گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
مدیرعامل ستاد معاینه فنی خودروهای تهران با استناد به ماده ۸ قانون هوای پاک، جزئیات سن فرسودگی خودروها در سال ۱۴۰۴ را اعلام کرد.
ماده 8 قانون هوای پاک، تکالیف مشخصی را برای همه اشخاص حقیقی و حقوقی مالک وسایل نقلیه موتوری (اعم از سبک، نیمه‌سنگین، سنگین و موتورسیکلت) تعیین کرده است. این ماده مالکان وسایل نقلیه موتوری را مکلف می‌کند پس از رسیدن وسیله نقلیه خود به سن فرسودگی، آن را از رده خارج کنند. فرآیند از رده خارج کردن خودروهای فرسوده معمولاً شامل مراحلی مانند اسقاط خودرو در مراکز مجاز و دریافت گواهی اسقاط است.
تعیین سن فرسودگی خودروها بر عهده سازمان حفاظت محیط زیست است و این سازمان با در نظر گرفتن عوامل مختلفی مانند نوع وسیله نقلیه، میزان آلایندگی، فناوری ساخت و استانداردهای روز دنیا، اقدام به تعیین سن فرسودگی می‌کند. طبق آخرین اخبار داخلی، شادی مالکی، مدیر عامل ستاد معاینه فنی خودروهای تهران با استناد به ماده (8) قانون هوای پاک، در خصوص سن فرسودگی خودروها توضیحاتی ارائه داده و سن فرسودگی خودروها در سال 1404 را اعلام کرد.
اعلام سن فرسودگی خودروها در سال جاری
شادی مالکی، مدیر عامل ستاد معاینه فنی خودروهای تهران با اشاره به پیچیدگی‌های موجود در فرآیند تعیین سن فرسودگی خودروها و استناد به ماده 8 قانون هوای پاک، به تشریح سیر تحولات و چالش‌های قانونی مرتبط با این موضوع پرداخت. به گفته وی، در سال 1397 آئین‌نامه اجرایی تعیین سن فرسودگی انواع وسایل نقلیه موتوری به پیشنهاد مشترک سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان ملی استاندارد و بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران، توسط هیئت وزیران به تصویب رسید.
این آئین‌نامه، سن را به عنوان مبنای اصلی برای تعیین فرسودگی خودروها در نظر گرفته بود. در واقع این مصوبه به صورت مطلق رسیدن به سن مشخص را به منزله فرسودگی خودرو تلقی می‌کرد و فارغ از وضعیت فنی و میزان آلایندگی خودرو آن را از رده خارج می‌کرد. با این حال، این رویه با چالش‌های قانونی مواجه شد. در سال 1399، به دنبال شکایتی، این آئین‌نامه با استعلام از دیوان عدالت اداری و فقهای شورای نگهبان ابطال گردید.
دیوان عدالت اداری در رای خود استدلال نمود که با توجه به وجود راه‌های مطمئن دیگری برای احراز شرایط قانونی لازم برای ادامه فعالیت خودروها، از جمله بررسی میزان آلایندگی، تعیین تکلیف خودروها صرفاً بر اساس سن، مصداق اسراف و تضییع حقوق مالکین بوده و از این رو مغایر با موازین شرعی است.
در پی این ابطال، نیاز به تدوین آئین‌نامه جدیدی که ضمن رعایت ملاحظات قانونی، بتواند به نحو موثرتری به موضوع خودروهای فرسوده بپردازد، احساس شد. در نتیجه آئین‌نامه جدیدی با ملاک قرار دادن سن خودرو (به عنوان مرز فرسودگی) و نتایج معاینه فنی، در خرداد ماه 1400 به تصویب رسید. در این آئین‌نامه، سن مرز فرسودگی برای خودروهای شخصی 15 سال تعیین شده است. به این ترتیب، خودروهای با سن 15 تا 20 سال، سالانه دو مرتبه و خودروهای با سن بالای 20 سال، سالانه سه مرتبه باید جهت اخذ معاینه فنی اقدام کنند.
قانون جدید معاینه فنی، گامی مهم در کاهش آلودگی هوا
به گفته شادی مالکی، در مصوبه جدید خودروها پس از رسیدن به سن مرز فرسودگی، مشمول افزایش دفعات معاینه فنی سالیانه می‌شوند. این بدان معناست که خودروهایی که به سن مرز فرسودگی می‌رسند، دیگر مانند گذشته سالی یک بار معاینه فنی نمی‌شوند، بلکه باید در فواصل زمانی کوتاه‌تری به مراکز معاینه فنی مراجعه کنند.
نکته حائز اهمیت این است که در صورت عدم موفقیت خودرو در اخذ دو دوره متوالی معاینه فنی، خودرو به عنوان فرسوده شناخته می‌شود. به عبارت دیگر، اگر خودرویی پس از رسیدن به سن مرز فرسودگی، در دو نوبت متوالی نتواند استانداردهای معاینه فنی را پاس کند، به طور قطعی فرسوده محسوب شده و باید از رده خارج شود.
مدیر عامل ستاد معاینه فنی خودروهای تهران همچنین تصریح کرد که در این آئین‌نامه، برای انواع وسایل نقلیه، تعداد دفعات معاینه فنی پس از رسیدن به سن مرز فرسودگی به طور دقیق مشخص شده است. علاوه بر این، در مواد 6، 7 و 8 آئین‌نامه، تکالیف وزارت کشور و نیروی انتظامی در خصوص پیش‌بینی ساز و کارهای لازم جهت اجرای آن تبیین شده است.
در همین راستا، پلیس راهنمایی و رانندگی نیز با جدیت وارد عمل شده و خودروهای فرسوده را به ازای هر روز تردد، به عنوان ورود و تردد وسایل نقلیه غیرمجاز در معابر، محدوده‌ها و مناطقی که ممنوع اعلام شده است، جریمه می‌کند. این اقدام با هدف بازدارندگی و جلوگیری از تردد خودروهای فرسوده در سطح شهرها صورت می‌گیرد.