پیشرفت فناوری باعث شده تا بسیاری از قابلیت های خودروهای قدیمی منسوخ شوند. در اینجا نگاهی به ۱۱ مورد از این قابلیتها میاندازیم.
خودروهای امروزی تفاوت چندانی با پیشینیان خود ندارند. آنها همچنان دارای چهار چرخ، محفظههای موتور و بدنههای فلزی با شیشهها هستند. با نگاهی به داخل کابین، همین تشابهات به چشم میخورند. هر خودرویی دارای فرمان، داشبورد با ادوات کنترلی و دستکم یک صندلی برای راننده است.
معرفی ۱۱ قابلیت خودروهای قدیمی که منسوخ شدند
فناورهای جدید، بسیاری از ویژگیهای قدیمی خودرو را منسوخ کردهاند. مقررات مربوط به میزان آلایندگی تأثیری شگرف بر این صنعت نهاده است. نگرش و انتظارات مردم نیز در گذر سالها دستخوش تغییرات شده است. در اینجا، برخی از آن ویژگیهای خودرو که روزگاری حضوری فراگیر داشتند را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
گیربکسهای دستی
با جستجوی عبارت «گیربکس دستی» در فضای آنلاین، با انبوهی از مقالات مواجه خواهید شد که همگی از زوال قریبالوقوع این نوع جعبهدنده ابراز تأسف میکنند. در این سیستم، راننده نه تنها اهرم تعویض دنده را به حرکت درمیآورد، بلکه با سه پدال موجود در قسمت زیرین نیز تعامل دارد. با این حال، اکثریت افراد تمایلی به دخالت فعال در فرآیند رانندگی ندارند. در واقع، هرچه میزان تعامل آنها با وسیلهی نقلیه کمتر باشد، مطلوبتر تلقی میشود. برای اغلب رانندگان، یک گیربکس اتوماتیک به مراتب راهکاری برتر و مناسب محسوب میشود.
اما افول گیربکس دستی صرفاً ناشی از کاهش تقاضا نیست؛ بلکه نیروی الکتریسیته نیز در این میان نقشآفرینی میکند. به عنوان مثال، خودروهای هیبریدی با بهرهگیری از گیربکسهای اتوماتیک یا جعبهدندههای متغیر پیوسته (CVT) عملکرد به مراتب بهتری را به نمایش میگذارند. خودروهای تمام الکتریکی (EV) نیز این شکاف را به مراتب تشدید میکنند. اغلب این وسایل نقلیه تنها به یک دنده رو به جلو نیازمندند، زیرا قادر به تولید حداکثر گشتاور به صورت آنی هستند.
ترمزهای دستی مکانیکی
این نوع ترمزها یکی از قابلیت های خودروهای قدیمی است که امروز منسوخ شدهاند. همانطور که گیربکس اتوماتیک، دنده دستی را از بین برد، ترمز دستی الکترونیکی نیز ترمز دستی مکانیکی را نابود کرد. این نوع ترمز دستی، نیروی کمتری لازم دارد و همه کارها را به طور خودکار انجام میدهد. شما آن را با فشار دادن یک دکمه فعال میکنید، اما هنگامی که میخواهید شروع به حرکت کنید، ترمز دستی الکترونیکی همه کارها را به طور خودکار انجام میدهد. فقط پدال گاز را فشار دهید و حرکت کنید.
برای آن دسته از علاقهمندان به رانندگی که تعامل مستقیم با اجزای خودرو را ارزشمند میدانند، درگیری و حس ترمز دستی مکانیکی تجربهای به مراتب لذتبخشتر تلقی میشود. در واقع، ترمزهای دستی سنتی این امکان را فراهم میآورند تا رانندگان بتوانند از آنها برای اجرای حرکات نمایشی کنترلشده در پیچها استفاده کنند.
پخشکننده CD و کاست
رانندگی فعالیتی تنشزا است، اما میتوان با پخش موسیقی، این تجربه را به نحو چشمگیری بهبود بخشید. موسیقی نه تنها موجب ارتقای وضعیت روحی میشود، بلکه ضرباهنگ آن میتواند در حفظ سرعت در طول رانندگی نیز مؤثر باشد. تجربه سرگرمی در فضای داخلی خودرو با ظهور نخستین دستگاه پخش CD که توسط شرکت سونی برای خودروهای مرسدس بنز تولید گردید، تقویت بیشتری یافت.
در دهه 2000 میلادی، سیستمهای صوتی خودروها به قابلیت اتصال AUX مجهز گردیدند که امکان پخش مستقیم موسیقی از دستگاه پخش MP3 متعلق به مالک خودرو را فراهم میآورد. امروزه، با این حال، دستگاههای پخش کاست و لوح فشرده به دوران گذشته تعلق دارند. حتی بسیاری از سیستمهای صوتی جدید فاقد قابلیت اتصال AUX نیز هستند. لیکن تمامی این تغییرات در راستای بهبود تجربه کاربری صورت گرفته است.
صندلیهای نیمکتی جلو
یکی از قابلیت خودروهای قدیمی که امروز منسوخ شده صندلی نیمکتی جلو است. صندلیهای نیمکتی جلو زمانی جزء لاینفک خودروهای کلاسیک محسوب میشدند. این نوع صندلیها با بهرهگیری از اهرم تعویض دنده ستونی و داشبوردی با حداقل متعلقات، امکان جای دادن سه مسافر را فراهم میآوردند.
امروزه، صندلیهای جلویی به طور انحصاری در کامیونها و خودروهای شاسیبلند بزرگ نصب میشوند. در ابتدا، تولیدکنندگان خودرو با چالش استفاده از کمربند ایمنی کمری/شانهای و کیسههای هوا برای سرنشین میانی مواجه شدند. علاوه بر این، صندلیهای نیمکتی هیچگونه تکیهگاه جانبی ارائه نمیدادند که در هنگام گردشها و تصادفات، احتمال لغزش سرنشینان به مراتب افزایش مییافت. با این حال، فناوریهای بهکاررفته در داخل خودرو نیز نقش بسزایی در این تغییر ایفا کردند.
جاسیگاری و فندک خودرو
در گذشته، استعمال دخانیات رفتاری متداول به شمار میرفت. بنابراین افراد تمایل داشتند در تمامی مکانها، از جمله وسایل نقلیهی شخصی خود، سیگار بکشند. از این رو، تقریباً تمامی خودروهای قدیمی به زیرسیگاری و فندک مجهز بودند. حتی در برخی از خودروها، برای هر یک از سرنشینان یک زیرسیگاری تعبیه شده بود.
خوشبختانه، تولیدکنندگان خودرو زیرسیگاریها و فندکها را با امکانات به مراتب مفیدتری جایگزین کردهاند. امروزه، خودروها به جای زیرسیگاری، دارای فضاهای نگهداری اشیاء و محل قرارگیری لیوان هستند. علاوه بر این، درگاههای USB برای شارژ دستگاهها به یک ویژگی استاندارد در اغلب وسایل نقلیهی جدید تبدیل شدهاند.
- معنی واژه 4D در خودرو چیست و چه تفاوتی با 4WD دارد؟
- قابلیت اتو هولد در خودرو چیست، چگونه کار میکند و چطور از آن استفاده کنیم؟
شیشههای بالابر دستی
یکی از قابلیت خودروهای قدیمی که امروز منسوخ شده شیشههای بالابر دستی هستند. قابلیت باز کردن پنجره همواره مشخصه اصلی خودروها بوده است. این امکان نه تنها موجب ورود هوای مطبوع به داخل کابین میشود، بلکه انجام کارهای مختلف بدون نیاز به باز کردن درب را آسان میکند. در گذشته، سرنشینان خودرو مبادرت به باز و بسته کردن پنجرهها از طریق مکانیزم بالابرهای دستی میکردند.
اما حالا این ابزارها جای خود را به بالابرهای برقی شیشه دادهاند که با نیروی الکتریسیته کار میکنند. با این وجود، برخی خودروها از یک سامانه هیدرولیک-الکتریکی جهت کنترل پنجرهها بهره میبرند. بدیهی است که استفاده از یک انگشت در قیاس با بهکارگیری عضلات دست، روشی به مراتب آسانتر برای باز کردن پنجرهها محسوب میشود.
آینههای جانبی دستی
آینههای جانبی خودرو به عنوان اجزای حیاتی در تضمین ایمنی وسایل نقلیه شناخته میشوند. یکی از جنبههای بنیادین در خصوص آینههای جانبی، نحوهی تنظیم آنها به شمار میرود. با توجه به تنوع ساختار و ابعاد بدنی رانندگان، میدان دید افراد میتواند به طور محسوسی متفاوت باشد. در گذشته، تنظیم آینههای جانبی به صورت دستی، خواه به طور مستقیم و خواه از طریق یک اهرم، صورت میپذیرفت.
خوشبختانه، بهرهگیری از نیروی الکتریکی این فرایند را به مراتب تسهیل کرده است. در حال حاضر، دکمههای کنترلی در سمت راننده تعبیه شده و همواره در دسترس وی قرار دارند. علاوه بر این، تولیدکنندگان خودروی امروزی، آینههای جانبی را به فناوریهای جالبی مجهز کرده اند. به عنوان مثال، آینههای جانبی مجهز به حافظه، امکان ذخیرهسازی تنظیمات مطلوب را فراهم میآورند. همچنین المنتهای گرمایشی از بخارگرفتگی آنها جلوگیری میکنند.
لاستیک زاپاس
یکی از قابلیت خودروهای قدیمی که امروز منسوخ شده لاستیک زاپاس است. بسیاری از رانندگان هنوز تعجب میکنند که چرا اغلب وسایل نقلیه امروزی فاقد لاستیک زاپاس هستند. اما چه مشکلی در استفاده از لاستیک زاپاس وجود دارد؟ پاسخ این است که لاستیکهای زاپاس فضایی را اشغال میکنند که میتوانست به حمل بار اختصاص یابد. به علاوه، حذف زاپاس منجر به کاهش وزن خودرو شده و در نتیجه عملکرد و بازدهی سوخت بهبود مییابد.
البته بعدا نوعی لاستیکهای زاپاس کوچک دوناتیشکل به بازار عرضه شدند که بسیاری از آنها به حداکثر سرعت 80 کیلومتر در ساعت و مسافت حداکثر 80 کیلومتر محدود بودند. خودروسازان بعدا آنها را با کیتهای تعمیر جایگزین کردند که استفاده از این کیتها اگرچه آسان به نظر میرسید، اما در مواجهه با سوراخهایی با عرض بیش از چهار میلیمتر یا ترکیدگی کامل لاستیک عملاً کارایی نداشتند.
کاربراتورها
پیش از آنکه انژکتور سوخت جایگزین شوند، کاربراتورها جزء جداییناپذیر تمامی موتورهای بنزینی به شمار میرفتند. کاربراتورها وظیفه ترکیب سوخت و هوا را پیش از ورود به محفظه احتراق بر عهده داشتند. با افزایش فشار بر پدال گاز، میزان هوای ورودی به کاربراتور افزایش یافته و به تبع آن، سوخت بیشتری از محفظه مکیده میشد. مهمترین ویژگی کاربراتورها، ماهیت کاملاً مکانیکی و قابلیت اطمینان بالای آنها بود. علاوه بر این، تعمیر آنها در مقایسه با انژکتور سوخت به مراتب آسانتر صورت میپذیرفت.
با این وجود، در خودروهای امروزی، انژکتور سوخت در مقایسه با کاربراتورها از مزایای متعددی برخوردارند. نخست آنکه، کاربراتورها همواره قادر به تولید مخلوط بهینه هوا و سوخت نبودند. در مقابل، انژکتورها این امکان را دارند تا نسبت مذکور را بر اساس دادههای ارسالی از واحد کنترل الکترونیکی خودرو (ECU) تغییر دهند. این امر منجر به بهبود قدرت و بازدهی موتور شده و از همه مهمتر، میزان آلایندگی را کاهش میدهد.
- باورش سخت است اما حالا آئودی هم به سبک ایران خودرو و سایپا آپشن ها را حذف میکند
- با این تکنولوژی انقلابی، شیشه جلو ماشین به نمایشگر سه بعدی تبدیل میشود
- حالت اکو (Eco) در خودرو به چه معناست و چه استفادهای دارد؟
نشانگرهای آنالوگ
امروزه، صفحات نمایش به نحو چشمگیری فضای داخلی خودروها را تحت سلطه خود درآوردهاند. در آغاز، جایگاه این صفحات در کنسول مرکزی خودرو بود و وظیفه آنها نمایش سیستم ناوبری GPS و احتمالاً موسیقی در حال پخش بود. اما به تدریج، کاربری این صفحات گسترش یافت و کنترلهای صوتی، دکمههای تنظیم تهویه مطبوع و نشانگرهای دیجیتال را در خود ادغام کردند.
نشانگرهای دیجیتال این توانایی را دارند که اطلاعات جامعتری را در اختیار راننده قرار دهند، از جمله میانگین مصرف سوخت، آهنگ در حال پخش، دستورالعملهای گام به گام مسیریابی و دادههای حیاتی مربوط به سیستمهای پیشرفته کمک راننده (ADAS). بنابراین، شاید اکنون زمان آن فرا رسیده که اجازه دهیم نشانگرهای آنالوگ به تدریج جای خود را به فناوریهای جدید بدهند.
کلاهک دلکو در سیستم جرقهزن
بیشتر موتورهای بنزینی برای مشتعل کردن مخلوط هوا و بنزین، از یک جرقه قوی بهره میبرند. این وظیفه بر عهده شمعهای احتراق است که با استفاده از جریان الکتریکی با ولتاژ بالا، جرقهای بین الکترودهای مرکزی و زمینی ایجاد میکنند. در گذشته، کلاهکهای دلکو نقش مهمی در رساندن جریان ولتاژ قوی به تکتک شمعهای موتور ایفا میکردند.
اما امروزه، دیگر در موتورها خبری از کلاهک دلکو نیست. سیستمهای جدید برای رساندن برق، از مدارهای الکترونیکی استفاده میکنند. سپس، این جریان با کمک کویلهای احتراق که مستقیماً بالای هر شمع قرار دارند، به ولتاژ بسیار بالایی تبدیل میشود. این تغییر، قابلیت اطمینان این سیستمها را به مراتب بیشتر کرده است. به علاوه، دیگر نیازی به تنظیم زمانبندی احتراق وجود ندارد.