نیروی هوایی ایالات متحده مدتهاست که به بمبافکن پنهانکار B-2 Spirit بهعنوان یکی از برترین نمادهای قدرت هوایی خود میبالد. اما نقط ضعف بمبافکن B-2 Spirit، با وجود تمام فناوریهای پیشرفتهاش، موضوعی است که رقبای بزرگی همچون روسیه و چین از آن آگاه هستند.
نقط ضعف بمبافکن B-2 Spirit چیست؟
بمبافکن B-2 Spirit با طراحی انقلابی بال پرنده (Flying Wing)، یکی از پیچیدهترین پروژههای نظامی تاریخ آمریکا است که قابلیتهای پنهانکاری آن در نوع خود بینظیر است. اما مهمترین نقط ضعف بمبافکن B-2 Spirit نه در فناوری آن، بلکه در تعداد بسیار محدودش است.
تعداد محدود: پاشنه آشیل B-2
تنها ۱۹ فروند B-2 Spirit فعال در حال حاضر در اختیار نیروی هوایی آمریکا قرار دارد. این محدودیت به دلایلی چون هزینههای نجومی تولید، کاهش بودجه پس از جنگ سرد و برخی حوادث منجر به از رده خارج شدن چند فروند از آنها بوده است. این مسئله، توان پاسخدهی سریع و گسترده در چند جبهه را از نیروی هوایی سلب میکند و راه را برای سوءاستفاده احتمالی رقبا باز میگذارد.
فناوری ساخت و طراحی منحصر بهفرد
طراحی بال پرنده B-2 که بدون سطوح کنترلی عمودی است، باعث کاهش سطح مقطع راداری (RCS) آن میشود. در واقع هرگونه لبهی عمودی میتوانست بازتاب راداری ایجاد کند، بنابراین حذف کامل این سطوح یک الزام اساسی برای طراحی پنهانکار بود.
به دلیل این ساختار خاص، هواپیما از نظر آیرودینامیکی ناپایدار است و برای پرواز ایمن، به سیستمهای کنترلی کامپیوتری پیچیده متکی است. بدنهی هواپیما با انحناهای بزرگ و سطحی نرم پوشیده شده تا سیگنالهای راداری را یا پراکنده یا جذب کند.
توانمندیهای پروازی و تسلیحاتی
B-2 قادر به پرواز در ارتفاعی بالاتر از ۵۰٬۰۰۰ فوت با سرعت بالا در محدوده زیرصوت است. این بمبافکن میتواند انواع تسلیحات متعارف و اتمی را حمل کند، از جمله:
- ۸۰ بمب هدایتشونده Mk 82 JDAM با وزن ۵۰۰ پوند
- ۱۶ بمب هستهای B83 با وزن ۲٬۴۰۰ پوند
عملکرد B-2 در عملیاتهای نظامی
عملیات نیروهای متحد (۱۹۹۹)
در عملیات علیه صربستان، B-2 در ۸ هفته نخست، ۳۳ درصد از اهداف دشمن را نابود کرد. هواپیماها مستقیماً از پایگاه وایتمن در میسوری به کوزوو و بازگشت پرواز کردند.
عملیات آزادی پایدار (۲۰۰۱)
پرواز رفتوبرگشت از وایتمن به افغانستان از طولانیترین مأموریتهای B-2 بود که در آن عملکرد درخشانی از خود نشان داد.
عملیات آزادی عراق (۲۰۰۳)
در این عملیات، B-2 طی ۴۹ سورتی پرواز، بیش از ۱.۵ میلیون پوند مهمات را رها کرد.
حمله به یمن (۲۰۲۴)
در تازهترین مأموریت، B-2 به پنج مرکز زیرزمینی تسلیحاتی متعلق به نیروهای حوثی در یمن حمله کرد. لوید آستین، وزیر دفاع وقت آمریکا، این حملات را نمونهای از توانایی جهانی ارتش آمریکا برای هدفگیری اهداف سخت توصیف کرد.
جمعبندی: یک غول پنهانکار با ضعف استراتژیک
با اینکه B-2 Spirit از نظر فناوری و عملکرد بیرقیب است، اما تعداد محدود آن نقط ضعف بمبافکن B-2 Spirit به شمار میآید و یک نقطه ضعف جدی در برابر رقبا محسوب میشود. مسلماً چین و روسیه این خلأ را درک کرده و بر اساس آن برنامهریزی میکنند.