گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
تا حالا برایتان پیش آمده که با دیدن یا حتی شنیدن خمیازه یک نفر دیگر، شما هم ناخودآگاه خمیازه بکشید؟ این یک تجربه خیلی رایج است و فقط هم مخصوص ما انسان‌ها نیست؛ بعضی از حیوانات هم دچار «خمیازه مسری» می‌شوند.
خمیازه مسری
واقعا چرا وقتی کسی خمیازه می‌کشد، ما هم خمیازه می‌کشیم؟ بیایید نگاهی به توضیحات علمی بیندازیم تا بفهمیم علت مسری بودن این امر در چیست.
۱. مقصر احتمالی: نورون‌های آینه‌ای مغز
یکی از دلایل این امر به سلول‌های خاصی در مغز انسان به نام «نورون‌های آینه‌ای» برمی‌گردد. روانپزشکی به نام دکتر چارلز سوئیت می‌گوید که این نورون‌ها به کارهایی که دیگران انجام می‌دهند و ما مشاهده می‌کنیم واکنش نشان می‌دهند.
به عبارتی وقتی کسی را در حال خمیازه کشیدن می‌بینیم، این نورون‌ها در مغزمان فعال می‌شوند. این مکانیزم عصبی می‌تواند توضیح دهد که چرا خمیازه به این راحتی در یک گروه پخش می‌شود، انگار که مغز ما در حال تقلید کردن است.
۲. نقش ارتباط و آشنایی: خمیازه از آشنایان واگیردارتر است
جالب است بدانید تحقیقات نشان داده‌اند که ما (و حتی حیوانات) بیشتر احتمال دارد به خمیازه افرادی که می‌شناسیم و به آن‌ها نزدیک‌تریم (مثل اعضای خانواده یا دوستان) واکنش نشان دهیم تا افراد غریبه.
در پژوهشی که در سال ۲۰۱۳ انجام شد، مشاهده شد که احتمال خمیازه کشیدن سگ‌ها زمانی که صاحبشان خمیازه می‌کشید، به مراتب بیشتر از زمانی بود که یک فرد غریبه این کار را انجام می‌داد.
اندرو گالوپ، استاد زیست‌شناسی رفتاری می‌گوید این به خاطر «سوگیری آشنایی» است؛ ما به طور طبیعی به افرادی که در حلقه اجتماعی‌مان هستند توجه بیشتری می‌کنیم و خمیازه‌شان راحت‌تر روی ما اثر می‌گذارد.
۳. یک فرضیه: هوشیاری بیشتر برای کل گروه (تشخیص خطر)
بر اساس یک تئوری جالب دیگر، خمیازه مسری ممکن است در طول تکامل به این دلیل شکل گرفته باشد که به افزایش آگاهی و گوش‌به‌زنگی گروه نسبت به تهدیدهای احتمالی کمک کند.
تحقیقات گالوپ نشان داده که خمیازه به خنک شدن مغز کمک می‌کند. این خنک شدن می‌تواند باعث افزایش هوشیاری و کارایی ذهنی فرد شود. حالا تصور کنید خمیازه در یک گروه پخش شود؛ این می‌تواند به طور کلی سطح هوشیاری و آمادگی گروه را برای تشخیص تهدیدها بالا ببرد. مطالعات جدیدتر هم نشان داده‌اند که صرفا دیدن خمیازه دیگران می‌تواند توانایی فرد را در تشخیص تهدیدها بهتر کند.
۴. فرضیه دیگر: هماهنگ کردن گروه (هم‌زمانی فعالیت‌ها)
خمیازه‌ها یک ریتم طبیعی شبانه‌روزی دارند و اغلب نشان‌دهنده زمان انتقال بین فعالیت‌ها هستند (مثلا از خواب به بیداری یا برعکس). اندرو گالوپ توضیح می‌دهد که وقتی خمیازه در یک گروه پخش می‌شود، ممکن است راهی برای هماهنگ کردن الگوهای فعالیت و رفتارهای اعضای گروه باشد.
پژوهشی جذاب بر روی شیرهای وحشی آفریقایی، این نظریه را تایید می‌کند. شیرهایی که پس از دیدن خمیازه شیر دیگر، خود نیز خمیازه می‌کشیدند، ۱۱ برابر محتمل‌تر بود که حرکات شیر اول را کپی کنند. این موضوع بیانگر آن است که خمیازه مسری به هماهنگی و هم‌زمانی حرکات اعضای گروه کمک می‌کند.
آیا همه به یک اندازه خمیازه مسری را تجربه می‌کنند؟
نه لزوما. در مطالعات کنترل‌شده معمولا بین ۴۰ تا ۶۰ درصد افراد در واکنش به دیدن خمیازه دیگران، خودشان هم خمیازه می‌کشند.
سوال مهمی که مطرح بوده این است که آیا خمیازه مسری با میزان همدلی فرد ارتباط دارد؟ نتایج تحقیقات در این زمینه متفاوت و ضد و نقیض بوده است. برخی مطالعات ارتباط پیدا کرده‌اند و برخی دیگر نه.
حتی در مورد کودکان مبتلا به اوتیسم تحقیقات اولیه نشان می‌داد کمتر دچار این گونه خمیازه می‌شوند، اما مطالعات بعدی نشان دادند که اگر به آن‌ها گفته شود به خمیازه توجه کنند، این تفاوت از بین می‌رود. این یعنی «توجه» هم نقش مهمی دارد.
- شاید باور نکنید اما مغز شما واقعا می‌تواند خودش را بخورد
- آیا واقعا مغز زن با مرد متفاوت است؟ علم پاسخ می‌دهد
- راز فراموشی خاطرات نوزادی انسان فاش شد!
- باورنکردنی اما واقعی: تماشای تصاویر مناظر طبیعی قدرت شفابخشی دارد
یکی از نتایجی که به طور مداوم در مطالعات دیده شده، رابطه معکوس بین میزان خمیازه واگیردار و داشتن ویژگی‌های شخصیتی سایکوپاتیک (مانند خواخواهی، سوءاستفاده‌گری و بی‌احساسی) است. معمولا افرادی که امتیاز بالاتری در این ویژگی‌ها دارند، کمتر در پاسخ به خمیازه دیگران خمیازه می‌کشند.
در نهایت، خمیازه مسری کمتر به خستگی ربط دارد و بیشتر به ارتباط و اتصال مربوط می‌شود. این راه آرام مغز شما برای هماهنگ شدن با افراد (و گاهی حیوانات خانگی) اطرافتان است. پس دفعه بعدی که خمیازه کسی شما را هم به خمیازه انداخت، یادتان باشد که این فقط یک واکنش بدنی ساده نیست، بلکه پدیده‌ای جذاب از ارتباط مغزی و اجتماعی است.