در گذشته تنها یک جنگ برای به دست آوردن اطلاعات کاربران وجود داشت و آنهم جنگ هکرها و کمپانیهای مسئول تامین امنیت آن دیوایس الکترونیکی بود؛ اما امروزه اوضاع فرق کرده است و پای یک عضو سوم هم به میان آمده است، عضوی که بلکبری (Blackberry) معتقد است باید مطابق درخواستهای آن عمل شود.
بله این عضو سوم همان نهادهای قانونی، پلیس و دولتهای کشورهای مختلف هستند. این روزها تلفنهای همراه هوشمند، تبلتها و گجتهای پوشیدنی در اختیار هر قشری از جوامع بشری هستند و دزدها، تروریستها و باندهای مافیایی نیز قشری از این جوامع بهحساب میآیند؛ بنابراین طبیعی به نظر میرسد که پلیس و نهادهای قانونی بخواهند اطلاعات دیوایسهای این دسته از کاربران نهچندان محترم را به دست بیاورند و اینجاست که دست به دامن کمپانیهای تکنولوژی محور و سازندگان گجتهای الکترونیکی میشوند.
اما «تعدادی» از کمپانیهای سازنده به دلیل اینکه محبوبیت خود را بین کاربرانشان حفظ کنند و البته امنیت آنها را به خطر نیندازند، با این درخواستها مخالفت کرده و جلوی نهادهای قانونی میایستند. دعوای اصلی دقیقا همینجا شروع میشود و جنگهای بیپایانی نظیر پروندهی اخیر تروریست سن برناردینو پیش میآید؛ پروندهای که با گذشت چند ماه هنوز هم محل دعوای مدیران اپل با مقامات پلیس فدرال آمریکا است.
به تازگی جان چن (John Chen) مدیر کمپانی بلکبری در این باره اظهار نظری کرده است و حرفهای عجیبی را به زبان آورده است. عجیب از آن نظر که ما کمپانی بلکبری را همواره به خاطر امنیت بالا و سیاستهایش در جهت حفظ اطلاعات شخصی کاربران ستایش میکردیم، اما گویا در بحثهای کلان امنیتی، این موضوع تفاوت دارد.
آقای چن معتقد است که کمپانیهای تکنولوژی محور نظیر اپل (و دقیقا اپل!) باید با درخواستهای قانونی موافقت کنند و مطابق خواستههای پلیس عمل کنند:
زمانی که نوبت به انجام کار درست در زمانهای سخت و تصمیمات دشوار میرسد، اصول اساسی بلکبری مبتنی بر این بوده است که آن چیزی که از نظر حقوق شهروندی درست است را انجام دهیم؛ بر مبنای اصول قانونی و زیر چتر ارزشهای اخلاقی. ما از مدتها پیش دارای یک موضع ثابت و شفاف بودهایم و معتقدیم کمپانیهای بزرگ تکنولوژی نیز باید به عنوان یک شهروند خوب شریک در امور جامعه عمل کنند و با درخواستهای قانونی برای دسترسی به اطلاعات مورد نیاز قانون موافقت کنند.
مطمئنا شنیدن چنین حرفهایی از زبان مدیر یکی از شناختهشدهترین کمپانیهای تکنولوژی محور جهان از نظر حفاظت از حریم شخصی کاربران، بسیار عجیب است؛ اما جملههای بعدی را بشنوید تا متوجه شوید او میتوانید عجیبتر از این هم باشد:
مطمئنا جامعه به مکان تاریک و ترسناکی تبدیل میشود اگر کمپانیهای بزرگ تصمیم بگیرند که شهرت خود را بالاتر از کار درست قرار دهند و برای از دست ندادن آن، در مقابل اقدام درست مقاومت کنند.
البته شاید بازماندگان یک حادثهی تروریستی، نظری کاملا برخلاف ما داشته باشند و شاید اگر ما هم جای آنها بودیم، حاضر بودیم تا سیستم عاملی نظیر Govt. OS* ساخته شود و هر طور که شده، عاملان کشتار عزیزانمان پیدا شده و به سزای اعمالشان برسند؛ اما وقتیکه دید خود را وسیعتر میکنیم و در سطحی بزرگتر از منافع شخصی خودمان تفکر میکنیم، متوجه میشویم که اگر قرار باشد چنین اقدامی عملی شود، امنیت تمام کاربران آن محصول در سراسر دنیا به خطر میافتد و ممکن است هزاران زندگی دیگر نیز به مشکل برخورد کند.
مطمئنا نظر آقای چن برخلاف اکثریت کاربران دنیای تکنولوژی و مدیران خیلی از کمپانیهای سازندهی گجتهای دیجیتالی است، زیرا آنها طی روزها و هفتههای گذشته از موضع اپل دفاع کرده و اقدام اپل در جهت حفظ امنیت اطلاعات شخصی کاربران را ستایش کردهاند. جالب است بدانید که در همین گیر و دار که اپل در حال دعوا با FBI بر سر رمزگشایی از آیفون تروریست حادثهی سن برناردینو بوده است، پلیس کانادا توسط بلکبری به یک رمز جهانی دست پیدا کرده است و میتواند به تمام پیامهای ارسالی توسط این کاربران کمپانی دسترسی پیدا کرده و آنها را مشاهده کند!
گویا بلکبری برخلاف سیستمهای رمزنگاری مبدا به مقصد پیامرسانهای اپل، واتس اپ، تلگرام و وایبر که یک رمز منحصربهفرد را در اختیار تنها فرستنده و گیرنده قرار میدهند، یک رمز جهانی برای پیام رسان خود تعیین کرده است و این رمز هم اکنون در اختیار نیروهای RCMP کشور کانادا قرار گرفته است؛ حالا تصور کنید که اگر چنین رمزی که حکم شاه کلید تمام دیوایسهای بلکبری را دارد، در اختیار افراد ناباب بیافتد چه فاجعهای به بار خواهد آمد!
نظر شما در این باره چیست؟ آیا مواضعی نظیر جناب جان چن را قبول دارید یا مقاومت اپل در برابر درخواستهای غیرمنطقی را تایید میکنید؟
*سیستم عامل Govt. OS، یک نسخهی مادر از سیستم عامل آی او اس است که FBI از اپل درخواست کرده بود تا آن را بسازد و در اختیار آنها قرار دهد. اگر چنین سیستم عاملی ساخته شود، پلیس فدرال میتواند بدون داشتن رمز و متودهای هکینگ، هر آیدیوایس اپل را باز کند و اطلاعات آن را رمزگشایی کند؛ اما اپل به دلیل ریسک این که این سیستم عامل ممکن است به دست مجرمان و افراد پلید بیافتد، زیر بار ساخت آن نرفته است.