کشف راز دی ان ای کریستف کلمب پس از قرنها، فرضیههای جدیدی را درباره زندگی این دریانورد ایتالیایی مطرح کرده است. تحقیقات ژنتیکی، پرده از ابهامات پیرامون اصالت و پیشینه او برداشته است.
در تاریخ 22 فوریه سال 1498 میلادی، کریستف کلمب که در آن زمان در اواسط دهه چهل زندگی خود قرار داشت، در یک دستنوشته دستور داد که اموال و داراییهایش واقع در شهر بندری جنوا در کشور ایتالیا برای خانوادهاش محفوظ بماند. او در یادداشت خود اظهار کرده بود که «من از آنجا آمدهام و در همان مکان متولد شدهام.»
با وجود آنکه اغلب تاریخنگاران این سند را به عنوان مدرکی آشکار و قطعی دال بر محل تولد این کاشف نامدار تلقی میکنند، برخی دیگر در صحت و اصالت آن تردید کرده و این پرسش را مطرح میکنند که آیا جنبههای پنهان دیگری نیز در این ماجرا وجود دارد یا خیر.
پرده از راز دی ان ای کریستف کلمب برداشته شد
اخیراً پژوهشی که چندین دهه به طول انجامیده و به رهبری دانشمند پزشکی قانونی، خوزه آنتونیو لورنته از دانشگاه گرانادا در کشور اسپانیا، انجام شده، از ادعاهایی پشتیبانی کرده که بر اساس آنها، احتمالاً کلمب اصالتی ایتالیایی نداشته و در حقیقت در نقطهای از اسپانیا از والدینی با ریشه و تبار یهودی متولد شده است.
این یافته، در قالب یک برنامه مستند به مناسبت سالگرد ورود کلمب به قاره جدید در تاریخ 12 اکتبر سال 1492 بیان شد. با این حال، آنتونیو آلونسو، مدیر سابق مؤسسه ملی سمشناسی و علوم پزشکی قانونی اسپانیا، در گفتگو با سرویس خبری اسپانیایی الپائیس اظهار داشت: «متأسفانه، از دیدگاه علمی، ما قادر به ارزیابی محتوای مستند نیستیم، چرا که آنها هیچ گونه اطلاعاتی در مورد تجزیه و تحلیلهای انجام شده ارائه نکردهاند.»
اسناد تاریخی به طور فزایندهای توسط تحلیلهای پزشکی قانونی روی مدارک بیولوژیکی به چالش کشیده شده و این احتمال را افزایش میدهند که دی ان ای خود کلمب به طور بالقوه میتواند بینشهای ارزشمندی را در مورد پیشینه و تاریخچه خانوادگی او آشکار سازد.
بر اساس مدارکی که در دوران بزرگسالی او به نگارش درآمده، مردی که در بیشتر مناطق جهان غرب با نام انگلیسی کریستوفر کلمب شناخته میشود، با نام کریستوفورو کلومبو در حدود اواخر ماه اوت تا اواخر ماه اکتبر سال 1451 میلادی در شهر جنوا، پایتخت منطقه شمال غربی ایتالیایی لیگوریا، چشم به جهان گشود.
او در سالهای جوانی و در دهه سوم زندگی خود به غرب سفر کرد و به لیسبون در پرتغال رفت تا به دنبال پشتیبانان ثروتمندی بگردد که احتمالاً از تلاش جسورانه او برای یافتن راهی کوتاهتر به شرق از طریق مسیری کاملاً متفاوت حمایت مالی کنند.
با ابن حال، یک باور رایج وجود دارد که ادعا میکند کلمب به طور مخفیانه یهودی بوده و در اسپانیا، در دورهای از آزار و اذیت شدید مذهبی به دنیا آمده است. طرفداران این ادعا به نکات غیرمعمول در وصیتنامه او و همچنین تفسیر دستور زبان در نامههایش اشاره میکنند.
- کشف محل دفن واقعی کریستف کلمب ؛ معمای ۵۰۰ ساله حل شد
- آيا مي دانيد ابوريحان بيروني هزار سال پیش و بسیار زودتر از کریستف کلمب، وجود قاره آمریکا را پيش بيني کرده بود ؟!
- کشتی افسانه ای سن خوزه با بیش از ۲۰۰ تن طلا و نقره در اعماق آبهای کلمبیا دیده شد
اکنون به نظر میرسد که ژنهای خود او ممکن است این موصوع را تائید کنند. لورنته و گروه تحقیقاتیاش در یک برنامه ویژه تلویزیونی اظهار داشتند که بررسیهای آنها روی کروموزوم Y و DNA میتوکندریایی که از بقایای پسر کلمب، فردیناند، و برادرش دیگو به دست آمده، با میراث اسپانیایی یا یهودی سفاردی همخوانی دارد.
البته، این موضوع به طور قطع شهر جنوا را رد نکرده و هیچ مکان مشخصی را در اروپا به عنوان زادگاه این کاشف تعیین نمیکند. در حقیقت، یهودیان تبعید شده از اسپانیا در اواخر قرن پانزدهم، دقیقاً زمانی که کلمب سفر تاریخی خود را آغاز میکرد، برای یافتن پناهگاه به این شهر ایتالیایی سرازیر شدند، هرچند تعداد اندکی از آنها موفق به این کار گردیدند.
با این حال، اگر یافتههای لورنته صحت داشته باشد، حمایت از اصالت ایتالیایی کلمب را کمی دشوارتر میکند و این پرسش را مطرح میسازد که چگونه فردی با پیشینه یهودی سفاردی میتواند در دهه 1450 در جنوا متولد شده باشد.
برای پذیرش گستردهتر این یافتهها، ضروری است که نتایج به دست آمده با موشکافی دقیق ارزیابی شوند. با این حال، سرگذشت کریستف کلمب چیزی فراتر از ژنتیک میرود و این پرسش همچنان بیپاسخ میماند که چگونه فردی از یک گروه اقلیت تحت ستم توانست به چهرهای پیشرو در توسعه اسپانیا بدل گردد.
در حال حاضر، داستان کریستف کلمب همچنان حکایت دریانوردی ایتالیایی است که نظر دربار اسپانیا را به خود جلب کرد و به سبب تأثیری که ناخواسته در تاریخ شهر زادگاهش یعنی جنوا برجای گذاشت، هم ستایش شده و هم مورد نکوهش قرار گرفته است.