تمدن گمشده کانادا حالا بیش از همیشه در کانون توجه قرار گرفته؛ کشفی تازه در اعماق یک دریاچه کانادایی، فرضیات تاریخی دیرینه را با چالشی جدی روبهرو کرده است.
در صورتی که فرضیه ساخت دست بشر برای این سازههای زیرآبی تأیید شود، ما با یکی از کهنترین نشانههای تمدن انسانی در آمریکای شمالی مواجه هستیم. چنین کشفی میتواند تاریخ سکونت انسان، سطح فناوری جوامع اولیه و مسیر شکلگیری تمدنها در این قاره را بهکلی بازنویسی کند.
ساختارهایی با الگوی مهندسیشده و نظم معنادار
تصاویر منتشرشده از این کشف نشان میدهد که مجموعهای از بلوکهای سنگی بهطور متقارن و منظم در کنار یکدیگر چیده شدهاند. این نحوه چینش یادآور آثار تاریخی شناختهشدهای همچون استونهنج در بریتانیا و دیوارهای سنگی تمدن اینکا در پرو است. وجود زاویههای دقیق و استفاده از سنگهایی با اندازه مشابه، احتمال تصادفی بودن این ساختارها را کاهش میدهد.
ساخت بشر یا پدیدهای طبیعی؟
دیدگاهها در خصوص منشأ این ساختارها متناقض است. برخی زمینشناسان آنها را حاصل فرایندهای طبیعی مانند جابهجایی یخها و نشست زمین در عصر یخبندان میدانند. در مقابل، برخی پژوهشگران با اشاره به نظم هندسی و همخوانی سنگها، فرضیه دخالت انسان را محتملتر میدانند. با این حال، این موضوع هنوز بهطور رسمی تأیید نشده است.
تأیید منشأ انسانی چه پیامدی دارد؟
چنانچه ثابت شود که این سازهها ساخته انسانهای ماقبل تاریخ هستند، باید سطح سازمانیافتگی و مهارت فنی این جوامع را بسیار فراتر از آنچه تاکنون تصور میکردیم بدانیم. ساخت چنین سازههایی نیازمند برنامهریزی، ابزار و ساختار اجتماعی پیچیدهای است که میتواند نشاندهنده تمدنی گمشده و پیشرفته باشد.
واکنشها در دو سوی طیف علمی و رسانهای
درحالیکه رسانهها و علاقهمندان به نظریه تمدنهای گمشده، این کشف را یک نقطه عطف میدانند، جامعه علمی با احتیاط به آن مینگرد. بسیاری از محققان خواستار بررسیهایی دقیقتر مانند کربنسنجی، کاوشهای باستانشناسی گسترده و تحلیل لایههای رسوبی منطقه هستند. تنها پس از طی این مراحل میتوان درباره منشأ این سازهها با قطعیت نظر داد.