در ابتدای هفته جاری، طرح آزمایشی سوختگیری بدون کارت سوخت و انتقال سهمیه به کارت ملی در یکی از جایگاههای تهران انجام پذیرفت.
در تاریخ 4 خرداد 1404، طرح انتقال سهمیه کارت سوخت به کد ملی به صورت آزمایشی در یکی از جایگاههای شهر تهران کلید خورد. این اقدام، به عنوان گامی مهم در راستای شفافسازی نظام توزیع سوخت کشور تلقی میشود. با عنایت به آخرین اخبار داخلی، علیرضا براجعی، مدیر سامانه هوشمندسازی سوخت مرکز نوآوری کوثر دانشگاه تهران، در این خصوص اظهار داشت: «این طرح، در واقع به منزله حذف فیزیکی کارت سوخت و جایگزینی آن با سازوکاری است که سهمیه بنزین را مستقیماً به کارت بانکی و کد ملی افراد منتقل میکند.»
به گفته وی، یکی از چالشهای اساسی در حوزه مدیریت مصرف سوخت، عدم شفافیت در میزان مصرف بنزین توسط هر فرد با کد ملی در سطح کشور بود. این مسئله، تصمیمگیریهای کلان در این حوزه را با دشواری مواجه میساخت. براجعی در ادامه افزود: «هدف اصلی از اجرای طرح انتقال سهمیه کارت سوخت، ایجاد شفافیت در میزان و نحوه مصرف بنزین توسط هر شخص در ماه است.» با دستیابی به این اطلاعات، ساختارهای تصمیمگیری در دولت قادر خواهند بود تا سیاستهای دقیقتر و کارآمدتری را در زمینه مدیریت مصرف سوخت اتخاذ کنند.
سوختگیری هوشمند بدون کارت سوخت با کد 6 رقمی
علیرضا براجعی، مدیر سامانه هوشمندسازی سوخت مرکز نوآوری کوثر دانشگاه تهران، در تشریح جزئیات فنی و اجرایی طرح انتقال سهمیه سوخت به کد ملی و سیستم هوشمند سوختگیری بدون کارت سوخت، به سازوکار صدور و استفاده از «کد ۶ رقمی» اشاره کرد. این کد، جایگزین کارت فیزیکی شده و به عنوان کلید دسترسی به سهمیه بنزین عمل میکند.
طبق اظهارات براجعی، فرد به جایگاه بنزین مراجعه میکند و به جای استفاده از کارت سوخت، باید یک کد ۶ رقمی دریافت کند. این کد از سه طریق قابل دریافت است. اولین روش استفاده از اپلیکیشن «سوخت من» است که با نصب و احراز هویت در آن و ارسال درخواست کد، فرد یک کد ۶ رقمی دریافت میکند که اعتبار آن بین ۸ تا ۲۴ ساعت است و شبیه رمز پویا در شبکه بانکی عمل میکند، با این تفاوت که اعتبار آن طولانیتر است.
روش دوم استفاده از کد دستوری USSD است که با ارسال درخواست به شماره اعلام شده (با گوشیهای معمولی هم قابل استفاده است)، کد از طریق پیامک یا صفحه نمایش گوشی قابل دریافت است. روش سوم استفاده از کد اضطراری جایگاه است که در شرایط خاص مانند قطع برق یا سایر موارد اضطراری، جایگاه به صورت محلی یک کد محدود صادر میکند. سپس کد ۶ رقمی دریافت شده، در دستگاه پمپ بنزین وارد شده و با فشار دکمه تایید، فرآیند سوختگیری با نازل بنزین انجام میگیرد.
طرح سهمیه بنزین با کد ملی چه زمانی فراگیر میشود؟
براجعی در مورد نحوه پرداخت وجه بنزین، نیز روش فعلی که پرداخت وجه بنزین به صورت آنی با استفاده از کارت بانکی در محل جایگاه صورت میگیرد، برداشت وجه از کارت بانکی فرد بین ۳ تا ۶ ساعت پس از سوختگیری و تعیین روش پرداخت توسط دولت و سازمانهای مربوطه و اعلام روش اجرایی آن را به عنوان سناریوهای موجود مطرح کرده است.
- بنزین سه نرخی و یارانه ای، راهکاری جامع برای مقابله با قاچاق سوخت است
- سرگردنه گیری جدید با بنزین سیار
- رکوردشکنی مصرف بنزین در ایران: 139 میلیون لیتر در یک روز
به گفته مدیر سامانه هوشمند سوخت، این طرح به صورت مستمر و مداوم اجرا خواهد شد. فاز نخست این طرح، با یک جایگاه بنزین در تهران آغاز شده و قرار است به تدریج جایگاههای بیشتری را پوشش دهد. همزمان با گسترش این طرح، کارتهای جایگاه سوخت به تدریج حذف خواهند شد. هدف نهایی فراگیر شدن این طرح در تمامی جایگاههای بنزین کشور است. هرچند زمان دقیقی برای پایان فاز آزمایشی و آغاز اجرای سراسری این طرح مشخص نشده، اما به گفته مسئولان، این اتفاق زمان دوری نخواهد بود.
شفافسازی و جلوگیری از قاچاق هدف اصلی این طرح است
برخلاف تصور برخی، هدف اصلی این طرح «کنترل مصرف بنزین» نیست. آقای براجعی تاکید کرده که این طرح با مصرف کاری ندارد و هدف اصلی آن، شناسایی میزان مصرف بنزین هر فرد در ماه است. این اطلاعات میتواند در آینده برای سیاستگذاریهای دقیقتر در حوزه سوخت و انرژی مورد استفاده قرار گیرد.
دلایل اجرای این طرح، شفافسازی مصرف سوخت، جلوگیری از قاچاق سوخت و جمعآوری اطلاعات دقیق برای برنامهریزیهای آتی است. به طور کلی، طرح انتقال سهمیه سوخت به کد ملی، با هدف ایجاد شفافیت و کارآمدی بیشتر در نظام توزیع سوخت کشور طراحی شده است. استفاده از رمز، میتواند گامی مهم در جهت جلوگیری از سوء استفاده و قاچاق بنزین باشد. با این حال، موفقیت این طرح به اجرای صحیح آن نیز بستگی دارد.
- قیمت بنزین هواپیما به شکل ترسناکی در ایران افزایش داده شد
- فیلمی عجیب و ترسناک از حجم قاچاق سوخت و تاراج سرمایه ملی ایران