روغن موتور خودرو چگونه با گرما تغییر میکند؟ اگر تا بهحال فکر میکردید که تنها زمان تعویض روغن مهم است، شاید وقتش رسیده دیدگاهتان را تغییر دهید. اثر گرما بر روغن موتور خودرو میتواند نهتنها چگالی آن را کاهش دهد، بلکه خطر فرسایش جدی موتور را افزایش دهد. در این مقاله با نگاهی علمی و دقیق بررسی میکنیم که چرا این موضوع نباید نادیده گرفته شود.
روغن موتور، ستون فقرات عملکرد صحیح پیشرانه است؛ عاملی کلیدی که از اصطکاک قطعات فلزی جلوگیری میکند و حرارت را بهدرستی دفع مینماید. اما آیا میدانستید که دمای بالا میتواند ساختار این مایع حیاتی را دگرگون کند؟ از ویژگیهای فیزیکی گرفته تا واکنشهای شیمیایی افزودنیها، همهچیز در برابر گرمای شدید ممکن است تغییر کند. در ادامه با بررسی علمی اثر گرما بر روغن موتور خودرو، به اهمیت انتخاب و نگهداری صحیح روغن موتور پی میبریم.
اثر گرما بر روغن موتور خودرو
برای نگهداری بهینه از خودروهای بنزینی یا دیزلی، رعایت فاصله زمانی توصیهشده برای تعویض روغن و استفاده از روغن مناسب اهمیت زیادی دارد. موتورهای دیزلی معمولاً به دلیل دمای بالای احتراق، از روغنهایی با چگالی بالاتر استفاده میکنند، در حالیکه خودروهای بنزینی از روغنهای چند درجهای بهره میبرند که با تغییر دما چگالی آنها تغییر میکند.
این نوع روغنها در هوای سرد غلیظترند و هنگام گرمشدن رقیقتر میشوند. اگر روغن در دمای عملیاتی همچنان غلیظ باقی بماند، نمیتواند بهدرستی به تمام اجزای موتور نفوذ کند و در نتیجه اصطکاک و فرسایش افزایش مییابد.
همچنین، در لحظات ابتدایی پس از روشن شدن موتور که هنوز به دمای عملیاتی نرسیده، اگر روغن بهسرعت جریان نیابد، ممکن است آسیبهای شدیدی وارد شود. از سوی دیگر، در دمای بالا، مولکولهای روغن شکسته شده و چگالی خود را از دست میدهند. در موارد شدید، این اتفاق میتواند باعث رقیقشدن بیش از حد روغن و عدم محافظت مؤثر از قطعات فلزی شود.
عوامل مؤثر دیگر در کاهش کارایی روغن
روغن موتورهای امروزی، بهویژه انواع سنتتیک یا ترکیبی، شامل افزودنیها و بهبوددهندههای شاخص ویسکوزیته هستند. این افزودنیهای پلیمری در دماهای پایین منقبض میشوند تا روانی روغن حفظ شود و در استارت سرد، موتور را بهتر محافظت کنند.
در دمای بالا، این پلیمرها گستردهتر میشوند و باعث کاهش ویسکوزیته میشوند. اما اگر دما بیشازحد بالا رود، این مولکولهای اصلاحگر میشکنند و نتیجهاش افزایش ویسکوزیته است. روغنهای سنتتیک مقاومت بیشتری نسبت به شکستن ساختار در گرمای زیاد دارند و مدتزمان بیشتری میتوانند عملکرد مناسبی ارائه دهند، در نتیجه اثرات منفی گرما بر روغن موتور خودرو در این نوع روغن ها کمتر خواهد بود.
عملکردهای مکمل روغن موتور
برخی روغنهای پیشرفته وظایف دیگری نیز دارند، از جمله افزودنیهای شوینده برای پاکسازی رسوبات کربنی و جذب ذرات فلزی ناشی از سایش عادی موتور. این ویژگیها به کاهش دمای احتراق نیز کمک میکنند، بهویژه در شرایطی مانند یدککشی، مسابقه یا حرکت در سربالایی.
با اینحال، با گذشت زمان، افزودنیهای شوینده و اصلاحگرهای ویسکوزیته نیز تحلیل میروند و در اثر تجمع لجن، روغن موتور غلیظتر میشود. بنابراین، بررسی منظم سطح و کیفیت روغن، بهویژه هنگام سوختگیری، و تعویض روغن و فیلتر در زمان مشخصشده توسط کارخانه سازنده کاملاً ضروری است.
اگر اطلاعاتی درباره زمان تعویض روغن در دفترچه راهنمای خودروتان موجود نیست، حتماً با بخش خدمات پس از فروش نمایندگی تماس بگیرید تا راهنمایی دقیق دریافت کنید.