گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
به نظر می‌رسد تصورات قبلی درباره برخورد راه شیری و آندرومدا چندان درست نبوده است. اما آیا کهکشان ما باز هم نجات خواهد یافت؟
آنچه تاکنون درباره سرنوشت کهکشان‌مان تصور می‌کردیم، در آستانه تغییر است. سال‌ها بود که دانشمندان می‌گفتند که کهکشان راه شیری در مسیری مستقیم به‌سوی برخورد با کهکشان آندرومدا با بیش از یک تریلیون ستاره، در حرکت است.
آیا برخورد راه شیری و آندرومدا منتفی است؟
محاسبات پیشین حاکی از آن بود که این دو کهکشان در حدود 5 میلیارد سال دیگر با یکدیگر برخورد کرده و در نهایت به کهکشانی عظیم و واحد تبدیل خواهند شد. اما پژوهش تازه‌ای نشان می‌دهد که احتمال دارد این برخورد حتی تا 10 میلیارد سال آینده نیز رخ ندهد و شانس آن 50 درصد تخمین زده شده است.
محققان می‌گویند که عدم قطعیت در موقعیت‌ها، سرعت‌ها و جرم‌های فعلی تمام کهکشان‌ها، احتمال‌های کاملاً متفاوتی را پدید می‌آورد و این امکان را ایجاد می‌کند که با تقریباً 50 درصد احتمال، در بازه 10 میلیارد سال آینده هیچ ادغامی میان راه شیری و آندرومدا صورت نگیرد. این نتیجه‌گیری تغییری اساسی در دیدگاهی محسوب می‌شود که تاکنون وقوع این برخورد را حتمی می‌دانست.
دلیل اصلی تصور پیشین درباره برخورد راه شیری و آندرومدا
پیش‌بینی‌های اولیه درباره برخورد آینده، بر پایه سرعتی بود که به نظر می‌رسید آندرومدا در حال نزدیک شدن به راه شیری است. دانشمندان از پدیده‌ای به نام اثر داپلر برای اندازه‌گیری سرعت مستقیم حرکت آندرومدا به‌سوی ما بهره برده بودند. این همان پدیده‌ای است که موجب می‌شود صدای آژیر هنگام نزدیک شدن، زیرتر و هنگام دور شدن، بم‌تر شنیده شود. در اخترشناسی، زمانی که یک کهکشان به سمت زمین حرکت می‌کند، نور آن اندکی به سمت طیف آبی جابه‌جا می‌شود (که به آن انتقال به آبی می‌گویند) و وقتی دور می‌شود، نور به سوی طیف قرمز انتقال می‌یابد.
- تلسکوپ جیمز وب، دورترین کهکشان جهان را پیدا کرد
- نزدیک ترین کهکشان به راه شیری در حال تکه‌تکه شدن است
- تلسکوپ جیمز وب، دوقلوی گمشده کهکشان راه شیری را پیدا کرد
- کشف کهکشان غول پیکر ۳۲ برابر راه شیری: «دردسر» جدید برای دانشمندان
با بررسی این تغییر رنگ در نور آندرومدا، پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که کهکشان در مسیری مستقیم به سوی ما حرکت می‌کند. اما کهکشان‌ها همچنین حرکاتی عرضی در آسمان دارند که به آن حرکت جانبی گفته می‌شود. اندازه‌گیری این نوع حرکت به‌شدت دشوار است، به‌ویژه با توجه به اینکه آندرومدا بیش از 2.5 میلیون سال نوری از ما فاصله دارد.
به همین دلیل، مطالعات گذشته یا این حرکت عرضی را نادیده گرفته بودند یا فرض می‌کردند که بسیار ناچیز است. به همین علت، پژوهشگران تا پیش از این، برخورد مستقیم را امری حتمی می‌دانستند. در پژوهش جدید، دانشمندان تصمیم گرفتند مسئله را از زاویه‌ای متفاوت بررسی کنند. در نظر گرفتن همه عوامل کیهانی در این تحقیق، به‌جای جمع‌آوری داده‌های تازه، پژوهشگران به بازنگری دقیق داده‌های پیشین از تلسکوپ فضایی هابل و مأموریت گایا، که با دقت بالایی به نقشه‌برداری از ستارگان و کهکشان‌ها می‌پردازد، اقدام کردند.
چه چیزی تحقیق جدید را متمایز می‌کند؟
جنبه‌ی منحصربه‌فرد این پژوهش آن بود که به‌جای استفاده از تنها یک مجموعه داده، همه عدم قطعیت‌های موجود در اندازه‌گیری‌ها لحاظ شد. بنابراین، هر عاملی که ممکن بود بر مسیر احتمالی برخورد تأثیر بگذارد، در محاسبات وارد شد. این رویکرد امکان اجرای هزاران شبیه‌سازی رایانه‌ای را فراهم کرد که در هرکدام، مقدارهای اندکی متفاوت برای موقعیت و سرعت راه شیری و آندرومدا در نظر گرفته شد. در مطالعات پیشین که فقط بر پایه محتمل‌ترین مقدارها بودند، همواره برخورد رخ می‌داد، اما با این نگاه جامع‌تر، نتیجه دگرگون شد.
علاوه بر این، پژوهشگران اثرات گرانشی دو کهکشان مجاور دیگر را نیز در محاسبات لحاظ کردند: ابر ماژلانی بزرگ و M33 یا کهکشان مثلث که به دور آندرومدا می‌چرخد. این دو کهکشان مانند فشارهای گرانشی کوچکی عمل می‌کنند. به‌عنوان مثال، M33 اندکی آندرومدا را به سمت ما سوق می‌دهد، درحالی‌که ابر ماژلانی بزرگ باعث می‌شود راه شیری کمی از آندرومدا فاصله بگیرد. این اثرهای به ظاهر جزئی، در نهایت تأثیر بسزایی در نتیجه نهایی داشتند.
زمانی که همه این عوامل در نظر گرفته شد، نتایج نشان داد که در حدود نیمی از شبیه‌سازی‌ها، برخوردی میان راه شیری و آندرومدا دست‌کم تا 10 میلیارد سال آینده رخ نمی‌دهد. البته نگرانی برای زمین بی‌مورد است، چراکه حتی در صورت ادغام، فاصله میان ستارگان آن‌قدر زیاد است که برخورد مستقیم میان ستاره‌ها، از جمله خورشید ما، تقریباً ناممکن است.
در صورت رخ دادن برخورد، کهکشان‌ها به‌آرامی با یکدیگر تلفیق خواهند شد و کهکشانی بزرگ‌تر و گردتر به وجود خواهد آمد که ستارگان آن در میدان گرانشی مشترک، در حرکت خواهند بود. اما اگر ادغامی صورت نگیرد، ممکن است این دو کهکشان صرفاً برای میلیاردها سال به دور یکدیگر گردش کنند، بی آنکه تماس مستقیمی داشته باشند، هرچند که تأثیرات گرانشی میان آن‌ها همچنان ادامه خواهد داشت.
یکی از محدودیت‌های این پژوهش آن است که سرعت عرضی کهکشان آندرومدا در آن به‌روشنی تعیین نشده است. حتی تغییری اندک در این مقدار می‌تواند سرنوشت برخورد یا عدم برخورد را تعیین کند. در حال حاضر، ابزارهای موجود دقت کافی برای اندازه‌گیری قطعی این مقدار را ندارند. با این حال، با پیشرفت تلسکوپ‌های فضایی و ابزارهای رصدی در آینده، احتمال می‌رود داده‌های تازه‌تری به دانشمندان در ارزیابی بهتر حرکت جانبی آندرومدا کمک کند.