یکی از مهمترین مراحل برای درمان هر نوع بیماری این است که پزشکان بتوانند در زمان مناسب، وجود آن بیماری را تشخیص دهند. این موضوع برای مواردی نظیر بیماری ابولا که حال مریض ممکن است طی مدت زمان کوتاهی وخیم شده و موجب مرگ او شود، بسیار حیاتیتر است و اهمیت بیشتری دارد.
از این رو متخصصان و پزشکانی که در سراسر دنیا در حال تحقیق و کار بر روی این بیماری هستند، یکی از اولویتهایشان این است که بتوانند راهی سریع و عملی برای تشخیص بهموقع ویروس در بدن بیمار پیدا کنند. تا پیش از این تنها راهی که برای تشخیص ویروس حامل بیماری ابولا وجود داشت، این بود که نمونهی خون بیمار گرفته شود و برای آزمایشگاه ارسال شود. این آزمایشگاهها که دارای تجهیزات خاصی هستند، معمولا دور از منطقهی شیوع بیماری واقع شدهاند و به همین دلیل، پروسهی نمونهگیری تا تشخیص نهایی ممکن است بیش از یک یا چند هفته هم طول بکشد.
اما با استفاده از دیوایس جدیدی که بهتازگی ساخته شده، قرار است این موضوع کاملا تغییر کند. محققان و دانشمندان موسسهی تحقیقاتی کیست اروپا (KIST Europe)، دانشگاه پلیتکنیک نورثوسترن (Northwestern) در چین و دانشگاه تکنولوژی Brno در جمهوری چک بهصورت مشترک بر روی طراحی و توسعهی این دیوایس قابل حمل کار کردهاند و این وسیله قادر است وجود بیماری ابولا را در بدن بیمار تشخیص دهد.
این دیوایس در حکم یک آزمایشگاه سیار برای بیماری ابولا عمل میکند
در مقالهای که اخیرا در نشریهی بین المللی Analytical Chemistry منتشر شده است، دربارهی کارکرد این محصول توضیح داده شده است و آنطور که طراحان آن میگویند، این گجت قابل حمل در حکم یک آزمایشگاه سیار عمل میکند؛ با این تفاوت که سایز آن تنها کمی بزرگتر از یک تلفن همراه است و البته مدت زمان مورد نیاز آن برای پردازش اطلاعات هم بسیار کمتر است.
برای شروع تشخیص بیماری ابولا توسط این وسیله کافی است مقدار بسیار کمی از خون کاربر، وارد قسمت آزمایش خون شود. حجم مورد نیاز برای این خون بسیار کم خواهد بود و تا حدودی مشابه مقدار خونی است که توسط گجتهای تست قند خون از بیماران گرفته میشود. بعد از پردازش خون فرد مشکوک به ابتلا به این بیماری، رشتههای RNA ویروس ابولا در خون او بررسی میشود و اگر این رشتهها وجود داشته باشند، بعد از گذشت حدود ۳۷ دقیقه، نتایج آزمایش اعلام میشود و پزشکان میتوانند بهسرعت روند درمان بیمار را شروع کنند.
به غیر از عملکرد بسیار سریع، یکی دیگر از مزیتهای اصلی این دیوایس قابل حمل این است که میتواند میزان گسترش ویروس و درواقع حجم پیشرفت بیماری ابولا را هم تشخیص دهد؛ بنابراین پزشکان قادر خواهند بود مراحل درمان را با توجه به مقدار گسترش بیماری تنظیم کنند.
گفتنی است که روند تشخیص بیماری ابولا در بدن انسانها از طریق انجام یک پروسه به نام عکس العمل زنجیرهی پلیمری معکوس (RT-PCR) اجرا میشود و اساس عملکرد این دیوایس نیز به همین صورت است. با این تفاوت که چند تغییر مهم در آن ایجاد شده است تا مدت زمان آزمایش و مقدار خون مورد نیاز برای تشخیص ویروس، بسیار کاهش یابد. قرار است بهزودی تعداد زیادی از این دستگاه ساخته شود و در اختیار مراکز درمانی کشورهای دارای شیوع این بیماری قرار بگیرد.
نمونههای متعددی از بیماری ابولا طی روزها و هفتههای گذشته در کشورهای مختلفی از سراسر جهان گزارش شده است و لزوم برخورد جهانی با این بیماری کاملا حس میشود. بیماران مبتلا به تب ابولا دارای علائم اولیهای نظیر سردرد شدید، اسهال، حالت تهوع، تب شدید و سرگیجه هستند و رفته رفته با پیشرفت بیماری، این علائم ممکن است به خونریزی و حتی مرگ بیمار منجر شود.