جشنواره فروش محصولات ایران خودرو و سایپا به زودی آغاز میشود. اما آیا پیش فروش 40 هزار خودرو توسط خودروسازان میتواند باعث کنترل بازار و کاهش قیمت خودرو شود یا باز هم شاهد بدقولی و طمع خودروسازان برای سود بیشتر خواهیم بود؟
احمد نعمت بخش، دبیر انجمن خودروسازان ایران اخیرا اعلام کرده که جشنواره فروش محصولات سایپا و ایران خودرو به زودی با قیمت قبلی و با هدف کنترل بازار آغاز میشود و در این جشنواره قرار است 40 هزار دستگاه خودرو به مشتریان عرضه شود. پیش فروش 40 هزار خودرو توسط سایپا و ایران خودرو یکی از تمهیداتی است که وزارت صنعت برای کاهش التهاب بازار اندیشیده و عرضه این خودروها در شرایط فعلی بازار میتواند قیمت خودرو را متعادلتر کند.
دبیر انجمن خودروسازان ایران اضافه کرد در این جشنواره که به مناسبت عید غدیر خم برگزار خواهد شد، 20 هزار دستگاه خودرو از محصولات سایپا با قیمت قبلی پیش فروش میشود و 20 هزار دستگاه از محصولات ایران خودرو که به دلیل مشکل تامین قطعات در کارخانه مانده بودند نیز به خریداران تحویل داده خواهد شد.
پیش فروش 40 هزار خودرو با قیمت قبلی
روابط عمومی شرکت خودروسازی سایپا نیز اعلام کرد در هفته آینده، طرح فروش خودروهای تولیدی گروه سایپا با هدف قطع دست دلالان، تنظیم بازار و تامین خودروهای مورد نیاز مشتریان آغاز میشود. به گفته مسئولان سایپا، در این طرح فروش، قیمت خودروهای داخلی تغییری نکرده و در ثبت نام جدید، خودروها با همان قیمتهای قبلی به مشتریان عرضه میشوند. در این مدت به طور مرتب از نمایندگیها بازرسی خواهد شد و در صورت مشاهده هرگونه تخلف در عرضه خودرو با قیمت بالاتر از نرخ مصوب، دفتر نمایندگی متخلف بسته میشود.
یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز در رابطه با پیش فروش 40 هزار خودرو توسط سایپا و ایران خودرو گفت این خودروها با قیمتهای فعلی و بدون امکان خرید و فروش و صلح تا یک سال در نظر گرفته شدهاند و به همین دلیل میتوانیم به حذف دلالی و کاهش قیمتها امید داشته باشیم. همچنین در راستای پیش فروش 40 هزار خودرو توسط خودروسازان، قرار شده قطعات یدکی ترخیص نشده از گمرک به سرعت به دست خودروسازان برسد تا بتوانند خودروهای مورد نظر را تولید کرده و به مشتریان تحویل دهند.
در ماههای اخیر قیمت خودرو به طور عجیب و باورنکردنی افزایش پیدا کرد و همه قبول دارند که این قیمتهای فعلی اصلا منطقی نیستند. مسئولان مدعی شدهاند که با پیش فروش 40 هزار خودرو از محصولات سایپا و ایران خودرو میخواهند بازار خودرو را کنترل کرده و قیمت ماشین های داخلی را به تعادل برسانند، اما آیا این اتفاق رخ خواهد داد یا این جشنواره هم یک برنامهی دیگر از سوی خودروسازان برای کسب سود بیشتر یا فریب اذهان عمومی است؟
حواشی طرحهای فروش قبلی
در دو سه ماه اخیر بارها شاهد آن بودیم که طرحهای پیش فروش خودرو توسط خودروسازان ما با حواشی زیادی همراه بودند. برای مثال در روز دوشنبه 29 مرداد 1397، طرح پیش فروش محصولات ایران خودرو آغاز شد که در آن 15 محصول این شرکت با موعد تحویل زمستان 97 به فروش میرسید و برخی از محصولات نیز با موعد تحویل شهریور تا آبان 1398 به مشتریان عرضه میشد. با این حال مشتریان و خریداران معمولی موفق به ثبت نام در این طرح نشدند و سایت فروش ایران خودرو در همان دقایق اولیه از دسترس خارج شد.
این تنها باری نبود که چنین اتفاقی رخ میداد و پیش از آن نیز مشتریان در طرحهای فروش ایران خودرو، سایپا و سایر شرکتها موفق به ثبت نام نشده بودند. مسئولان این شرکتها هر بار تعداد زیاد مشتریان، عدم توانایی سایت فروش برای پاسخگویی به حجم زیاد مراجعه کنندگان و تکمیل شدن ظرفیت ثبت نام را به عنوان بهانهای برای از دسترس خارج شدن سایت فروش مطرح کردند. این اتفاقات با اعتراض شدید مردم همراه شد و حتی صدای نمایندگان مجلس را هم درآورد؛ تا جایی که تعدادی از نمایندگان به خودروسازان تذکر دادند و خواستار رسیدگی به نحوه فروش اینترنتی خودرو شدند.
به نظر میرسد خیلی وقت است که مردم اعتماد خود نسبت به خودروسازان را از دست دادهاند و در مورد این طرحهای فروش نیز معتقدند اصلا فروشی در کار نیست و شرکتهای خودروسازی، محصولات خود را احتکار کردهاند و نمیفروشند. برخی نیز بر این باورند که خودروسازان داخلی ما محصولات خود را به مشتریان عادی نمیفروشند و میخواهند با همکاری دلالان و عرضه خودروها در بازار آزاد، سود بیشتری به جیب بزنند. حالا باید ببینیم این بار چه اتفاقی رخ میدهد؟ آیا باز هم قرار است در همان دقایق ابتدایی، ثبت نام خودروها متوقف شود و بعد هم مسئولان بهانهی مشکل فنی و تکمیل ظرفیت را بیاورند یا واقعا خریداران عادی میتوانند خودروی مورد نظرشان را ثبت نام کنند؟
افزایش انتقادها از خودروسازان به دلیل عدم عرضه خودرو به بازار
شاید پیش فروش 40 هزار خودرو توسط ایران خودرو و سایپا، شیوه جدید خودروسازان برای خارج شدن از فشار انتقادات باشد. بسیاری از مردم و کارشناسان و فعالان حوزه خودرو اعتقاد دارند شرکتهای خودروسازی کشورمان با عدم تزریق محصولاتشان به بازار باعث به وجود آمدن وضعیت فعلی شدهاند. عبدالرضا یاری، رئیس انجمن حمایت از حقوق مصرف کنندگان استان کرمانشاه در این باره میگوید خودروسازان بازار را تشنه نگه میدارند و باعث افزایش قیمتها میشوند. وی اظهار کرد تفاوت قیمت در بازار آزاد و کارخانه برای برخی خودروها به چند ده میلیون تومان میرسد و تنها دلیل این شرایط، عدم عرضه و فروش خودرو در بازار توسط خودروسازان است که این مساله بازار را ملتهب کرد.
به گفته عبدالرضا یاری، خودروسازان با تبلیغات زیاد، زمانی را برای فروش خودرو از طریق سایت اعلام میکنند، اما در آن زمان اصلا سایت فروش باز نمیشود و مردم نمیتوانند برای ثبت نام خودرو دسترسی داشته باشند. این عدم دسترسی به سایت باعث نگرانی مردم میشود و فکر میکنند قرار است اتفاق خاصی رخ دهد که خودروها در دسترس کسی قرار نمیگیرد و به همین دلیل به بازار آزاد هجوم میبرند. نتیجهی این افزایش تقاضای کاذب در بازار، افزایش سرسامآور قیمت خودرو بوده، آن هم برای محصولاتی که کیفیتشان هیچ تغییری نکرده است.
امیر خجسته، رئیس فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی هم در خصوص رویکرد خودروسازان اظهار کرد:
بحث خودروسازان یک موضوع خاص است و متاسفانه پشت خودروسازان اتفاقات عجیبی رخ میدهد. باندهایی پشت خودروسازان است که بخشی از این مساله در دوران قبل مطرح شد و الان هم مجلس به طور جدی این مساله را پیگیری میکند و نتیجه را طی گزارشی ارائه خواهد داد.
تاخیر در تحویل خودروهای فروخته شده
خجسته در ادامه افزود مردم در سال گذشته با دلار 3 یا 4 هزار تومانی خودرو ثبت نام کردند و شرکتها امسال برای تحویل دادن خودرو یا مابهالتفاوت آن را میخواهند یا پولی که سال قبل دریافت کردهاند را پس میدهند. خودروسازان به مردم زور میگویند و کسی هم نظارت نمیکند. بسیاری از خودروهایی که کسی آنها را نمیخرید به محض افزایش نرخ ارز و بروز مشکلات اقتصادی به انبار رفت و به صورت آزاد فروخته شد.
رئیس اتحادیه نمایشگاهداران خودرو نیز معتقد است کمبود قطعه که از سوی خودروسازان برای عدم عرضه خودرو به بازار و افزایش قیمتها اعلام شده، بهانهای بیش نیست و آنها خواب رشد یکباره قیمتها در سال 91 و 92 را در سر میپرورانند. سعید موتمنی میگوید خودرویی که امروز از کارخانه بیرون میآید مربوط به تولید 7 یا 8 ماه پیش است و با ارز 3800 تومانی تولید شده است. چرا اکنون که کمتر از یک ماه از تحریم صنعت خودروسازی ایران میگذرد، میگویند قطعه نداریم، در حالی که تا دیروز خودروسازان ادعا میکردند خودکفا هستند.
موضوع دیگری که باید به آن توجه داشت، بحث تاخیر در تحویل خودروها است. همانطور که گفته شد، خودروسازان به بهانه نبود قطعات، خودروهایی که از قبل فروخته شدهاند را به خریداران تحویل نمیدهند و در حال حاضر افراد بسیار زیادی هستند که در بلاتکلیفی به سر میبرند. روز گذشته نیز خبر بسیار عجیبی در رسانهها منتشر شد. ظاهرا دو مشتری با حضور در یکی از نمایندگیهای خودرو در همدان، نسبت به تاخیر در تحویل خودرو اعتراض داشتند که این اعتراض منجر به مشاجره با مسئول این نمایندگی شد. درگیریهای لفظی افزایش پیدا کرد و در نهایت مالک نمایندگی با استفاده از سلاح گرم به سمت یکی از این دو نفر شلیک کرد و پای او را مورد اصابت گلوله قرار داد. در ادامه، اسلحه دچار مشکل شد و مالک نمایندگی با استفاده از سلاح سرد به سمت فرد دوم حملهور شد و با ضربات چاقو او را به قتل رساند. معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی همدان اعلام کرد فردی که گلوله به پایش اصابت کرده بود اکنون در بیمارستان بستری است و مالک نمایندگی نیز بازداشت شده است.
این یکی از عجیبترین اتفاقاتی بود که در این مورد رخ داده، اما بارها مشتریان به شکلهای مختلف اعتراض خود را نسبت به تاخیر در تحویل خودروها مطرح کردهاند و از بی توجهی یا برخورد نامناسب مسئولان نمایندگیها نیز گلایه میکنند.
در هر صورت این روزها بازار خودرو اصلا اوضاع خوبی ندارد، اما امیدواریم طرح پیش فروش 40 هزار خودرو از سوی ایران خودرو و سایپا به خوبی و بدون مشکل اجرا شود و با رسیدن این خودروها به دست مشتریان و بریده شدن دست دلالان، کمی از التهاب بازار خودرو کاسته شود.