در تاریخ 21 ژانویه 2019 کره زمین با قرار گرفتن بین خورشید و ماه، سایه خود را روی این قمر خواهد انداخت. ماه گرفتگی 1 بهمن 97 آخرین خسوف کامل تا بهار سال 1400 است؛ هر چند که در این فاصله، چند خسوف جزئی را در پیش خواهیم داشت.
وقوع ماه گرفتگی کامل، چندان نادر نیست و آخرین بار در تابستان گذشته شاهد چنین پدیدهای بودهایم؛ اما ماه گرفتگی 1 بهمن 97 اندکی تفاوت دارد و این موضوع در نام آن نیز متجلی است. از این خسوف با نام «ابرماه گرگ خونین» یا super blood wolf moon یاد میشود.
درباره ماه گرفتگی 1 بهمن 97
این نامگذاری بر پایه زمان وقوع خسوف و موقعیت ماه نسبت به زمین صورت گرفته است. در جریان ماه گرفتگیهای کامل، تاثیر اتمسفر زمین روی نور عبوری خورشید سبب میشود که ماه به رنگ نارنجی یا قرمز جلوه کند و به همین دلیل، عبارت ماه خونین (blood moon) برای توصیف آن به کار میرود. از طرفی ماه گرگ (wolf moon)، لقبی است که روی ماه کامل ژانویه نهادهاند (هر ماه کامل اسم مخصوص به خود را دارد). نزدیک بودن ماه در این موقع از سال به زمین نیز، سبب بزرگتر به نظر رسیدن آن میشود که به همین دلیل، پیشوند ابَر (super) در مقابل نام آن قرار میگیرد.
همچنین بخوانید:
البته ماه گرفتگی 1 بهمن 97 در آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، گرینلند، ایسلند، غرب اروپا و آفریقا به طور کامل قابل مشاهده است و ساکنان سایر مناطق دنیا، آن را به صورت خسوف جزئی مشاهده خواهند کرد. بر اساس اعلام ناسا، گرفت کامل 1 ساعت و 2 دقیقه به طول میانجامد و زمان اوج گرفتگی به وقت ایران، ساعت 8:42 صبح خواهد بود.
چرایی سرخپوش شدن ماه
در جریان یک خسوف کامل، ماه ابتدا سایه خارجی زمین را که penumbra یا نیم سایه نام دارد، لمس کرده و در ادامه به سمت umbra یا تمام سایه حرکت میکند. پس از آن، بار دیگر وارد نیم سایه میشود. اما علت قرمز به نظر رسیدن ماه چیست؟
گاز نیتروژن، تشکیل دهندهی حدود 80 درصد از اتمسفر زمین است و باقی آن، عمدتا به اکسیژن اختصاص دارد. این ترکیب گازی در مواجهه با نور سفید خورشید (که ترکیبی از تمامی طیفهای رنگی است) طیف رنگهای آبی و بنفش را پراکنده میکند؛ علت آبی دیده شدن آسمان در طول روز نیز همین موضوع است.
هنگام وقوع ماه گرفتگی کامل، اتمسفر زمین باعث پراکنش نور آبی خورشید و انکسار نور قرمز آن میشود؛ به این ترتیب یک سایه قرمز رنگ را درون umbra ایجاد میکند و اینچنین است که به نظر میرسد ماه، جامهای قرمز بر تن دارد.