گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
یکی از هواپیماهای جنگی چین که با الهام از سوخو 27 روسیه ساخته شده، جنگنده شنیانگ J-11 است. مشخصات این پرنده چیست و چه قابلیت‌هایی دارد؟
در نبردهای امروزی به همان اندازه که بمب و موشک از اهمیت برخوردار هستند، ناوگان هوایی، دریایی و زمینی مهم خواهند بود. تنش‌های اخیر روسیه و اوکراین و جنگ‌های خاورمیانه به وضوح ثابت کرد که برای موفقیت قطعی در جنگ باید چندمنظوره عمل کنیم و تمرکز بر برنامه‌های موشکی، نباید مانع از توجه به سایر جنگ افزارها از جمله جنگنده‌های شکاری و بمب افکن شود.
عملیات وعده صادق (3) در چندین موج تهاجمی و نابودگر، مناطق مختلفی از سرزمین‌های اشغالی را هدف قرار داد و توانمندی نیروهای مسلح کشورمان را به رخ کشید، اما دیدیم که جبهه متخاصم به لطف کمک‌های نظامی ایالات متحده، توانست برتری نسبی آسمان را در روزهای اولیه کسب کند و با جنگنده‌های نسل 5 و پیشرفته به بعضی از اهداف خود برسد.
با این اوصاف، می‌توان نتیجه گرفت که برای افزایش بازدارندگی باید روی توانمندی‌های هوایی از جمله خرید جنگنده‌های پیشرفته تمرکز کنیم، اما پرسش مهم این است که آیا کشوری حاضر به فروش جنگنده به ایران می‌شود؟ چین یکی از گزینه‌های متحملی است که شاید با هزاران اما و اگر، بعضی از جنگنده‌های نسل 4 و 4.5 خود را در اختیار جمهوری اسلامی قرار دهد. در این مطلب نگاهی به یکی از جنگنده‌های پیشرفته پکن می‌اندازیم که به نوعی نسل 4 محسوب می‌شود.
معرفی جنگنده شنیانگ J-11
چشم بادامی‌های چینی در دهه 1980 میلادی و همزمان با ورود به قرن بیست‌ویکم، ناوگان هوایی فرسوده‌ای به عنوان یک کشور پهناور و بزرگ داشتند و به همین خاطر تصمیم گرفتند برای نوسازی ناوگان خود دست به دامن روسیه شوند. البته همان جنگنده‌های فرسوده از هم صدقه سر شوروی بود و نمونه‌های بومی شده میگ 17، میگ 19 و میگ 21 بودند.
اواخر دهه 80 میلادی بود که چینی‌ها فرصت مغتنمی برای واردات چندین فروند سوخو 27 که پیشرفته‌ترین شکاری آن دوران بود، به دست آورد. در ابتدا 18 فروند از نسخه تک سرنشین و سپس 6 فروند از نسخه دو سرنشین این هواپیمای جنگی سفارش داد. چینی‌ها از عملکرد این جنگنده به شدت راضی بودند و به همین دلیل تصمیم گرفتند امتیاز تولید آن را در پکن بگیرند و موفق هم شدند.
در نهایت روسیه که از کپی برداری چشم بادامی‌ها به تنگ آمده بود، نارضایتی خود را ابراز کرد و مانع پیشرفت چین شد. ارتش آزادی بخش چین درخواست انتقال فناوری داد، اما از سوی روسها پذیرفته نشد تا اینکه چینی‌ها نسخه بومی سوخو 27 اس کا را با نام شنیانگ جی 11 توسعه دادند. 100 فروند J-11 در این کشور تولید شد و به انضمام آن 76 فروند سوخو 27 روسی، 176 جنگنده به ناوگان هوایی چین الحاق شد.
- بهترین جت‌های جنگنده دهه ۱۹۷۰ که تاریخ نبرد هوایی را ساختند
- معرفی جنگنده چنگدو J-10C ؛ اژدهای چینی با شانس ورود به ایران
مشخصات فنی شنیانگ J-11
جی 11 که نسخه بومی سوخو 27 به حساب می‌آید، مجهز به رادار N001V شده و حداکثر برد کشف آن علیه یک بمب افکن، 200 کیلومتر است. همچنین برد آن ضد یک جنگنده به اندازه میگ 29، 90 کیلومتر اعلام شده است. جی 11 می‌تواند همزمان 10 هدف را رهگیری کرده و با یکی از آن‌ها درگیر شود. امکان مقابله با جنگ الکترونیک، یکی از ویژگی‌های جذاب این جنگنده است.
هواپیمای جنگی نسل 4 چینی‌ها مجهز به یک پیشرانه توربوفن با حداکثر قدرت 16910 پوند (بدون پس سوز) و 27650 پوند (با پس سوز) بود. اسم موتور این جنگنده AL-31 است که به طور مستقیم از روسیه وارد می‌شد. روسها خط تولید موتور را به چشم بادامی‌ها نمی‌دادند، چرا که از کپی ارزان قیمت این پیشرانه و صادرات جنگنده با قیمت ارزان‌تر به کشورهای دیگر واهمه داشتند.
چین با خرید سوخو 27 از روسیه، چندین تیر موشک R-27 و R-73 دریافت کرد که البته مهندسان این کشور از موشک PL-8 هم در کنار دو موشک فروسرخ روسیه استفاده کردند. جی 11 دارای 10 آویزگاه شده و می‌تواند مهمات فوق را در نبردهای خود استفاده کند.
- کوچک‌ترین جنگنده‌های جهان که مرگبارتر از ظاهرشان هستند!
- سوخو-۵۷ در برابر سوخو-۵۷-ای؛ تفاوت جنگنده اصلی روسیه با نسخه صادراتی آن چیست؟
جنگنده J-11A
دومین نسخه از جنگنده جی 11 با پسوند A به میدان آمد. پیشرانه این هواپیما نسبت به نسخه اصلی تغییری نکرده و همچنان از همان موتور AL-31 سود می‌برد. تنها تغییرات مربوط به قابلیت‌های الکترونیکی می‌شود. برای مثال رادار N001V با یک به‌روزرسانی گسترده به رادار N001NV ارتقا یافت تا بتواند ضمن هدف قرار دادن زمین با اهداف دریایی هم درگیر شود.
مازاد بر این‌ها، رادار جدید J-11A می‌تواند برخلاف نسخه قبلی با دو هدف به طور همزمان درگیر شود. این به‌روزرسانی بر روی سوخو 27 روسی هم انجام شده بود و موضوع جدیدی نیست و به چشم بادامی‌ها اختصاص ندارد. جی 11 نسخه A می‌تواند موشک رادار فعال حمل کند و علاوه بر این، توانایی حمل موشک R-77 و R-27 هم دارد.
یکی از شگفتانه‌های جنگنده J-11A نسبت به سوخو 27 اس کا روسیه، بهره‌مندی از رایانه‌ای است که گفته می‌شود توان پردازشی آن 4 برابر نسخه روسی است. همچنین این هواپیما مجهز به یک کلاه جدید شده که اطلاعات پرواز را روی صفحه به خلبان نمایش می‌دهد. به مجموع ویژگی‌های این نسخه باید توان حمل غلاف جنگ الکترونیک گاردنیا را اضافه کرد که روی نوک بال‌ها نصب شده است.
- بازگشت فانتوم‌ها به آسمان: استفاده از جنگنده‌های F-4 برای پرتاب ماهواره‌های کوچک
- جت‌های جنگنده نسل ۴ و ۴.۵، چه تفاوتی با هواپیماهای نسل ۵ دارند؟
جنگنده J-11B
معروف‌ترین نسخه از جنگنده جی 11 چین، مدل B است که یک جنگنده نسل 4.5 به شمار می‌رود. به این نسخه نسل 4.5 می‌گویند، زیرا توانسته تفاوت‌های اساسی و بنیادینی نسبت به نسل قبلی داشته باشد. می‌توان با قطعیت گفت که جی 11 بی، 90 درصد چینی است و از رادارها و سامانه‌های الکترونیکی بومی سود می‌برد.
بدنه این پرنده جذاب از کامپوزیت ساخته شده و نسبت به نسل قبلی تا 700 کیلوگرم سبک‌تر است. براساس گزارش‌ها، سطح مقطعی سوخو 27 اس کا 15 متر مربع بوده، در حالی که این عدد برای J-11B به 3 متر مربع می‌رسد. سامانه هشداردهنده این جنگنده چینی شده و از یک تصویرساز فروسرخ بومی استفاده می‌کند که روی دماغه نصب شده است.
همچنین روی دماغه یک رادار آرایه فازی فعال از نوع 1493 نصب شده که اطلاعات زیادی راجع به آن در دست نیست. فقط می‌دانیم که احتمالا برد کشف آن در حوالی 250 تا 350 کیلومتر است. نسخه B این جنگنده می‌تواند به طور همزمان با 6 تا 8 هدف به طور موثری درگیر شود و توانایی نقشه برداری از سطح زمین و درگیری با هداف زمینی و دریایی به صورت همزمان را باید به مجموع ویژگی‌های آن اضافه کرد.
از نظر ساختار تسلیحاتی، جی 11 بی می‌تواند یک موشک رادار فعال PL-12 را که شباهت زیادی با آمرام آمریکایی دارد، حمل کند. برد این موشک 70 تا 100 کیلومتر بوده و 8 تیر از آن می‌تواند جایگاه تسلیحات قرار بگیرد.
از امکانات کاکپیت می‌توان به نصب HUD جدید و سه نمایشگر رنگی چندکاربره اشاره کرد که دو تا از آن‌ها در طرفین خلبان‌ها قرار گرفته‌اند. نیروبخش این جت جنگی دو موتور قدرتمند AL-31 است که گفته شده روی بعضی از نسخه‌ها، پیشرانه WS-10 نصب گردیده است. (البته موتور دومی عملکرد خوبی نداشته و چین مجبور به خرید همان موتور روسی شده است)
- چرا جنگنده‌های پیشرفته چینی در اروپا مشتری ندارند؟
- با قاتلان آسمان آشنا شوید؛ 10 جنگنده نسل پنج که آینده جنگ را می‌سازند
نسخه‌های دیگر J-11
با عنایت به نسخه B جنگنده فوق، چینی‌ها اقدام به طراحی و توسعه نسخه آموزشی تحت عنوان J-11BS کردند. این هواپیمای دو سرنشین با توان رزمی کامل به میدان آمد و گزارش‌ها حاکی از این است که در مجموع 120 فروند جی 11 بی و جی 11 بی اس ساخته شد. همچنین چشم بادامی‌های چینی نسخه دریایی J-11B را با نام J-11BH ساختند. البته این نسخه قابلیت ناونشینی ندارد و در کل 16 تا 25 فروند از آن تولید شد.
و در نهایت آخرین نسخه‌ای که توسعه پیدا کرد، J-11D بود. این مدل هم بر مبنای جی 11 توسعه یافت و به ادعای منابع چینی، مجهز به رادار آرایه فازی فعال شده است. ظاهرا دماغه آن نسبت به قبل بزرگ‌تر شده و این یعنی به احتمال زیاد رادار می‌تواند به طرف بالا و پایین در حرکت باشد. بعضی از منابع مدعی شده‌اند که کابین نسخه D، دیجیتالی‌تر از گذشته شده و پرواز با سیم هم اضافه گردیده است.
احتمال ورود به ایران
پس از آتش بس میان ایران و اسرائیل، کارشناسان زیادی راجع به ناوگان هوایی فرسوده اظهار نظر کردند و یک صدا بر این باورند که باید هر چه زودتر، جنگنده‌های پیشرفته خریداری کرد. چین بهترین گزینه برای جمهوری اسلامی است، زیرا هم ناوگان هوایی پیشرفته‌ای از جت‌های جنگی نسل 4، 4.5 و 5 دارد و هم یک شریک راهبردی است که شاید در روزهای سخت کنار ایران بایستد.
با این حال از زمانی که وزیر دفاع به چین سفر کرده تا در نشست شانگهای شرکت کند، گمانه‌زنی‌هایی راجع به خرید جنگنده از پکن در فضای مجازی دست به دست می‌شود. حتی اگر این اتفاق رخ دهد، ورود جنگنده‌های پیشرفته به ناوگان هوایی قدیمی و فرسوده ما، نیاز به زیرساخت‌های آموزشی و فناورانه دارد که به این زودی‌ها عملیاتی نمی‌شود.