نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تصویب مادهای جدید، استفاده از ابزارهایی مانند اینترنت ماهوارهای استارلینک را رسماً ممنوع اعلام کردند. بر اساس این قانون، واردات یا استفاده از تجهیزات اینترنتی بدون مجوز، از جمله استارلینک، میتواند تا ۱۰ سال حبس در پی داشته باشد.
قانون جدید که با هدف مقابله با تهدیدات امنیتی در فضای مجازی تصویب شده، نشان میدهد نهادهای تصمیمگیر در کشور بهشدت نگران گسترش ابزارهای ارتباطی مستقل از زیرساخت داخلی هستند. این قانون نهتنها کاربران نهایی، بلکه واردکنندگان، توزیعکنندگان و حتی نگهدارندگان تجهیزات ارتباطی ماهوارهای را با مجازاتهایی سنگین روبهرو خواهد کرد.
جزئیات قانون ممنوعیت استفاده از استارلینک
مطابق ماده ۵ از طرح جدید مجلس با عنوان «تشدید مجازات همکاری با کشورهای متخاصم»، استفاده از تجهیزات ارتباطی اینترنتی بدون مجوز، از جمله ترمینالهای استارلینک، جرمانگاری شده است.
چه اعمالی جرم محسوب میشود؟
بر اساس این مصوبه، انجام هر یک از اقدامات زیر با این تجهیزات ممنوع است:
- استفاده
- حمل
- خرید و فروش
- وارد کردن
- در اختیار گذاشتن به دیگران
انجام این اقدامات حتی برای یک دستگاه، مشمول حبس تعزیری درجه شش خواهد بود. این مجازات بین ۶ ماه تا ۳ سال حبس در نظر گرفته شده و شامل ضبط کامل تجهیزات نیز میشود.
حبس سنگین برای فعالیت سازمانیافته
در صورتی که شخصی بیش از ۱۰ دستگاه را وارد کرده یا به قصد مقابله با نظام جمهوری اسلامی ایران از این ابزار استفاده کند، با حبس تعزیری درجه چهار روبهرو میشود. این سطح از مجازات به معنای ۵ تا ۱۰ سال حبس خواهد بود.
انگیزه تصویب قانون؛ مقابله با نفوذ اینترنت مستقل
قانون ممنوعیت استارلینک، در ادامه سیاستهای کلان برای کنترل فضای مجازی و جلوگیری از ارتباطات بدون واسطه با اینترنت جهانی تصویب شده است. نهادهای قانونگذار معتقدند استارلینک و فناوریهای مشابه، میتوانند برای انتقال دادههای رمزنگاریشده، جاسوسی یا بیثباتسازی فضای عمومی کشور مورد سوءاستفاده قرار گیرند.
در همین راستا، در ماههای گذشته گزارشهایی مبنی بر ورود هزاران ترمینال استارلینک به کشور از مسیرهای غیررسمی منتشر شده بود. برخی منابع تعداد این دستگاهها را بین ۲۰ تا ۱۰۰ هزار عدد تخمین زدهاند.
مقایسه با دیگر کشورهای جهان
در حالی که برخی کشورها مانند اوکراین، مکزیک، کنیا یا فیلیپین از استارلینک برای توسعه پوشش اینترنت در مناطق محروم استفاده کردهاند، ایران مسیر متفاوتی را در پیش گرفته است. نهادهای مسئول بارها اعلام کردهاند که استفاده از اینترنت ماهوارهای بدون هماهنگی با حاکمیت، تهدیدی جدی برای امنیت ملی به حساب میآید.
پیامدهای احتمالی برای کاربران ایرانی
هرچند قانون جدید هنوز به مرحله اجرا نرسیده، اما تصویب آن پیام روشنی برای کاربران علاقهمند به فناوریهای ارتباطی مستقل دارد:
- استفاده از استارلینک در ایران اکنون بهعنوان یک جرم تلقی میشود.
- نگهداری یا خرید آن حتی برای مصارف شخصی، خطر حبس و ضبط تجهیزات را به همراه دارد.
- اقدامات تجاری یا هماهنگ پیرامون آن میتواند به اتهام مقابله با نظام تفسیر شده و حبس ۱۰ ساله به دنبال داشته باشد.
جمعبندی
قانون ممنوعیت استارلینک در ایران، نشانهای از افزایش کنترل بر فناوریهای جدید و ارتباطات مستقل در ایران است. اگرچه بسیاری از کاربران این فناوری را ابزاری برای دسترسی آزاد به اطلاعات میدانند، اما نگاه امنیتی قانونگذاران، آینده استفاده از این تجهیزات را بهشدت محدود کرده است.