برای نخستین بار در جهان، جنگنده اف 22 رپتور به سیستم کنترل پهپاد در آسمان مجهز شد

نیروی هوایی آمریکا با تجهیز جنگنده اف 22 رپتور به سیستم کنترل پهپادهای رزمی، فصل جدیدی را در تاریخ نبردهای هوایی آغاز کرده است. جزئیات این فناوری انقلابی را بخوانید.

جنگنده‌های رادارگریز F-22 Raptor نیروی هوایی ایالات متحده قرار است نخستین پلتفرم هوابرد عملیاتی برای کنترل پهپادهای رزمی آینده موسوم به هواپیمای رزمی مشترک (CCA) باشند.

این برنامه انقلابی با نصب تبلت‌های کنترلی در کابین خلبان آغاز می‌شود و قرار است توانایی‌های این پرنده نسل پنجمی را برای سال‌های آینده در بالاترین سطح نگه دارد. این یک گام بزرگ در مسیر تغییر دکترین نبردهای هوایی مدرن محسوب می‌شود.

نیروی هوایی آمریکا برای تحقق این هدف یک ردیف بودجه کاملا جدید در درخواست بودجه سال مالی ۲۰۲۶ خود تعریف کرده است. این برنامه که رسما یکپارچه‌سازی پلتفرم سرنشین‌دار نام دارد، با بودجه اولیه ۱۵ میلیون دلاری کار خود را آغاز خواهد کرد. این بودجه صرف توسعه و نصب کیت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری روی ۱۴۳ فروند جنگنده اف 22 رپتور عملیاتی خواهد شد.

جنگنده اف 22 رپتور چگونه پهپادها را کنترل می‌کند؟

بر اساس اسناد بودجه، برنامه یکپارچه‌سازی پلتفرم سرنشین‌دار شامل تهیه و نصب کیت‌هایی روی F-22 است که به خلبان اجازه کنترل مستقیم پهپادهای CCA را می‌دهد.

این کیت‌ها شامل تبلت‌های ویژه، کابل‌کشی‌های مربوطه و مواد مرتبط دیگر هستند. بخش اصلی بودجه یعنی مبلغی حدود ۱۲.۲ میلیون دلار صرف خرید ۱۴۲ تبلت و تجهیزات جانبی آن می‌شود. با یک حساب ساده، هزینه نصب این سیستم روی هر جنگنده حدود ۸۶ هزار دلار خواهد بود.

هنوز مشخص نیست که ارتباط میان جنگنده و پهپادها دقیقا چگونه برقرار می‌شود. اما به احتمال زیاد از لینک داده داخلی میان‌پروازی (IFDL) استفاده خواهد شد. این سیستم در حال حاضر برای تبادل داده میان خود جنگنده‌های F-22 به کار می‌رود و رهگیری یا ایجاد اختلال در آن بسیار دشوار است. این انتخاب، امنیت ارتباطی در میدان نبرد را تضمین می‌کند.

بیشتر بخوانید

• غول‌های آسمان؛ با بزرگترین جنگنده‌های نظامی جهان آشنا شوید
• چرا جنگنده F-22 رپتور هنوز هیچ دشمنی را سرنگون نکرده است؟
• حداکثر سرعت هواپیمای جنگنده اف 22 رپتور چقدر است؟
• راز ممنوعیت فروش F-22 رپتور: چرا آمریکا قوی‌ترین جنگنده خود را به هیچ کشوری نمی‌دهد؟

آینده جنگ‌های هوایی با اسکادران پهپادهای جنگی

برنامه پهپادهای رزمی مشترک یا CCA یک پروژه بسیار بزرگتر است. نیروی هوایی برای ادامه توسعه این برنامه در سال ۲۰۲۶ درخواست بودجه ۸۷۰ میلیون دلاری کرده است. در حال حاضر دو طرح اولیه از شرکت‌های جنرال اتمیکس و اندوریل در حال توسعه هستند. هدف اولیه، تولید بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ فروند پهپاد در فاز نخست و سپس رسیدن به ناوگانی متشکل از حداقل ۱۰۰۰ فروند پهپاد در فازهای بعدی است.

اگرچه جنگنده اف 22 رپتور اولین میزبان این فناوری است اما آخرین آن نخواهد بود. جنگنده F-35 و جنگنده نسل ششم آینده آمریکا (F-47) نیز برای کنترل پهپادها در نظر گرفته شده‌اند. حتی بمب‌افکن‌های رادارگریز B-21 و هواپیماهای سوخت‌رسان نیز ممکن است در آینده به این قابلیت مجهز شوند. این نشان می‌دهد که فرماندهی پهپادها یک قابلیت کلیدی برای کل ناوگان هوایی خواهد بود.

چالش‌ها و برنامه‌های پیش رو

ایده کنترل چند پهپاد از طریق یک تبلت در کابین یک جنگنده تک‌سرنشین چالش‌های خود را دارد. خلبان باید همزمان با هدایت هواپیمای خود و مدیریت سیستم‌های تسلیحاتی آن، بتواند یک یا چند پهپاد را نیز کنترل کند. برخی کارشناسان معتقدند این کار می‌تواند بار کاری خلبان را به شدت افزایش دهد. به همین دلیل شرکت‌ها در حال بررسی راهکارهای جایگزین و بهینه‌سازی رابط کاربری هستند.

برای کاهش این چالش‌ها، افزایش خودمختاری و هوش مصنوعی خود پهپادها یک راه حل کلیدی است. نیروی هوایی آمریکا پروژه‌های آزمایشی متعددی مانند VENOM را برای توسعه و آزمایش این فناوری‌ها تعریف کرده است.

هدف نهایی این است که پهپادها بتوانند بسیاری از وظایف را به صورت خودکار انجام دهند و تنها برای تصمیمات کلیدی به دستور خلبان نیاز داشته باشند. این رویکرد، مفهوم تیم‌سازی انسان و ماشین را در میدان نبرد بازتعریف می‌کند.