برخی دانشمندان معتقد هستند رویکرد ایلان ماسک برای کلونیسازی مریخ اشتباهی بزرگ است. به باور آنها سکونت انسان در سیاره سرخ باید با گامهای مهمی انجام شود که الان در اولویت قرار ندارد.
در حال حاضر ناسا تعدادی کاوشگر در خاک مریخ دارد. آنها امیدوار هستند بتوانند با کمک ایلان ماسک و اسپیس ایکس تا یک دهه دیگر اولین فضانوردان را به مریخ بفرستند. بعد از آن هم کمکم نوبت به ساخت پایگاههای موقت و دائمی خواهد رسید. گامهای بعدی سکونت انسان در سیاره سرخ شامل گسترش پایگاه برای حضور تعداد بیشتری از دانشمندان، انتقال توریستهای فضایی و بررسی امکان ساخت شهرهای اولیه خواهد بود.
سه گام اساسی تا سکونت دائمی انسان در سیاره سرخ
با بررسی سرنوشت تلخ خورشید متوجه میشویم که زمین نمیتواند مدت زیادی میزبان انسان و دیگر موجودات زنده باشد. ما باید به مریخ نقل مکان کنیم و پس از آن نیز سراغ سیاره دیگری برویم. تا این قسمت اختلافی بین دانشمندان وجود ندارد. مسئله به نحوه سکونت انسان در سیاره سرخ مربوط میشود. برخی باور دارند که باید با ساخت مراکز کوچک در مریخ محیط مناسب برای حضور انسان را ایجاد کنیم. مراکز پایداری که در آنها انسان درگیر مشکلاتی مثل اکسیژن، گرانش، خاک و … نخواهد بود. هرچند همچنان بخش اعظم سیاره غیرقابل سکونت باقی میماند.
در سمت مقابل کسانی هستند که از ایده زمینیسازی مریخ دفاع میکنند. نگاهی به وضعیت سیارههای فراخورشیدی نشان میدهد که اکثر آنها چندان برای حیات مساعد نیستند. پس ما باید قدرت تغییر آنها را بهدست آوریم. انسان پس از پیشرفت در مقیاس کارداشف به کاوش در کهکشان خواهد پرداخت و باید ایستگاههایی برای این کار داشته باشد. ایستگاهها همان سیارههایی هستند که خودمان بهصورت مصنوعی تغییر دادهایم.
تا چند دهه پیش ایده زمینیسازی سیاره سرخ برای سکونت انسان غیرممکن بود. هرچند در طول چند دهه اخیر پیشرفتهای شگرفی حاصل شده است. اگر ایده زمینیسازی مریخ موفق شود، بشر نهتنها حضور پایداری در این سیاره خواهد داشت، بلکه دیگر نگران آینده نیز نخواهد بود. بهباور دانشمندان باید سه گام مهم در این زمینه برداریم.
گرم کردن مریخ
در خاک مریخ مقدار زیادی کربنات وجود دارد. کربنات کربندیاکسید را همچون اسفنج جذب میکند و اجازه نمیدهد که سیاره گرم شود. به همین خاطر دمای مریخ در شب تا منفی ۶۲ درجه سانتیگراد کاهش مییابد. قطعا این دما برای حضور موجودات زنده مناسب نیست.
دانشمندان معتقد هستند اولین گام برای سکونت انسان در سیاره سرخ باید گرم کردن آن باشد. اینکار را نیز میتوان با اثر گلخانهای انجام داد. دکتر سمانه انصاری از دانشگاه نورثوسترن فرستادن نانوذرات بهسمت اتمسفر مریخ را بهترین گزینه میداند. طبیعتا ما نمیتوانیم هر سال مقدار زیادی CFC را با راکتهای گرانقیمت به مریخ انتقال دهیم. در نتیجه باید از ترکیبات خاک موجود در آن استفاده کنیم.
- ردپایی جدید از سیاره نهم؛ دانشمندان از وجود جرمی ناشناخته در منظومه شمسی میگویند
- افشای سند محرمانه افبیآی: موجودات بیگانه از سیارهای نامرئی به زمین میآیند!
- ترسناک ترین سیاره های جهان؛ سیاره هایی که جرئت نزدیک شدن به آنها را نداریم
دکتر انصاری ایده ساخت ترکیباتی از خاک مریخ و فرستادن آنها به ارتفاع ۱۰ تا ۱۰۰ متری را در یک شبیهسازی رایانهای امتحان کرد. نتایج نشان داد که تنها چند ماه پس از آغاز پروژه مریخ ۱۰ درجه گرمتر خواهد شد. افزایش تدریجی دما سبب ذوب شدن منابع آبهای زیرزمینی خواهد شد و امکان وجود آب بهصورت مایع در سطح سیاره را ممکن خواهد کرد.
شرط سکونت انسان در سیاره سرخ: تولید اکسیژن
تنها ۰.۱ درصد از اتمسفر مریخ را اکسیژن تشکیل میدهد. در حالیکه این میزان برای زمین حدود ۲۱ درصد است. سکونت انسان در مریخ بدون تولید اکسیژن در مقیاس گسترده کار راحتی نیست. پس از گرم کردن مریخ باید سراغ میکروبهای سختیدوست برویم. این میکروبها در بدترین شرایط کره زمین دوام میآورند و میتوانند خود را با وضعیت جدید مریخ نیز آشتی دهند.
برخی افراد نیز انتقال میکروبهای مهندسی ژنتیک شده برای تولید اکسیژن را گزینهای مناسب میدانند. این ارگانیسمها سبب میشوند که وضعیت مریخ بهتدریج تغییر کرده و مناسب پذیرایی از گیاهان شود. گسترش تدریجی گیاهان مهندسی ژنتیک شده نیز زمینه را برای حضور جانداران پیچیدهتر فراهم میکند.
ایجاد حیات
آخرین مرحله ضروری برای سکونت انسان در مریخ ساخت زیستکره است. ما باید طوری اتمسفر مریخ و سطح اکسیژن را مهندسی کنیم که امکان پشتیبانی پایدار از حیات پیچیده فراهم آید. این مرحله طولانیتر و سختتر از بقیه مراحل است و احتمال دارد هزینه بسیار زیادی داشته باشد. هرچند که در انتها انسانها میتوانند همچون زمین آزادانه روی مریخ قدم بزند.
طرفداران زمینیسازی مریخ تاکید دارند که این برنامه باید بین سالهای ۲۰۲۸ تا ۲۰۳۱ یعنی همزمان با ارسال اولین انسانها به مریخ آغاز شود. ما میتوانیم با انجام آزمایش در یک نقطه کوچک از مریخ مشکلات عملی و هزینههای چنین طرح جاهطلبانهای را راحتتر درک کنیم.
شما از کدام رویکرد حمایت میکنید؛ ساخت منطقهای محدود و کوچک در سیاره سرخ یا سکونت گسترده انسان با تغییر ماهیت سیاره؟