گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
جنگنده میگ 29 نقش مهمی در حفظ امنیت آسمان کشور ایفا می‌کند. اما ایران چه تعداد از این جنگنده را و با چه ویژگی‌هایی در اختیار دارد؟
جنگنده «میگ-29 فُلکِرم» (MiG-29 Fulcrum)، یکی از نمادهای دوران جنگ سرد و محصولی برجسته از شرکت میکویان روسیه است که در دهه ۱۹۷۰ میلادی و به عنوان پاسخی قاطع از سوی شوروی به پیشرفتهای نظامی آمریکا در قالب جنگنده‌های پیشرفتهای چون F-15 ایگل و F-16 فایتینگ فالکن ساخته شد. این جنگنده اولین پرواز خود را در سال ۱۹۷۷ به انجام رساند و از سال ۱۹۸۳ رسماً به خدمت نیروی هوایی شوروی درآمد.
نخستین حضور گسترده جنگنده میگ 29 در منطقه خاورمیانه، به ویژه در جریان جنگ آمریکا علیه عراق بازمی‌گردد. برخی از این جنگنده‌ها که از مدل (Fulcrum-A) بودند، پس از پایان درگیری‌ها به ایران منتقل شدند و از آن زمان تاکنون، بخش قابل توجهی از ناوگان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران را تشکیل داده‌اند. اما در حال حاضر چه تعدادی از این جنگنده در کشورمان وجود دارد؟
جزئیات ناوگان جنگنده میگ 29 در ایران
هدف اصلی از توسعه جنگنده میگ 29، کسب برتری هوایی در نبردهای نزدیک و به اصطلاح «داگ‌فایت» بود. این پروژه در کنار تولید جنگنده سوخو 27 (Flanker) پیش رفت و هر دو جنگنده برای مقابله با تهدیدات غرب توسعه یافتند.
جنگنده میگ 29، با طول ۱۷.۳۷ متر و پهنای بال ۱۱.۴ متر، از دو موتور توربوفن RD-33 بهره می‌برد که هر یک قادر به تولید نیروی رانش ۸۱.۴ کیلونیوتن با استفاده از سیستم پس‌سوز هستند. این پیشرانه قدرتمند به میگ 29 اجازه می‌دهد تا به حداکثر سرعت ۲.۲۵ ماخ (معادل ۲۴۰۰ کیلومتر بر ساعت) در ارتفاعات بالا دست یابد. در ارتفاعات پایین و نزدیک به سطح زمین، حداکثر سرعت آن به حدود ۱۵۰۰ کیلومتر بر ساعت محدود می‌شود.
- تحلیلگر چینی: خرید جنگنده J10 کمکی به ایران نمی‌کند
- جنگنده F-16 چقدر سریع است؟ بررسی سرعت نهایی فالکن افسانه‌ای
این جنگنده دارای سقف پروازی ۱۸,۰۰۰ متر و نرخ اوج‌گیری اولیه ۳۳۰ متر بر ثانیه است که نشان‌دهنده قابلیت‌های مانور بسیار خوب آن است. وزن خالی جنگنده میگ 29 حدود ۱۱ تُن و حداکثر وزن آن هنگام برخاست با تسلیحات و سوخت کامل، به ۲۱ تُن می‌رسد.
بر اساس اطلاعات موجود، ایران ۴۳ فروند جنگنده میگ 29 از مدل (Fulcrum-A) را در اختیار دارد. این جنگنده‌ها در زمان جنگ آمریکا علیه عراق وارد ناوگان نیروی هوایی ایران شدند و نقش مهمی در حفظ امنیت حریم هوایی کشور ایفا می‌کنند. در حال حاضر، این جنگنده‌ها عمدتاً در پایگاه‌های هوایی شیراز و تبریز مستقر هستند.
تسلیحات و سیستم‌های هدف‌گیری میگ-۲۹
این جنگنده مجهز به یک توپ ۳۰ میلی‌متری GSh-30-1 با ظرفیت ۱۰۰ گلوله است و دارای شش نقطه تسلیحاتی برای حمل حداکثر ۳٬۵۰۰ کیلوگرم مهمات مختلف می‌باشد. این مهمات شامل موشک‌های هوابه‌هوای کوتاه‌برد R-73 و میان‌برد R-27، بمب‌های سنگین FAB-500 و FAB-1000، و همچنین غلاف‌های راکت S-8/S-24 است. یکی از ویژگی‌های برجسته میگ 29، سیستم هدف‌گیری منحصربه‌فرد آن است که شامل حسگر نصب‌شده بر روی کلاه خلبان (HMS) می‌شود؛ این سیستم به موشک اجازه می‌دهد تا به سمت نقطه‌ای که خلبان نگاه می‌کند هدایت شود. علاوه بر این، رادار N019 نصب‌شده بر روی این جنگنده توانایی ردیابی همزمان ۱۰ هدف را تا فاصله ۱۰۲ کیلومتری داراست.
میگ-۲۹ در طول دوران خدمت خود در جنگ‌های متعددی حضور داشته است، از جمله جنگ ایران و عراق، عملیات طوفان صحرا در سال ۱۹۹۱، و درگیری‌های مختلف در منطقه بالکان مانند یوگسلاوی. اگرچه این جنگنده در نبردهای موسوم به «ورای دید» (Beyond Visual Range – BVR) به دلیل محدودیت‌های راداری خود نسبت به جنگنده‌های غربی مدرن‌تر، آسیب‌پذیر بود، اما در نبردهای نزدیک و هوایی به لطف مانورپذیری خیره‌کننده و بهره‌گیری از موشک‌های R-73، عملکرد بسیار موفقی از خود نشان داده است. در تحولات اخیر مانند جنگ اوکراین نیز، میگ-۲۹ها برای انهدام پهپادهای مهاجم و همچنین شلیک موشک‌های ضد رادار AGM-88 مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
بهینه‌سازی ناوگان میگ 29 ایران
نیروی هوایی ایران با اعمال تغییرات و ارتقاء‌های داخلی، سعی در افزایش کارایی و طول عمر ناوگان میگ 29 خود داشته است. از جمله این ارتقاء‌ها می‌توان به نصب سیستم سوخت‌گیری هوایی بر روی نسخه آموزشی (MiG-29UB) برای اولین بار در جهان اشاره کرد که امکان افزایش برد عملیاتی و مداومت پروازی را فراهم کرده است.
- تقابل جنگنده های F16 و میگ 29؛ وقتی که جنگ آمریکا و شوروی به آسمان می‌کشد
- معرفی جنگنده شنیانگ J-11 ؛ پرنده چینی با الهام از سوخو 27 روسی
- چین: در تأمین جنگنده‌های J‑10 به کشورهای دوست، تردید نداریم
همچنین، کابین خلبان به نمایشگرهای دیجیتال چندمنظوره و سامانه ناوبری پیشرفته تجهیز شده که باعث بهبود آگاهی موقعیتی خلبان و سهولت در استفاده از تسلیحات شده است. به‌کارگیری موشک‌های هوا به هوای پیشرفته R-73 با قابلیت مانور بالا و موشک‌های R-27 با بردهای مختلف نیز قدرت آتش و درگیری میگ-۲۹ را به طور قابل توجهی افزایش داده است.
