طبق صورتهای مالی منتشر شده از ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو، زیان انباشته خودروسازان از 305 هزار میلیارد تومان فراتر رفته است.
بررسی صورتهای مالی تلفیقی سه خودروساز بزرگ کشور، شامل ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو که در سامانه کدال منتشر شده است، به وضوح نشاندهنده عمق مشکلات و بحران ساختاری در صنعت خودرو کشور است. طبق این گزارش، مجموع زیان انباشته این شرکتها در پایان سال ۱۴۰۳ به رقمی بالغ بر ۳۰۵ هزار میلیارد تومان رسیده است. در این بخش از اخبار خودرو به بررسی زیان انباشته خودروسازان بزرگ کشور میپردازیم.
تأثیر زیان انباشته خودروسازان بر کیفیت تولید و رقابتپذیری
زیان انباشته ۳۰۵ هزار میلیارد تومانی سال 1403 در مقایسه با پایان سال ۱۴۰۲ که حدود ۲۵۰.۳ هزار میلیارد تومان برآورد شده بود، رشد قابل توجهی را نشان میدهد؛ بهطوریکه این رقم حاکی از افزایش ۲۲ درصدی و افزایش ۵۵.۲ هزار میلیارد تومانی زیان انباشته در طول یک سال گذشته است.
این افزایش زیان انباشته خودروسازان نمایانگر ادامه چالشهای ساختاری در صنعت خودرو بوده و به وضعیت بحرانی این صنعت دامن زده است. بهعلاوه، این شرایط میتواند بر کیفیت تولید و رضایت مشتریان نیز تأثیر بگذارد و در نتیجه به ناتوانی این شرکتها در رقابت با خودروسازان داخلی و خارجی منجر شود.
- قیمت جدید خودروهای هایما ایران خودرو در تیر 1404 اعلام شد
- اعمال محدودیت ها و شرایط سختگیرانه ثبت نام و خرید خودرو در سال 1404
- قیمت جدید محصولات پارس خودرو با افزایش ۱۵ درصدی در تیرماه ۱۴۰۴ اعلام شد
در تحلیل صورتهای مالی سه خودروساز بزرگ کشور، نکتهای قابل توجه به چشم میخورد و آن هم «زیان عملیاتی تجمیعی» این شرکتها است که از ۲۷.۷ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۲ به ۲۳.۶ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳ کاهش یافته است. اما این کاهش زیان عملیاتی عمدتاً به عملکرد مثبت ایران خودرو مربوط میشود. این شرکت برای نخستین بار پس از سالها موفق به ثبت سود عملیاتی ۴.۶ هزار میلیارد تومانی شده است. این دستاورد امیدوارکننده نشاندهنده تلاشها و تغییرات مؤثر در استراتژیهای تجاری و تولیدی ایران خودرو بوده ولی همچنان نمیتواند نویدبخش شکوفایی این صنعت داخل کشور باشد.
وضعیت مالی سه غول خودروسازی کشور در سال گذشته
بررسی صورتهای مالی سه شرکت ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو نشان میدهد که صنعت خودروسازی کشور با چالشهای جدی روبهرو است. اگرچه ایران خودرو توانسته است با بهبود عملکرد عملیاتی، گامی رو به جلو بردارد، اما سایپا و پارس خودرو همچنان با مشکلات مالی و عملیاتی قابل توجهی مواجه هستند.
ایران خودرو با افزایش ۶ درصدی در زیان انباشته مواجه شده است. بدین ترتیب، زیان انباشته آبی پوشان جاده مخصوص از ۱۲۲.۸ هزار میلیارد تومان در پایان سال ۱۴۰۲ به ۱۳۰.۴ هزار میلیارد تومان در پایان سال ۱۴۰۳ رسیده است. این افزایش نشاندهنده تداوم چالشهای مالی در این شرکت است. اما نکته قابل توجه در این میان، بهبود چشمگیر در سودآوری عملیاتی است. ایران خودرو با یک جهش قابل ملاحظه در سود عملیاتی، به رقم ۴.۶ هزار میلیارد تومان دست یافته است.
شرکت سایپا با وضعیت متفاوتی روبهرو است. زیان انباشته این شرکت با رشد ۳۵ درصدی، از ۱۰۲.۷ هزار میلیارد تومان در پایان سال ۱۴۰۲ به ۱۳۸.۷ هزار میلیارد تومان در پایان سال ۱۴۰۳ افزایش یافته است. همچنین، زیان عملیاتی سایپا با افزایش ۱۱۵ درصدی، از ۸.۴ هزار میلیارد تومان به ۱۸.۱ هزار میلیارد تومان رسیده است. این افزایش شدید در زیان عملیاتی حاکی از ناکارآمدی در مدیریت هزینهها و چالشهای جدی در تولید و فروش محصولات این شرکت است.
شرکت پارس خودرو نیز با افزایش ۴۶.۸ درصدی در زیان انباشته مواجه شده است. زیان انباشته این زیر مجموعه گروه خودروسازی سایپا از ۲۴.۸ هزار میلیارد تومان در پایان سال ۱۴۰۲ به ۳۶.۴ هزار میلیارد تومان در پایان سال ۱۴۰۳ افزایش یافته است. این افزایش نشاندهنده فشارهای مالی و اقتصادی بر این شرکت است. زیان عملیاتی پارس خودرو نیز با افزایش ۲۹.۵ درصدی، از ۷.۸ هزار میلیارد تومان به ۱۰.۱ هزار میلیارد تومان رسیده است.
چالشهای مدیریتی در سایپا و پارس خودرو
کارشناسان عمده دلیل افزایش زیانهای انباشته و عملیاتی در شرکتهای سایپا و پارس خودرو را به تغییرات متعدد مدیریتی در این شرکتها نسبت میدهند. این تغییرات مدیریتی نه تنها منجر به بیثباتی در رهبری هر دو شرکت شده، بلکه کاهش انسجام سازمانی، توقف یا تغییر مسیر برنامههای راهبردی و همچنین کاهش انگیزه کارکنان را به دنبال داشته است. کارکنان به عنوان نیروی محرکه هر سازمان، در صورت عدم وجود ثبات در مدیریت و تغییرات مکرر، ممکن است دچار بیاحساسی و کاهش تعهد به کار شوند که این موضوع بر فعالیتهای این شرکتها تأثیر منفی میگذارد.
علاوه بر این، بلاتکلیفی در آغاز فرآیند واگذاری سایپا به بخش خصوصی به میزان قابل توجهی به نااطمینانی در مدیریت مؤثر بر این شرکت افزوده است. این بلاتکلیفی باعث کاهش اثربخشی تصمیمها و برنامهریزیهای مدیریتی شده و میتواند به ضعف در استراتژیهای اجرایی منجر شود.
- دور جدید عرضه خودروهای وارداتی در تیر ماه 1404 آغاز شد
- تقابل خودرو های وارداتی و مونتاژی؛ از مزایا و معایب تا تفاوتها
- قیمت فولکس واگن ID4 مدل 2025 در ایران مشخص شد
از سویی دیگر، اگرچه ایران خودرو توانسته است به سود عملیاتی بازگردد و خبری امیدوارکننده در این عرصه بشمار میآید، اما زیان انباشته این شرکت همچنان روند افزایشی دارد. این موضوع در کنار زیانهای بزرگ ثبتشده توسط سایپا و پارس خودرو، صنعت خودرو کشور را با چالشهای جدی مواجه میکند.
هرچند ایران خودرو به دنبال بهبود وضعیت مالی خود است، اما این تلاشها کافی نبوده و برای بهبود کل صنعت، نیاز به اقدامات محسوس و استراتژیهای بلندمدت وجود دارد. در نهایت، اصلاحات ساختاری، مدیریت پایدار و تعیین تکلیف در خصوص واگذاریها از جمله ضروریاتی است که باید برای بازگرداندن ثبات به صنعت خودروسازی کشور انجام شود.