آیا میدانید نحوه محاسبه قیمت خودروهای وارداتی از سوی سازمان حمایت چگونه انجام میشود و امسال چه تعرفهای بر روی خودروها اعمال شده است؟
قیمتگذاری خودروهای وارداتی همواره یکی از حساسترین مسائل در بازار خودرو ایران بوده است. گام نخست این فرآیند، از سوی سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان برداشته میشود. این سازمان وظیفه قیمتگذاری اولیه خودروهای وارداتی را بر عهده دارد. هدف سازمان حمایت، اطمینان از منطقی بودن قیمت اولیه و جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده یا گرانفروشی احتمالی است.
پس از آنکه سازمان حمایت، محاسبات اولیه خود را به سرانجام رساند و به یک جمعبندی از قیمت پایه رسید، نتایج این بررسیها به وزارت صنعت، معدن و تجارت ارسال میشود. وزارت صمت، به عنوان بازوی اجرایی دولت در سیاستگذاریهای صنعتی و تجاری، نقش تأییدکننده نهایی را ایفا میکند. در این بخش از اخبار خودرو رسانه گجت نیوز به سراغ نحوه محاسبه قیمت خودروهای وارداتی رفتهایم و بررسی میکنیم که قیمت یک محصول وارداتی بر اساس تعرفه سال قبل، تعرفه جاری و تعرفه پیشنهادی صد درصد چه تفاوتهایی دارد.
لایههای آشکار و پنهان محاسبه قیمت خودروهای وارداتی
در فرآیند پیچیده محاسبه قیمت خودروهای وارداتی، مجموعهای از تعاریف و عوامل دخیل هستند که هر کدام به سهم خود بر رقم نهایی که مصرفکننده باید بپردازد تأثیر میگذارند. نخستین گام در محاسبه قیمت یک خودرو گمرکی، تعیین «بهای FOB» آن است. این بها در واقع همان قیمت خالص خودرو محسوب میشود که بر اساس ارزش یورویی آن در مبدأ محاسبه میگردد. پس از آن «قیمت CIF» مطرح میشود که شامل تجمیع قیمت FOB به همراه هزینههای حمل و بیمه حمل کالا تا مرزهای ایران است. در غالب موارد، مشاهده میشود که قیمت CIF حدود ۱۳۰۰ دلار بیشتر از قیمت FOB برای هر خودرو است که نشاندهنده سهم قابل توجه هزینههای لجستیکی در قیمت نهایی است.
- قیمت خودروهای وارداتی قطعی نیست؛ منتظر افزایش ۵۰ درصدی قیمتها باشید!
- کاهش قیمت در بازار خودروهای وارداتی؛ علت چیست و روند نزولی تا چه زمانی ادامه دارد؟
پس از مشخص شدن قیمت CIF، نوبت به اعمال «حقوق ورودی» میرسد که در واقع همان تعرفه گمرکی است و بر اساس قیمت CIF محاسبه و اخذ میگردد. «عوارض قانون بودجه» نیز به میزان ۱۰ درصد قیمت CIF به این مجموعه اضافه میشود. علاوه بر این، «عوارض هلال احمر» که یک درصد از مبلغ حقوق ورودی را شامل میشود، به عنوان یک هزینه دیگر لحاظ میگردد. در نهایت «عوارض پسماند» نیز به مبلغ بسیار ناچیز ۰.۰۰۰۵ بهای CIF به کل هزینهها افزوده میشود.
هزینههای فراتر از گمرک در واردات خودرو
اما داستان هزینهها به اینجا ختم نمیشود و فراتر از تعرفههای گمرکی و عوارض دولتی، هزینههای مالی مربوط به صرافیها و فرآیند پیچیده مبادلات ارزی، بخش قابل توجهی از این هزینههای پنهان را تشکیل میدهند. این هزینهها که به دلیل نوسانات نرخ ارز و کارمزدهای صرافیها اعمال میشوند، تقریباً ۳ درصد از کل هزینه ارزی یعنی همان قیمت CIF را به خود اختصاص میدهند.
علاوه بر این، هزینههایی مانند انبارداری و دموراژ نیز بهای تمامشده خودرو وارداتی را به شکل محسوسی افزایش میدهند. دموراژ، به عنوان جریمه تأخیر در تخلیه بار از کشتی یا کانتینر میتوان هزینههای سنگینی را به واردکننده تحمیل کند. این قبیل هزینهها به همراه سایر هزینههای جانبی و متفرقه میتوانند نزدیک به ۵ درصد از قیمت CIF را شامل شوند.
نکته قابل توجه دیگر، حاشیه سود قانونی است که برای واردکنندگان خودرو در نظر گرفته شده است. واردکنندگان مجازند تا سقف ۱۸ درصد سود بر اساس صورتفاکتور خودرو وارداتی، کسب کنند. علاوه بر این عوارضی به نام «عوارض سبز» نیز تا ۸ درصد به هزینهها اضافه میشود. این عوارض که معمولاً برای تشویق به واردات خودروهای با آلایندگی کمتر یا به عنوان جریمه برای خودروهای پرمصرف در نظر گرفته میشوند، مستقیماً بر قیمت نهایی خودرو تأثیر میگذارند و باید توسط واردکننده پرداخت شوند.
هزینههای جانبی واردات
در ادامه این زنجیره باید به «مالیات ارزش افزوده» اشاره کرد که یکی از مهمترین اقلام مالیاتی است. این مالیات به میزان ۱۰ درصد از مجموع حقوق ورودی و قیمت CIF محاسبه و به قیمت خودرو اضافه میشود. بدین ترتیب مالیات ارزش افزوده نه تنها بر قیمت اصلی خودرو، بلکه بر روی تعرفههای گمرکی نیز اعمال میشود. حتی پس از گذر از تمامی این مراحل و پرداخت هزینههای متعدد، مرحله «شمارهگذاری خودرو» ۲ درصد از فاکتور نهایی خودرو را شامل میشود.
در نهایت، باید به لیست طولانی هزینههای متفرقه نیز اشاره کرد که همگی به قیمت نهایی خودروهای وارداتی اضافه میشوند. این هزینهها شامل مواردی نظیر بیمه شخص ثالث، بیمه حمل داخلی، هزینههای حمل و نقل داخلی، و حتی خرید فیش اسقاط خودرو فرسوده میشوند.
- خودروهای وارداتی ترخیص شده از ابتدای سال با تعرفه جدید محاسبه میشوند
- دانگ فنگ هیرو به ایران میآید؛ شاسی بلند آفرودی با طراحی جذاب و نظامی
- نگاهی به قیمت دلاری خودروهای وارداتی جدید بازار ایران؛ از 19 تا 48 هزار دلار
حال برای روشنتر شدن این محاسبات به یک مثال میپردازیم. فرض کنیم یک خودرو وارداتی با حجم موتور کمتر از ۱۵۰۰ سیسی و قیمت ۲۰ هزار یورو مورد نظر باشد. در چنین حالتی میتوانیم قیمت نهایی و سود واردکننده را بر اساس سه تعرفه مختلف محاسبه کنیم. البته لازم به ذکر است که این ارقام تقریبی هستند و تنها برای درک بهتر فرآیند ارائه میشوند. با توجه به اینکه ارزش دریافتی واردکننده به ازای هر یورو در اواخر سال گذشته بین ۹۵ تا ۱۰۵ هزار تومان (حدود ۵ درصد زیر قیمت بازار) بوده است، برای این محاسبات، نرخ ۱۰۰ هزار تومان برای هر یورو در نظر گرفته شده است. همچنین برای تعیین عوارض، قانونگذار عدد ۷۲ هزار تومان را به ازای هر یورو ملاک قرار داده است.