تحقیقی جدید نشان میدهد که خشک شدن قاره ها با سرعتی بیسابقه به افزایش سطح آب دریاها کمک میکند؛ پدیدهای که حتی از ذوب شدن یخها نیز خطرناکتر است.
تحلیلی جدید نشان میدهد که پدیده خشک شدن قاره ها باعث شده تا آب شیرین با سرعتی نگرانکننده ناپدید شود و بخش بزرگی از آن به اقیانوسها سرازیر گردد.
این یافتهها زنگ خطری جدی را به صدا درآورده است؛ زیرا اکنون سهم خشکیهای زمین در بالا آمدن سطح آب دریاها از ورقههای یخی در حال ذوب نیز بیشتر شده است.
تیمی از پژوهشگران به سرپرستی هریشیکش چندنپورکار هشدار میدهند که به دلیل تغییرات اقلیمی و برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی باید برای دورههای خشکسالی شدیدتر در آینده آماده شویم. این تیم با استفاده از دادههای ماهوارهای دو دهه اخیر ناسا، تصویری دقیق از تغییرات ذخایر آب زمینی از سال ۲۰۰۲ تاکنون ترسیم کردهاند.
علت اصلی خشک شدن قاره ها چیست؟
یافتههای این تحقیق نشان میدهد که قارهها (تمام خشکیهای زمین به جز گرینلند و قطب جنوب) به طور عجیبی در حال خشک شدن هستند. طبق این گزارش وسعت مناطقی که با خشکسالی دستوپنجه نرم میکنند، هر سال حدود دو برابر ایالت کالیفرنیا افزایش مییابد.
فعالیتهای انسانی مانند انتشار گازهای گلخانهای و انحراف مسیر رودخانهها، چرخه آب زمین را به شدت مختل کرده است.
اگرچه مناطق مرطوب مرطوبتر و مناطق خشک خشکتر شدهاند، اما این تغییرات با یکدیگر هماهنگ نیستند. مناطق خشک با سرعتی بیشتر از مرطوب شدن مناطق پرآب، در حال از دست دادن رطوبت خود هستند. همزمان مساحت مناطق درگیر خشکسالی افزایش یافته در حالی که وسعت مناطق مرطوب کاهش پیدا کرده است.
پیامدهای نگرانکننده برای آینده زمین
این عدم توازن به معنای کاهش کلی آبهای زمینی است که اثرات ویرانگری در سراسر جهان دارد. این کاهش شامل منابع آب سطحی مانند دریاچهها و رودخانهها و همچنین آبهای زیرزمینی ذخیرهشده در سفرههای عمیق میشود. در حال حاضر ۷۵ درصد از جمعیت جهان در ۱۰۱ کشوری زندگی میکنند که منابع آب شیرین خود را با سرعت فزایندهای از دست میدهند.
- پدیده النینو در ایران؛ تغییرات آب و هوایی در نیمه دوم سال 1404
- خشکسالی بزرگ برای ایران در پاییز امسال؛ پیش بینی ترسناک سامانه جهانی هواشناسی
- دریای خزر واقعا در حال خشک شدن است!
این حجم عظیم آب شیرین عمدتا به اقیانوسها منتقل شده است. این جابهجایی آب از قارهها به دریاها، اکنون بیش از ذوب شدن یخها در بالا آمدن سطح آب دریا نقش دارد.
عامل اصلی این روند خشک شدن قاره ها، از دست رفتن آب در مناطق عرض جغرافیایی بالا مانند کانادا و روسیه است که احتمالا به دلیل ذوب شدن یخها و لایههای منجمد دائمی زمین رخ میدهد.
در قارههای فاقد یخچالهای طبیعی، ۶۸ درصد از کاهش ذخایر آب زمینی به برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی توسط انسان نسبت داده میشود. خشکسالیهای شدید و بیسابقه اخیر در آمریکای مرکزی و اروپا نیز در این بحران نقش داشتهاند. با تداوم بحران اقلیمی، انتظار میرود این رویدادها شدیدتر و پرتکرارتر شوند.
با تغییر الگوهای بارش، انسانها به ناچار به منابع آب زیرزمینی روی آوردهاند. این فشار مضاعف باعث شده که این منابع با سرعتی بسیار بیشتر از جایگزینی طبیعی خود تخلیه شوند.
در بسیاری از قارهها، استفاده بیش از حد از آبهای زیرزمینی در مناطق خشک کشاورزی مانند دره مرکزی کالیفرنیا و حوضه خشک شده دریای آرال در آسیای میانه قابل ردیابی است. پژوهشگران تاکید میکنند که حفاظت از منابع آب زیرزمینی جهان در سیارهای که بهسرعت در حال گرم شدن است، اهمیتی حیاتی دارد.