نیروی دریایی چین در سالهای اخیر پیشرفتهای چشمگیری داشته است. اگر میخواهید بدانید که نیروی دریایی چین چقدر بزرگ است و چند کشتی جنگی دارد، این مطلب را از دست ندهید.
نیروی دریایی ارتش چین (PLAN) اکنون بهعنوان بزرگترین ناوگان دریایی جهان شناخته میشود. در سال 2024 وزارت دفاع ایالات متحده گزارشی منتشر کرد که شامل آمارهایی نگرانکننده درباره وسعت ناوگان دریایی چین بود. در این گزارش برآورد شده که چین در حال حاضر بیش از 370 ناو جنگی و زیردریایی در اختیار دارد و این کشور هیچ نشانهای از کاهش سرعت گسترش این توان نظامی نشان نمیدهد.
پیشبینیها حاکی از آن است که تعداد این شناورها تا پایان همین سال به حدود 395 خواهد رسید و تا سال 2030 به رقم 435 خواهد رسید. در مقابل، مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی، آمار پایینتری ارائه داده و عدد تقریبی 234 ناو را ذکر کرده که احتمالاً به دلیل کنار گذاشتن برخی از انواع شناورها از محاسبات اعلام شده است. باید توجه داشت که تمامی این دادهها صرفاً تخمین هستند، زیرا پکن چنین اطلاعاتی را بهشدت محرمانه نگه میدارد و از انتشار جزئیات دقیق خودداری میکند.
نگاهی به توانمندیهای نیروی دریایی چین
آنچه مورد اختلاف نیست، رشد شگفتانگیز و پرشتاب ناوگان نیروی دریایی چین است. تنها دو دهه پیش توان دریایی PLAN محدود به سواحل چین بود و عمدتاً از ناوچههای سبک و شناورهای گشتی تشکیل میشد.
امروز این تصویر به کلی تغییر کرده و فهرست تجهیزات آنها با ناوشکنهای مدرن، ناوهای هواپیمابر عظیم و زیردریاییهای هستهای پیشرفتهای همچون تایپ 094 بهطور چشمگیری ارتقا یافته است. این مسیر تحول پیامی آشکار از سوی چین است که قصد دارد قدرت دریایی خود را فراتر از آبهای سرزمینی بسط دهد و نقشی تعیینکننده در آبهای دور ایفا کند.
این هدفگذاری با حضور گسترده کشتیهای جنگی چین در آبراههای دوردست همراه شده است. از اقیانوس هند تا شاخ آفریقا، شناورهای چین حضوری مداوم دارند و حتی مأموریتهای ضد دزدی دریایی را به شکل دائمی اجرا میکنند. چنین گستردگی تنها به دلیل صنعت کشتیسازی عظیم چین ممکن شده که توانایی تولید انبوه ناوهای جنگی مدرن را با سرعتی فراتر از هر کشور دیگری در جهان دارد.
- نیروی دریایی چین پس از سالها تلاش، به تکنولوژی 10 سال پیش آمریکا رسید
- چرا نیروی دریایی آمریکا از جنگنده F-22 رپتور استفاده نمیکند؟
- مقایسه قدرت نظامی هند و پاکستان؛ از نیروی دریایی تا زمینی و هوایی
- چرا نیروی دریایی آمریکا هواپیما دارد؟
اگر بخواهیم نماد جاهطلبیهای دریایی چین را معرفی کنیم، بدون تردید ناو هواپیمابر است. لایائولینگ و شاندونگ که هر دو از طرحهای دوران جنگ سرد شوروی اقتباس شده بودند، اکنون در کنار فوجیان قرار گرفتهاند که یک ناو هواپیمابر بسیار پیشرفتهتر با لقب «غیرقابل غرق شدن» است.
این ناو که انتظار میرود در سال 2025 وارد خدمت شود، به سامانه پرتاب الکترومغناطیسی مجهز شده که مشابه آنچه در جدیدترین ناوهای کلاس فورد نیروی دریایی ایالات متحده به کار گرفته شده است. این قابلیت امکان پرتاب هواپیماهای سنگینتر با کارایی بیشتر را فراهم میآورد و توانایی چین برای نمایش قدرت در آبهای دوردست را به شکلی قابل توجه افزایش میدهد.
ناوگان زیردریاییهای چین نیز با همان سرعت در حال توسعه است. پکن برنامهریزی کرده تا در میانه دهه جاری تعداد زیردریاییهای خود را به 65 عدد برساند و این رقم تا سال 2035 به 80 افزایش یابد. در میان این شناورها شش زیردریایی هستهای حامل موشک بالستیک حضور دارد، در کنار مجموعهای از زیردریاییهای تهاجمی هستهای و دیزلی. این زیردریاییها بهتدریج کمصداتر، توانمندتر و ردیابی آنها دشوارتر میشوند، موضوعی که کار هر نیروی دریایی مقابل را بهشدت پیچیده خواهد کرد.
در سطح آب نیز چین اکنون بیش از 140 شناور رزمی اصلی در اختیار دارد که بسیاری از آنها به فناوریهای پیشرفته مانند سلولهای پرتاب عمودی برای موشکهای مدرن مجهز شدهاند. با وجود این، وقتی صحبت از توان آتش خام به میان میآید، نیروی دریایی ایالات متحده همچنان بر PLAN برتری دارد؛ هرچند فاصله میان دو طرف با سرعت نگرانکنندهای در حال کاهش است. تحلیلگران پیشبینی میکنند که چین تا سال 2027 از نظر تعداد پرتابگرهای موشکی از آمریکا پیشی بگیرد، رخدادی که میتواند توازن موشکی در منطقه هند-پاسیفیک را بهشدت دگرگون کند.
آیا ایالات متحده باید نگران باشد؟
حال این پرسش مطرح میشود که آیا آمریکا باید نگران باشد؟ دیدگاهها در این زمینه متفاوت است. برخی کارشناسان این روند را نشانه آغاز نظم دریایی جدید میدانند و به ساخت سریع ناوهای جدید، افزایش مداوم تناژ و جهش چشمگیر PLAN در آموزش و پیچیدگیهای عملیاتی اشاره میکنند. ترکیب ناوهای هواپیمابر جدید، بازسازی گسترده ناوگان زیردریایی و ظرفیت موشکی که بهزودی از ایالات متحده پیشی خواهد گرفت، چین را در منطقه بلافاصله بسیار قدرتمندتر و هراسانگیزتر جلوه میدهد.
اما گروه دیگری چنین تحلیلی را اغراقآمیز میدانند و معتقدند که تاج برتری به این زودیها از ایالات متحده گرفته نخواهد شد. نیروی دریایی آمریکا همچنان ناوهایی بزرگتر، چندمنظورهتر و با برد عملیاتی طولانیتر به خدمت میگیرد، تعداد بیشتری از هواپیماهای مستقر بر عرشه را هدایت میکند و از نظر کیفیت زیردریاییهای هستهای تهاجمی فاصله محسوسی با چین دارد.
باید در نظر گرفت که بسیاری از شناورهایی که باعث بالا رفتن آمار ناوگان چین میشوند، ناوچههای کوچک برای گشت ساحلی و درگیریهای منطقهای هستند و برای مأموریتهای گسترده و جهانی مشابه عملیاتهای ایالات متحده مناسب نیستند. با این وجود، با افزایش شمار ناوهای هواپیمابر چین، تصویر کلی میتواند به سرعت تغییر کند.