گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
این روزها تجارت بقایای انسانی در شبکه‌های اجتماعی به موضوع داغ تبدیل شده است. افرادی هستند که به خاطر پول نبش قبر می‌کنند تا به بقایای انسانی دست پیدا کنند.
شبکه‌های اجتماعی به مکانی برای شکل‌گیری و گسترش انواع تهدیدها و آسیب‌های پیچیده بدل شده‌اند. در کنار خطرات شناخته‌شده‌ای همچون دیپ‌فیک، بدافزار، حملات فیشینگ و سرقت هویت، این بسترها می‌توانند بستر اعمالی بسیار شوم‌تر نظیر سوءاستفاده‌های سازمان‌یافته و همچنین قاچاق و توزیع مواد مخدر را نیز فراهم کنند. تازه‌ترین خطر که هولناک‌تر نیز است، تجارت آنلاین بقایای انسانی از جمله فروش جمجمه، استخوان و حتی فرآورده‌های تهیه‌شده از پوست انسان بوده که منجر به افزایش سرقت اجساد از قبرها شده است.
گزارشی که توسط گاردین منتشر شده تأکید می‌کند که شبکه‌های اجتماعی به شکلی فعال در حال تقویت و پیشبرد تجارت جمجمه‌ها، استخوان‌ها و محصولات تهیه‌شده از پوست انسان هستند و به دلیل وجود خلأهای قانونی در بریتانیا، خطر آغاز دوره‌ای تازه از پدیده موسوم به سرقت اجساد بیش از گذشته جدی به نظر می‌رسد. در این گزارش تصریح شده که تصاویر مربوط به جمجمه‌های انسانی که برای فروش در اینستاگرام قرار داده شده بودند گردآوری و سپس برای بررسی تخصصی در اختیار کارشناسان پزشکی قانونی قرار گرفتند.
تحلیل‌ها نشان داد که سه نمونه از این جمجمه‌ها دارای نشانه‌هایی بودند که به‌طور مستقیم با فرآیند تجزیه بقایا درون یک تابوت مرتبط است. علاوه بر این، بخشی از بقایای بررسی‌شده توسط متخصصان شامل ذرات خاک و بقایای بافت‌های انسانی بود که به وضوح حکایت از آن داشت که این اشیاء حاصل حفاری‌های اخیر هستند و احتمالاً به‌طور غیرقانونی از قبرها خارج شده‌اند.
خلا قانونی، منشا تجارت بقایای انسانی در شبکه‌های اجتماعی
کارشناسان تأکید می‌کنند که وجود خلاهایی در قانون Human Tissue Act 2004 بریتانیا باعث شده است که تهیه و خرید و فروش بقایای انسانی بدون نظارت کافی امکان‌پذیر باشد، حتی در حالی که قوانین مربوط به استفاده از این بقایا برای اهداف پزشکی بسیار سخت‌گیرانه و دقیق تنظیم شده‌اند. این خلاهای حقوقی موجب شده که مجموعه‌داران و فروشندگانَ، آزادی کامل برای خرید، فروش و حتی تغییر و دستکاری بقایای انسانی داشته باشند.
اما نگرانی‌ها تنها به قانون‌گذاران و فعالان اجتماعی محدود نمی‌شود. افرادی که به شکل قانونی در زمینه جمع‌آوری و فروش اشیای کمیاب و عتیقه فعالیت می‌کنند نیز نسبت به روندهای اخیر ابراز نگرانی کرده‌اند. یکی از فروشندگان بریتانیایی که در حوزه اشیای نادر فعالیت دارد، در گفت‌وگویی اشاره کرده که شرایط موجود بیش از حد مبهم و مشکوک شده و اشیای سرقت‌شده از قبرها و موارد متعددی که قانونی نیستند، به بازار راه پیدا کرده‌اند.
- کشف قبر ۳۰۰۰ ساله دختر ایرانی با لوازم آرایش و جواهرات در خراسان
- عجیبت ترین و وحشت‌آورترین آیین های تدفین؛ از نبش قبر مردگان تا سوزاندن بیوه‌ها
- کشف مقبره شاه تحوتموس دوم، فرعون 3500 ساله مصر
- کشف اشیای جنگی در قبر یک زن قرون وسطایی، فرضیه‌های جدیدی را مطرح می‌کند
این نخستین بار نیست که زنگ هشدار در مورد خرید و فروش بقایای انسانی از طریق شبکه‌های اجتماعی به صدا درمی‌آید. در سال 2022، یک تحقیق میدانی توسط وب‌سایت LiveScience نشان داد که پلتفرم‌هایی مانند فیسبوک و اینستاگرام به مراکزی برای دادوستد بقایای انسانی بدل شده‌اند؛ تجارتی که دامنه آن از استخوان‌ها گرفته تا جنین‌ها و بقایای تغییرشکل‌یافته را شامل می‌شود.
بر اساس یافته‌های همان گزارش، حدود 50 فروشنده در این زمینه شناسایی شدند که برخی از آن‌ها اقلام خود را به‌صورت عمومی فهرست کرده بودند، در حالی که عده‌ای دیگر این اقلام را تنها در گروه‌های خصوصی به فروش می‌رساندند. پیش‌تر نیز در سال 2020، یکی از بنیان‌گذاران سازمان Alliance to Counter Crime Online اعلام کرده بود که این تجارت غیرقانونی موجب افزایش سرقت از قبرها شده و به گزارشی اشاره داشت که پرده از فروش جمجمه‌ها و اعضای بدن غارت‌شده در فیسبوک برداشته بود.
اذعان جامعه علمی به تجارت بقایای انسانی در شبکه‌های اجتماعی
به نظر می‌رسد جامعه علمی و پزشکی نسبت به این موضوع بی‌تفاوت نبوده است. پژوهشی که در سال جاری میلادی در مجله Mortality منتشر شد، نمونه‌ای مستند را گزارش کرده که در آن بقایای انسانی برای فروش در اینستاگرام عرضه شده بودند. در این مقاله ذکر شده که نمونه‌های پزشکی تنها از طریق صفحات خاص در اینستاگرام امکان خریداری دارند، که تعداد آن‌ها به‌شدت محدود است.
یکی از مقالات پژوهشی در زمینه قاچاق غیرقانونی بقایای انسانی که در نشریه Crime, Law and Social Change منتشر شده، تأکید می‌کند که ابعاد واقعی این تجارت غیرقانونی هنوز به‌طور کامل مورد بررسی و تحلیل قرار نگرفته است. در ادامه مقاله توضیح داده می‌شود که فروشندگان به‌سادگی می‌توانند شرایط لازم برای فروش اقلام غیرقانونی را فراهم کنند.
در مورد دلیل اینکه چرا برخی افراد حاضر می‌شوند برای دسترسی به بقایای انسانی، چه دست‌نخورده و چه تغییر یافته، متوسل به روش‌های غیرقانونی شوند، این مقاله توضیحی روشن اما قابل تأمل ارائه می‌دهد:
چه این افراد پیروان ادیان جدید باشند که برای نشان دادن ایمان خود به آیین تازه‌شان دست به چنین اقدامی می‌زنند، و چه اعضای جوامع مهاجر که در تلاش برای حفظ سنت‌ها و آیین‌هایی هستند که بخش مهمی از هویت آنان محسوب می‌شود، آنچه در نهایت اهمیت دارد نیاز به اصالت و اعتبار ناشی از استفاده از بقایای انسانی است که ارزش آن‌ها آن‌قدر برای برخی‌ها بالاست که حتی دست زدن به روش‌های غیرقانونی را توجیه‌پذیر می‌سازد.
باید توجه داشت که واردات و صادرات چنین اشیایی تحت نظارت قوانین محلی قرار دارد و اخذ مجوزها و گواهی‌های محلی برای جابه‌جایی قانونی آن‌ها الزامی است. بی‌توجهی به این نکات نه تنها خریدار را در معرض مسئولیت حقوقی قرار می‌دهد، بلکه می‌تواند به استمرار چرخه غیرقانونی تجارت بقایای انسانی نیز دامن بزند.