گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
جدیدترین تصویر از دره کندور مریخ، درک ما از گذشته زمین‌شناسی سیاره سرخ را به چالش می‌کشد. چه رازهایی در لایه‌های رسوبی این دره عظیم نهفته است؟
بزرگ‌ترین دره منظومه شمسی، واله مارینریس (Valles Marineris)، همیشه یکی از شگفت‌انگیزترین عوارض زمین‌شناسی مریخ بوده است. این شبکه عظیم از دره‌ها که هزاران کیلومتر امتداد دارد، سرنخ‌های مهمی از تاریخچه آتشفشانی و تکتونیکی سیاره سرخ در خود جای داده است. تصویر جدیدی که مدارگرد شناسایی مریخ (MRO) ثبت کرده، حالا جزئیات بی‌سابقه‌ای را از یکی از بخش‌های کلیدی آن آشکار می‌کند.
واله مارینریس؛ چرا گرند کنیون منظومه شمسی اینقدر مهم است؟
واله مارینریس یک شبکه دره‌ای غول‌پیکر است که نزدیک به ۴٬۰۰۰ کیلومتر در امتداد استوای مریخ کشیده شده است. این طول تقریباً معادل یک‌چهارم محیط کل سیاره سرخ است. برای مقایسه، بزرگ‌ترین دره زمین که زیر صفحه یخی گرینلند پنهان شده، تنها ۷۵۰ کیلومتر طول دارد و گرند کنیون معروف آریزونا با طول ۴۴۵ کیلومتری خود در برابر آن کوچک به نظر می‌رسد.
این پدیده زمین‌شناسی شگفت‌انگیز اولین بار در سال ۱۹۷۲ توسط فضاپیمای مارینر ۹ ناسا تصویربرداری شد. از آن زمان، دوربین قدرتمند های‌رایز (HiRISE) روی مدارگرد شناسایی مریخ بارها از این دره تصویربرداری کرده، اما واله مارینریس همچنان اسرار زیادی را در دل خود پنهان کرده است.
- جیمز وب قمر جدید اورانوس را کشف کرد
- کشف سریع‌ترین جرم فضایی در منظومه شمسی با سرعت 210 هزار کیلومتر بر ساعت
- شواهد جدید، وجود سیاره نهم را در منظومه شمسی تایید می‌کند
- منظومه شمسی کی و چگونه خواهد مرد؟
رازهای جدید دره کندور مریخ در تصویر ناسا چیست؟
تصویری که اخیراً توسط ناسا منتشر شده و در تاریخ ۲۴ مه ثبت گردیده، مربوط به بخش شرقی «دره کندور» (Candor Chasma) است. دره کندور یکی از بزرگ‌ترین و عمیق‌ترین دره‌های زیرمجموعه واله مارینریس محسوب می‌شود. تصویر جدید ناسا می‌تواند نگرش دانشمندان سیاره‌شناسی را نسبت به محیط باستانی مریخ برای همیشه تغییر دهد.
لایه‌های رسوبی که تاریخ را بازنویسی می‌کنند
دوربین های‌رایز با قابلیت تفکیک جزئیات تا اندازه یک میز آشپزخانه، تصاویری از رسوبات لایه‌ای به ضخامت چندین متر را ثبت کرده است. به گفته دانشمندان آزمایشگاه قمری و سیاره‌ای دانشگاه آریزونا، این لایه‌ها باید پس از شکل‌گیری خود دره تشکیل شده باشند. نکته مهم این است که این رسوبات بعداً توسط حرکات تکتونیکی دچار فرسایش، پیچ‌وخم و خمیدگی شده‌اند.
آیا مریخ هنوز از نظر زمین‌شناسی فعال است؟
برخلاف زمین که از صفحات تکتونیکی متعدد تشکیل شده، پوسته مریخ شبیه به یک صفحه غول‌پیکر یکپارچه است. با این حال، با سرد شدن تدریجی پوسته سیاره، گسل‌ها و شکستگی‌هایی در آن ایجاد می‌شود. شواهد جدید از دره کندور مریخ نشان می‌دهد که فعالیت‌های زمین‌شناسی در این سیاره ممکن است پیچیده‌تر از تصورات قبلی ما باشد.
چگونه دره کندور مریخ بدون رودخانه شکل گرفت؟
برخلاف گرند کنیون زمین که توسط یک رودخانه قدرتمند تراشیده شده، دانشمندان معتقدند واله مارینریس و در نتیجه دره کندور مریخ، در اثر فعالیت‌های آتشفشانی به وجود آمده‌اند. پس از ایجاد شکاف اولیه، پدیده‌هایی مانند رانش زمین، سیلاب‌های عظیم و فرسایش بادی، آن را به شکل امروزی درآورده‌اند. این فرایند شکل‌گیری کاملاً متفاوت، آن را به یک آزمایشگاه طبیعی برای مطالعه تاریخ زمین‌شناسی مریخ تبدیل کرده است.
کشف شگفت‌انگیز آب در دره کندور مریخ
در سال ۲۰۲۱، آژانس فضایی اروپا (ESA) اعلام کرد که مدارگرد ردیاب گاز اگزومارس (ExoMars) موفق به کشف مقادیر زیادی آب در زیر سطح دره کندور شده است. تخمین زده می‌شود که تا ۴۰ درصد از مواد نزدیک به سطح در این منطقه می‌تواند آب یخ‌زده باشد. این شرایط شباهت زیادی به مناطق «پرمافراست» یا خاک منجمد دائمی در آلاسکا، کانادا و سیبری دارد.
این کشف، دره کندور مریخ را به یکی از مکان‌های اصلی برای جستجوی حیات میکروبی در گذشته یا حال سیاره سرخ تبدیل می‌کند. با این حال، کاوش در این منطقه به دلیل دیواره‌های شیب‌دار و زمین‌های ناهموار، چالش‌های فنی زیادی دارد. پروژه‌هایی مانند «کاوش واله مارینریس» آژانس فضایی آلمان در حال بررسی امکان ارسال گروهی از ربات‌های خودران برای مطالعه این منطقه صعب‌العبور هستند.
هر تصویر جدید از این منطقه شگفت‌انگیز، قطعه دیگری از پازل تاریخچه مریخ را تکمیل می‌کند. شما فکر می‌کنید بزرگ‌ترین راز این دره عظیم چیست؟ آیا ممکن است روزی شواهدی از حیات در آن پیدا کنیم؟