گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
بازار فروش لوازم جانبی تقلبی موبایل در ایران بسیار داغ دنبال می‌شود و خرید محصولات اصلی به یک چالش دردسرساز برای مشتریان تبدیل شده است.
خرید لوازم جانبی گوشی موبایل نظیر قاب محافظ، شارژر و هندزفری، این روزها به یک معضل جدی و پیچیده برای مصرف‌کنندگان ایرانی بدل شده است. بازاری که در ظاهر پر از گزینه‌های متعدد است، در عمل به میدان عرضه لوازم جانبی تقلبی تبدیل شده و سردرگمی گسترده‌ای را برای خریداران به ارمغان آورده است. این وضعیت نه تنها به زیان مالی مستقیم مصرف‌کنندگان می‌انجامد، بلکه در موارد بسیاری، سلامت و طول عمر دستگاه‌های گران‌قیمت موبایل و حتی امنیت اطلاعات شخصی کاربران را نیز به خطر می‌اندازد.
با وجود تعدد فروشگاه‌های فیزیکی در مراکز خرید بزرگ و بازارها، و همچنین رشد پلتفرم‌های فروش آنلاین، مصرف‌کنندگان در مواجهه با انبوهی از محصولات ناشناخته و فاقد اعتبار، به ناچار با تردیدهای بسیاری دست و پنجه نرم می‌کنند. با این حال اکنون اوضاع بازار خراب است و امکان دارد از این نیز بدتر شود.
بحران لوازم جانبی تقلبی موبایل و گستره فراتر از تصور آن
در بازار لوازم جانبی تلفن همراه کشور، دغدغه اصالت کالا به یک چالش جدی برای مصرف‌کنندگان تبدیل شده است. اما آنچه این وضعیت را پیچیده‌تر می‌کند، آن است که مشکل تنها محدود به فروشگاه‌های کوچک یا عرضه‌کنندگان ناشناس نیست؛ حتی برخی فروشگاه‌های شناخته شده و با سابقه نیز گاهی ناخواسته، محصولاتی با برچسب جعلی به دست مصرف‌کننده می‌رسانند که احتمالاً خودشان نیز از این تقلب بی‌خبرند.
با رشد روزافزون استفاده از تلفن‌های هوشمند در جامعه ایران، تقاضا برای لوازم جانبی نیز به طور تصاعدی افزایش یافته است. این افزایش تقاضا، بستری مناسب برای ورود لوازم جانبی تقلبی و غیراصل به بازار فراهم آورده است. در کنار فروشگاه‌های فیزیکی، فروشگاه‌های اینترنتی نیز به وفور این محصولات را عرضه می‌کنند. اما در این گستره وسیع از عرضه‌کنندگان، فقدان سازوکار مشخص برای تضمین اصالت کالا عامل آشفتگی شده است.
یکی از عوامل کلیدی که این معضل را حادتر می‌کند، تفاوت‌های بعضاً بسیار جزئی بین نمونه اصلی و تقلبی است. این تفاوت‌ها به قدری ناچیزند که بدون دانش فنی تخصصی و ابزارهای خاص، شناسایی آن‌ها برای خریدار عادی تقریباً غیرممکن است. اما ریشه اصلی گسترش بی‌سابقه این پدیده را می‌توان در تحولات اقتصادی و سیاسی اخیر جستجو کرد. از سال ۱۳۹۷ به بعد، با خروج تمامی نمایندگی‌های رسمی برندهای معتبر موبایل، تبلت و سایر دستگاه‌های هوشمند از ایران، عملاً خلاء بزرگی در بازار ایجاد شد.
این خروج به معنای عدم وجود فروشنده رسمی و کانال‌های توزیع معتبر برای این برندها بود. گرچه فروش‌های غیرقانونی و عرضه کالای تقلبی پیش از سال ۱۳۹۷ نیز وجود داشت، اما همین مسئله بستر را برای رشد و گسترش بی‌رویه این اقدامات فراهم آورد. نبود یک نهاد مرجع برای تأیید اصالت کالا و ارائه گارانتی‌های معتبر، عملاً چراغ سبز را برای متخلفان روشن کرد.
شگردهای پیچیده سودجویان در بازار لوازم جانبی
سودجویان با استفاده از شگردهای مختلف، سعی در فریب مصرف‌کنندگان دارند. برخی فروشندگان از بسته‌بندی‌های مشابه نمونه اصلی، استفاده از لوگوهای جعلی و حتی ارائه گارانتی‌های غیرقانونی و بی‌اعتبار بهره می‌برند تا کالای تقلبی را به جای محصول اصلی عرضه کنند. در بازار فروش آنلاین نیز وضعیت به همین منوال است؛ اغلب تصاویر کالا در وب‌سایت‌ها و پلتفرم‌ها از نمونه اصلی برداشته شده، اما کالای ارسالی به دست مشتری، محصولی با کیفیت پایین و تقلبی است.
- پرونده موبایل موسوی وارد مرحله نهایی رسیدگی شد
- شارژر داینامیک 40 واتی جدید اپل برای آیفون چیست و چگونه کار می‌کند؟
- 99 درصد شارژرهای تقلبی آیفون در یک آزمایش ساده رد می‌شوند؛ روش های تشخیص شارژر تقلبی آیفون
فروش و خرید لوازم جانبی تقلبی موبایل تنها به معنای هدر رفتن پول نیست. یک شارژر غیراصل ممکن است نه تنها عمر باتری گوشی را به شدت کاهش دهد، بلکه با نوسانات ولتاژ و جریان برق، به مادربرد و سایر قطعات حساس دستگاه آسیب‌های جدی و بعضاً جبران‌ناپذیری وارد آورد. تجربه‌های شخصی خریداران گواه این مدعاست. یکی از خریداران که برای موبایل پرچمدار خود شارژری تهیه کرده است، با ابراز گلایه می‌گوید: «شارژری خریدم که روی جعبه نوشته بود اصل و با قیمت مناسب. اما بعد از چند روز گوشی داغ کرد و باتری خراب شد. وقتی به فروشنده مراجعه کردم، گفت تضمینی ندارد و دیگر کاری نمی‌توانم بکنم.»
فقدان نمایندگی‌ها، چالش واردات و ضعف نظارت در بازار
بازار لوازم جانبی تلفن همراه در ایران با چالش‌های ساختاری متعددی روبروست که ریشه‌های آن را می‌توان در چند عامل کلیدی جستجو کرد. کارشناسان این حوزه بر این باورند که یکی از مهمترین دلایل آشفتگی و شیوع کالاهای غیراصل، فقدان آگاهی و اطلاعات کافی در میان عموم مصرف‌کنندگان است. بسیاری از خریداران به دلیل عدم شناخت نشانه‌های اصالت، برچسب‌های استاندارد یا ویژگی‌های فنی محصولات اصلی، به سادگی تحت تأثیر بسته‌بندی‌های ظاهراً مشابه و تبلیغات فریبنده فروشندگان سودجو قرار می‌گیرند.
در کنار عدم آگاهی مصرف‌کننده، ضعف چشمگیر در سازوکارهای نظارتی و نبود مجازات‌های بازدارنده و قاطع برای متخلفان نیز از عوامل اصلی تداوم این وضعیت به شمار می‌رود. این خلأ قانونی و نظارتی باعث شده تا فروشندگان کالاهای تقلبی با کمترین ریسک و بالاترین سودآوری به فعالیت خود ادامه دهند.
موضوع واردات کالا به کشور، خود به ابعاد این چالش می‌افزاید. بخشی از لوازم جانبی از طریق قاچاق وارد می‌شوند که نظارت بر آن بسیار دشوار است. در مقابل، واردات از طریق رویه «ته لنجی» نیز وجود دارد. هرچند به گفته مسئولان ذی‌ربط، با افزایش واردات از این کانال، شرایط بازار در مقایسه با گذشته تا حدودی بهبود یافته است، چرا که نظارت بر کالاهای ته لنجی نسبت به قاچاق سازمان‌یافته، آسان‌تر است.
- آنتن آیفون‌های جعلی قطع شد؛ مخالفت با افزایش خودسرانه تعرفه اینترنت
- در دو هفته اخیر بیش از 187 کیف پول رمزارزی ایرانی به ارزش بیش از ۱.۵ میلیارد دلار مسدود شد
- از سامانه آنتی‌فیک‌نیوز رونمایی شد؛ مقابله در برابر اخبار جعلی با اتاق فرار و تدوین دانشنامه
به باور بسیاری از تحلیلگران و فعالان بازار، تنها راه اصلی و پایدار برای پایان دادن به این معضل و ایجاد شفافیت کامل در بازار، بازگشایی مجدد نمایندگی‌های رسمی برندهای معتبر جهانی در کشور و فراهم آوردن امکان فروش قانونی و سازمان‌یافته لوازم جانبی است. لازم به ذکر است که در حال حاضر به دلیل تحریم‌ها، هیچ نمایندگی رسمی از برندهای معتبر بین‌المللی در ایران وجود ندارد.
در این شرایط، نقش اتحادیه‌های صنفی بسیار حیاتی است. پیشنهاد می‌شود که اتحادیه مربوطه با در نظر گرفتن وضعیت موجود، اقدام به معرفی و تأیید فروشندگان رسمی و معتبر برای عرضه لوازم جانبی موبایل کند. همچنین، برخورد قاطع و قانونی با اصناف متقلبی که با ادعاهای دروغین نمایندگی اقدام به فروش لوازم جانبی تقلبی موبایل می‌کنند، باید به طور جدی در دستور کار نهادهای نظارتی قرار گیرد.