Excoino
دور شدن ماه از زمین

ماه هر سال کمی از زمین دورتر می‌شود؛ فیزیکدانان دلیل آن را توضیح می‌دهند

ماه هر سال در حال دور شدن از کره زمین است. دلایل این اتفاق چیست و در بلندمدت چه تاثیری روی زندگی انسان خواهد داشت؛ آیا ممکن است روزی کاملا ماه از مدار زمین خارج شود؟

در ابتدای پیدایش زمین چیزی به‌نام ماه وجود نداشت. هرچند برخورد سیاره تیا با زمین باعث شد تکه‌هایی از هر دو کره جدا شده و به‌مرور زمان ماه شکل بگیرد. از آن زمان نیز ماه به‌‌عنوان تنها همدم زمین میلیاردها سال با ما بوده است. هرچند دانشمندان از دور شدن مرتب ماه از زمین صحبت می‌کنند. ماجرا چیست؟

دور شدن ماه از زمین و یک پایان تراژیکدور شدن ماه از زمین

سازمان‌های فضایی هزینه‌های هنگفتی را صرف پروژه‌ها و ماموریت‌های خود می‌کنند. طبیعتا هدف از این ماموریت‌ها نیز نمی‌تواند فقط بازدید از یک کره یا سیاره دیگر باشد. دانشمندان آزمایش‌های مختلفی را در طول یک ماموریت انجام می‌دهند. در ماموریت‌های مربوط به ماه نیز آینه‌های مختلفی را روی سطح این کره قرار دادند تا بعدا با تاباندن لیزر فاصله ماه از زمین را اندازه‌گیری کنند. اینگونه دانشمندان متوجه شدند که ماه هر سال چند سانتی‌متر از ما دور می‌شود.

ماه در حالت عادی ۳۸۵ هزار کیلومتر با زمین فاصله دارد. هرچند مدار آن یک دایره کامل نیست و حدود ۲۰ هزار کیلومتر نوسان دارد. همین نیز سبب می‌شود که برخی مواقع ماه بزرگتر به‌نظر بیاید. حالا چه دلیلی باعث شده که هر سال شاهد دور شدن ماه از زمین باشیم؟ مسئله به نیروی کشندی مربوط می‌شود. دور شدن ماه از زمین

نیروی گرانش با افزایش فاصله ضعیف‌تر می‌شود. به همین خاطر نیرویی که توسط ماه به سمت موافق زمین وارد می‌شود ۴ درصد نسبت به نیروی وارد به سمت مخالف بیشتر است. همین نیز سبب می‌گردد که اقیانوس‌ها به‌شکل دو برآمدگی یکی رو به ماه و دیگری در سمت مخالف دیده شوند. البته این مسئله فقط به اقیانوس‌ها محدود نیست. پوسته زمین نیز کشیده می‌شود؛ اما چون اقیانوس‌ها به‌صورت مایع هستند، این پدیده در آنها ملموس‌تر است.

با چرخش زمین برآمدگی‌های آبی نیز تغییر می‌کنند تا همیشه در جهت ماه باشند. البته که آنها دقیقا با ماه در یک راستا قرار ندارند و کمی جلوتر هستند. همین موقعیت خاص سبب می‌شود برآمدگی‌های اقیانوسی نیز به ماه نیرو وارد می‌کنند و آن را در جهت حرکت مداری خود پیش می‌برند. خلاصه اینکه کشش رو به‌جلو باعث افزایش شتاب ماه می‌شود و افزایش شتاب نیز مدار ماه را بزرگتر می‌کند.

تاثیر تغییر فاصله ماه بر زندگی در زمین

برای بررسی تاثیر دور شدن ماه از زمین باید یک مثال ساده بزنیم. زمین را همچون انسانی تصور کنید که با طنابی در حال چرخاندن یک وزنه سنگین است. اگر طناب طولانی‌تر شود، وزنه با سرعت بیشتری می‌چرخد و متوقف کردن آن سخت‌تر خواهد شد. همزمان با افزایش سرعت وزنه، سرعت انسان نیز کاهش پیدا می‌کند. دور شدن ماه از زمین

هرچقدر فاصله ما از ماه بیشتر شود، سرعت گردش زمین به دور خود نیز کاهش می‌یابد. اتفاقی که روی طول روز تاثیر می‌گذارد. در حال حاضر طول روز ۲۴ ساعت است. هرچند در ابتدای دوران دایناسورها این میزان حدود ۲۱ ساعت بود. اگر دور شدن ماه از زمین برای ۲ میلیارد سال دیگر ادامه پیدا می‌کرد، حتی ممکن بود انسان روزهای ۳۰ ساعته را نیز ببیند. هرچند که چنین اتفاقی هرگز رخ نخواهد داد.

بیشتر بخوانید

می‌توان گفت که تغییر فاصله ماه از زمین حداقل روی زندگی انسان‌ها تاثیر خاصی نخواهد داشت. انسان باید سیاره دیگری برای سکونت پیدا کند و احتمالا تا صد سال دیگر پروژه فضاپیمای کریسالیس اجرایی خواهد شد.

وضعیت زمین و ماه در آينده دور

آیا دور شدن ماه باعث می‌شود که روزی از مدار زمین خارج شود؟ پاسخ به این سوال خیر است. اگر وضعیت کنونی همینطور ادامه پیدا کند، پس از گذشت ۴۰ تا ۵۰ میلیارد سال دیگر زمین و ماه به‌صورت متقابل قفل کشندی خواهند شد. به این معنی که گردش زمین به دور خود با گردش ماه به دور زمین برابر خواهد شد. این اتفاق باعث می‌شود که هر روز در زمین حدود ۲۷ تا ۳۰ روز طول بکشد و ماه فقط از یک سمت کره زمین قابل مشاهده باشد.خورشید

در چنین موقعیتی دیگر نیروی خاصی به ماه وارد نمی‌شود که سبب دور شدن آن از زمین گردد. هرچند ما می‌دانیم که این اتفاق هرگز رخ نخواهد داد. با بررسی سرنوشت غم‌انگیز خورشید می‌توانیم از وضعیت کره زمین و ماه نیز آگاه شویم. تا ۶۰۰ میلیون سال دیگر خورشید آنقدر گرم می‌شود که دیگر امکان حیات روی کره زمین وجود نخواهد داشت. یک میلیارد سال دیگر نیز کاملا اقیانوس‌ها بخار می‌شوند. در آن زمان دیگر نیرویی نیست که ماه را به مدار دورتر بفرستد.

بدتر از همه اینکه حدود ۴ میلیارد سال دیگر خورشید آنقدر بزرگ می‌شود که زمین و ماه را تبخیر می‌کند. به خاطر همین تحت هیچ شرایطی دور شدن سالیانه ماه از زمین به جدایی دائمی آنها منجر نخواهد شد، بلکه صرفا یک پایان تراژیک در انتظارشان قرار دارد.