گیلگمش، پادشاه باستانی اوروک و قهرمان حماسهای کهن، به عنوان شخصیتی نیمهخدا شناخته میشود. او که دو سوم ایزد و یک سوم انسان بود، الهامبخش نخستین حماسه مکتوب جهان است.
حماسه گیلگمش، قدیمیترین اثر ادبی بشری، نه تنها روایتی جذاب از پهلوانی و جستجو برای جاودانگی است، بلکه شواهد تاریخی متعددی نیز از وجود واقعی این پادشاه قدرتمند سومری حکایت دارند. این مقاله به بررسی ابعاد اسطورهای و تاریخی زندگی گیلگمش، پادشاه مشهور اوروک، میپردازد.
گیلگمش: پادشاه نیمهخدای اوروک
گیلگمش پادشاه باستانی شهر اوروک در سرزمین سومر، بینالنهرین بود. او قهرمانی نیمهخدا با قدرتی مافوق بشری توصیف شده است؛ دو سوم ایزد از مادرش ایزدبانو نینسون (Ninsun) و یک سوم انسان از پدرش، پادشاه پیشین اوروک، لوگالباندا (Lugalbanda). شواهد تاریخی نشان میدهد گیلگمش دیوارهای شهر اوروک را برای دفاع از مردمش بنا کرد.
او در حدود سال ۲۷۵۰ قبل از میلاد به عنوان پنجمین پادشاه اوروک حکومت میکرد و نامش در لیست پادشاهان سومری به عنوان حاکم پس از طوفان بزرگ ذکر شده است. گیلگمش برای ۱۲۶ سال سلطنت کرد و میراثدار شناختهشدهترین قهرمان بینالنهرین باستان است.
- ۸ پادشاه افسانهای سومر که بیش از ۲۴۰ هزار سال بر زمین حکمرانی کردند
- فراتر از باور: ۲۰ حقیقت تکاندهنده درباره سومر، اولین تمدن بشری
- تصویر ۱۲ سیاره روی یک مهر باستانی؛ سومریان از چه چیزی خبر داشتند؟
حماسه گیلگمش؛ نخستین اثر ادبی جهان
گیلگمش بیش از همه به واسطه حماسه گیلگمش شهرت دارد که بین سالهای ۲۱۵۰ تا ۱۴۰۰ قبل از میلاد نگاشته شده و قدیمیترین اثر حماسی جهان، ۱۵۰۰ سال پیش از آثار هومر، محسوب میشود.
در این حماسه، مردم اوروک از ظلم گیلگمش به خدایان شکایت میکنند و آنها انکیدو (Enkidu) را برای مبارزه با او میفرستند. پس از نبردی سخت، آن دو دوست میشوند و با هم به ماجراجویی میروند. آنها با هیولاهایی چون هومبابا (Humbaba) میجنگند و گاو آسمان را که ایزدبانو ایشتار (Ishtar) (پس از رد عشقش توسط گیلگمش) فرستاده بود، شکست میدهند. خدایان انکیدو را مجازات کرده و به مرگ محکوم میکنند. گیلگمش از مرگ دوستش عمیقاً اندوهگین میشود و به جستجوی اوتناپیشتیم (Utnapishtim)، تنها انسان جاودانه، میپردازد تا راز حیات ابدی را بیابد.
شواهد و میراث تاریخی چه میگویند
اکثر تاریخدانان بر این باورند که گیلگمش یک پادشاه واقعی بوده که بین سالهای ۲۹۰۰ تا ۲۳۵۰ قبل از میلاد (یا به گفته برخی، ۲۸۰۰ تا ۲۵۰۰ قبل از میلاد) حکومت کرده است. سنگنوشته تومال (Tummal Inscription) مربوط به سالهای ۱۹۵۳ تا ۱۹۲۰ قبل از میلاد، از این پادشاه به عنوان سازنده دیوارهای اوروک یاد میکند که شاهدی بر وجود تاریخی اوست.
پس از مرگ، او به عنوان خدایی دوباره متولد شده پرستش میشد و حاکمان بعدی بینالنهرین، از جمله اوتو-هنگال (Utu-hengal) پادشاه اوروک و شولگی (Shulgi) پادشاه اور (Ur)، نسب خود را به او مرتبط میساختند. او نماد جستجوی انسان برای شهرت، شکوه و جاودانگی شد.
گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 







