آیا هنوز هم باید از محصولات بدون چربی استفاده کنیم؟

سبک، لایت، 99 درصد بدون چربی، کم چرب، چربی تقلیل شده، چربی کمتر، کالری کم شده؛ آیا محصولاتی با این برچسب‌ها (محصولات بدون چربی) همیشه سالم‌تر هستند؟ ابتدا در این مقاله می‌خواهیم پیرامون چربی صحبت کنیم. چربی در غذاها و نوشیدنی‌ها اشباع نشده (بدون حلقه اشباع شده یا کاملا اشباع نشده، اومگا 3 یا اومگا 6) یا اشباع شده هستند.

مصرف محصولات بدون چربی هنوز هم الزامی است؟

نوع اشباع چربی در محصولات غذایی به ساختار و خواص آنها بستگی دارد؛‌ اینکه یا با اتم‌های هیدروژن اشباع شده‌اند یا در دمای اتاق مایع و جامد هستند. همچنین تاثیرات این مواد بر سلامتی انسان نیز یکسان نیست.

توصیه‌های قدیمی در مورد چربی

در اوایل و اواسط قرن گذشته پژوهش‌های دانشمندان در زمینه ارزش انرژی درشت مغذی‌ها (Macronutrients) موجب شناسایی عوامل آتواتر شد. این‌ها عوامل استاندارد شده‌ در زمینه میزان انرژی و کالری موادی همچون چربی و کربوهیدارت‌ها و تاثیر آنها بر بدن انسان اطلاعاتی را ارائه می‌کنند.

در میان این عوامل، چربی با 37 کیلوژول ارزش در هر گرم به‌عنوان با ارزش‌ترین شناخته می‌شد و دانشمندان معتقد بودند چربی بیشترین انرژی بدن انسان را تامین می‌کند. بدین ترتیب انرژی انتقالی چربی به بدن انسان به‌مراتب بیشتر از کربوهیدرات‌ها، پروتئین و الکل در نظر گرفته شده بود. از آنجایی که میزان انرژی بالای محصولات پرچرب شناسایی شده بود، همه افراد بر این باور بودند که رژیم غذایی پرچرب موجب افزایش وزن می‌شود.

سپس در اواسط قرن 1900 میلادی، پژوهش‌های بیشتری در زمینه چربی و سلامتی بدن انسان منتشر شد که تمرکز آنها بیشتر به‌سلامت قلبی عروقی انسان‌ها بود. دانشمندی به نام آنسل کیز به همراه سایر همکارانش یافته‌های خود را از پژوهش بین المللی در هفت کشور به همراه اطلاعات آماری طی مقاله‌ای منتشر کردند. در این مقاله آمده بود که استفاده بیش از حد چربی اشباع شده و ترانس ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی را بالا می‌برد.

بااینکه در این تحقیقات توجهی به تاثیرات منفی چربی‌های اشباع نشده بر سلامت قلب انسان نشده بود، اما اخیرا جریانی مخالف انواع مختلف چربی‌ها در میان دانشمندان و افراد عادی شکل گرفته است. در دهه 1970 میلادی توجه اکثر مردم به رژیم پرچربی با کربوهیدرات پایین بود؛‌ به‌عنوان‌مثال رژیم آتکین.

تمامی این پژوهش‌ها و تحقیقات درنهایت منجر به علاقه وافر افراد به محصولات بدون چربی شد. بدین ترتیب از همان زمان تاکنون تولیدکنندگان مختلفی با تبلیغات محصولات بدون چربی خود قصد جذب خریداران به این محصولات را دارند.

دیدگاه‌های کنونی پیرامون چربی

سازمان‌ یا دولت‌های مختلف در بازه‌های زمانی متعدد به ارائه راهکار‌های رژیمی برای جمعیت کشور خود پرداخته‌اند. اولین راهکارهای رژیمی استرالیا در سال 1982، ایالات متحده آمریکا در سال 1980 و بریتانیا در سال 1994 ترتیب داده شدند.

در اکثر این رژیم‌های پیشنهادی، کنترل میزان ورودی چربی به بدن، اجتناب از چربی ترانس و اشباع شده و مصرف محصولات بدون چربی پیشنهاد شده است. همچنین به افراد پیشنهاد شده است تا در مصرف چربی‌های اشباع نشده سالم بیشتر دقت کنند.

در حال حاضر، رژیم پیشنهادی استرالیا در زمینه مصرف چربی شباهت زیادی به نسخه‌های قدیمی دارد و در سایر کشور‌های جهان نیز همین موارد با تغییرات جزئی در اختیار افراد قرار گرفته‌اند. کارشناسان در مجموع از افراد می‌خواهند تا به خاطر تراکم انرژی بالا در چربی و همچنین شکل چاقی افراد، میزان چربی ورودی بدن خود را کنترل کنند. با این حال مواظب چربی‌های اشباع شده و ترانس باشید، چراکه تاثیرات منفی آنها در سلامت قلبی عروقی انسان بسیار زیاد است.

در این رژیم‌ها استفاده از چربی‌های اشباع نشده پاک منعی ندارد، اما به هر حال تراکم بالای انرژی در این ماده نیز مسئله بسیار نگران‌ کننده‌ای است.

درنهایت با مرور این نکات پیشنهاد می‌کنیم به مصرف مناسب پروتئین، فراورده‌های لبنی، محصولات بدون چربی، ماهی، لوبیا و سایر مواد مغذی بیشتر اهمیت دهید. همچنین مصرف مناسب غذاهایی با چربی اشباع نشده همچون کره بادام زمینی و روغن زیتون نیز منعی ندارد. در رژیم غذایی خود از مصرف مواد غذایی شامل چربی اشباع شده همچون کره، روغن نارگین و … خودداری کنید.