نظامیانی که همواره در حال جنگ و یا گذراندن دورههای سخت آموزشی هستند در معرض انفجار های سهمگینی قرار دارند. از انفجارهای صوتی گرفته تا منهدم شدن ابزارآلات جنگی و انفجارهای آتشزا همه و همه سبب ایجاد ضایعات و آسیبهای شدید مغزی در اینگونه افراد میشوند. متاسفانه این آسیبها بهقدری عمیق و خطرناک هستند که توسط هیچیک از دستگاههای تصویربرداری مدرن قابل شناسایی نیستند و گاه تا پایان عمر با نظامیان باقی خواند ماند.
دانیل پرل یکی از محققین نظامی و پژوهشگر آسیبشناسی مغزی در بیانیهای اعلام کرد که یکی از اصلیترین علل ایجاد چنین ناهنجاریهای مغزی در پرسنل نظامی ارتش وجود جنگهای مدرن امروزی است چراکه سلاحهای پیشرفته با قابلیت انفجار و تخریب زیاد خود سبب ایجاد موجهای انفجار شدیدی شده که این موجها ضایعاتی مغزی را در افراد نظامی به وجود میآورند. همانطوری که گفته شد تکنولوژیهای عکسبرداری ارتش در مواجهه با اینگونه افراد هیچ مشکل و یا ناهنجاری مغزی را نشان نمیدهد درحالیکه افراد دچار مشکلات فکری و مغزی بسیار زیادی هستند.
تحقیقاتی که پیش از این صورت گرفت چندین تئوری مختلف در مورد نحوه آسیب دیدن سربازان نظامی در اثر امواج انفجاری شدید را بیان کرد. یکی از این تئوریها علت آسیب دیدن مغز افراد نظامی در جنگها را ایجاد حبابهای کوچکی از سلولها در مایع مغزی و نخاعی افراد اعلام کرده که این حبابها بهمرورزمان رشد کرده و سبب آسیب رساندن به سلولهای عصبی مغز میشوند.
هماکنون نیز تیم تحقیقاتی در حال پژوهش بر روی مغز سربازان کشته شده بر اثر این آسیبهای مغزی طی انفجارهای شدید است. برخی از سربازان بلافاصله با آسیب دیدن سیستم عصبیشان از حالت طبیعی خارج شده و در کام مرگ کشیده شده بودند اما برخی از آنها تا سالها با علائم شدید این ضایعه مغزی مانند استرسها و تنشهای شدید زندگی کردهاند.
محققین طی انجام آزمایشهایی حاشیهای متوجه شدند که مغز سایر سربازانی که در معرض این امواج انفجاری قرار نداشتهاند کاملا سالم بوده اما مغز دسته دوم سربازان همانند کسانی که متحمل حوادث ورزشی یا آسیبهای ناشی از اعتیاد بودند، آسیب دیده و علت مرگ سربازان نیز همین مورد گزارش شده است.
متخصصین مغز و اعصاب به اینگونه ضایعات و زخمهای مغزی اصطلاحا astroglia میگویند. آنها معتقدند که astroglia سبب ایجاد سلولهایی مخرب در مغز شده که بر روی بافت سیستم عصبی تاثیرات بهشدت مخربی گذاشته و درنهایت سبب مرگ میشوند.
زخمهای astroglia از آسیبهای سیستم عصبی ناشی میشوند. مغز برای مقابله با اینگونه آسیبها به تولید اسکارهای خاصی در بدن میپردازد که به این عمل نیز خوددرمانی مغز اطلاق میشود.
متاسفانه سلولهای ایجاد شده در اثر زخمهای Astroglial بر روی نواحی خاصی از مغز که وظیفه کنترل حافظه و زمانبندی خواب را بر عهده دارند اثر کرده و سبب اختلال در سیستم حافظه و خواب انسان میشوند. سردردهای مزمنی که افراد تحت این انفجارها به آن مبتلا میشوند نیز یکی از علائم آسیبدیدگی عروق خونی مغز است که طی موجهای انفجار در افراد پدید میآیند.
در این میان محققین با بررسی مغز افراد غیرنظامی دریافتند که این چنین زخمهای عصبی تنها در افرادی که در معرض انفجار بودهاند شکل گرفته و منحصر به آنهاست. با وجود تحقیقات گسترده هنوز پزشکان و محققین بر این باورند که الگوی مناسبی برای درمان اینگونه ضایعات مغزی پیدا نکردهاند و برای اولین گامهای درمان بایستی تا ارتش سوابق پزشکی سربازان را در اختیار کادر مجرب پزشکی قرار دهد تا تمامی شواهد این مشکلات عصبی بررسی شوند.