ابرنواختر ها پرجرمترین ستاره های عالم هستند که با انفجار عظیمی از بین میروند. شاون بیشاپ «Shawn Bishop» یک فیزیکدان معروف از دانشگاه فنی شهر مونیخ در آلمان است که تحقیقات خود را معطوف به یافتن شواهدی از ابر نواختر ها (supernovae) در مکانهای مانند کف دریاها کرده است. این دانشمند پس از سال ها تلاش، موفق به کشف شواهد فسیلی از این رخداد در رسوبهای کف اقیانوس شده است. با گجت نیوز همراه شوید.
اولین شواهد ابرنواختر
اولین شواهد، مربوط به انفجار ابرنواختری در کهکشان راه شیری است که در سال ۱۰۵۴ میلادی گزارش شده بود. اسناد ثبت شده چینیها، ژاپنیها و سرخپوستان آمریکا که این اسناد را ثبت کرده بودند، نشان میدهند که درخشندگی این اجرام کیهانی به اندازه کافی زیاد و برای مدتی به هنگام روز نیز قابل مشاهده بوده است. مکان این جرم در آسمان مطابق است با جرم گسترده و عجیبی که سحابی خرچنگ نامیده میشود، بعدها معلوم شد این جرم ابرگازی عظیمی است که در تمام گستره طیف الکترومغناطیسی، از امواج رادیویی گرفته تا پرتوی X و پرتوهای گاما، انرژی شدیدی منتشر میکند.
ابرنواختری که در کهکشان ما ثبت شد، ابرنواختر تیکو نامیده میشود که در سال ۱۵۷۲ میلادی دیده شد و اخترشناس سرشناسی به نام تیکوبراهه «Tycho Brahe» به طور گستردهای آن را مطالعه کرد. این جرم نیز به قدر کافی نورانی بوده و به هنگام روز نیز قابل رویت بوده است. در سال ۱۶۰۴، افتخار رصد ابرنواختر سوم در کهکشان ما، نصیب کپلر شد. این ابرنواختر گرچه از ابرنواختر تیکو کم فروغتر بود اما از هر جسم ستارهای در آسمان نورانیتر دیده میشد.
به تازگی محققان آلمانی موفق به شناسایی شواهد فسیلی از یک ابرنواختر در کف اقیانوس شدهاند. شاون بیشاپ توانسته آثار یک ایزوتوپ آهن را در روند انفجار یک ابرنواختر، که در حدود 2.2 میلیون سال پیش تولید شده، شناسایی کند.
او در جستجوی ایزوتوپ آهن 60 بود. این ایزوتوپ در روند انفجار یک ابرنواختر تولید میشود، این دانشمند این طور فرض میکند که با گذر ذرات آهن 60 از اتمسفر زمین، دچار زنگزدگی و تبدیل به رسوب شدهاند. این رسوبات در کف دریا تهنشین شده و توسط باکتری خاصی به نام «Magnetotactic bacteria» ، برای ایجاد ذخیره مغناطیسی به منظور شناسایی میدانهای مغناطیسی، تغذیه میشود. بیشاپ با تمرکز این ذرات در دیگر نمونههای هسته، از یافتن مدرکی که 2.2 میلیون سال پیش در خوشه عقرب قنطورس منفجر شده بود، اطمینان حاصل کرد. او اتمهای آهن 60 را به وسیله طیفسنج جرمی شتابدهنده با انجام آزمایش نمونههای هسته رسوبات، در بقایای فسیلهای باستانی شناسایی کند.
در اوایل سال 2016 آنتون والنر «Anton Wallner» محققی از دانشگاه ملی استرالیا به نتایج مشابهی دست یافته بود. او موفق شد دوره خاصی را از روی شواهد فسیلی تعیین نماید که در آن ستارگانی که تقریبا نزدیک زمین قرار دارند، دچار پدیده سوپرنوا یا انفجار ستارهای شدهاند. به اعتقاد او در حدود 2.5 میلیون سال قبل یک ابرنواختر خاص سبب بروز عصر یخبندان در دوره پلیستوسن «Pleistocene era» شده است.