برندگان جایزه نوبل فیزیک 2016 اعلام شد و این افتخار به طور مشترک نصیب سه دانشمند فیزیک از بریتانیا شد. ساعاتی پیش صد و دهمین مراسم نوبل فیزیک توسط آکادمی سلطنتی علوم سوئد در استکهلم سوئد انجام شد و برندگان آن معرفی شدند.
«دیوید جی تولس»، «دانکن هالدان» و «مایکل کاسترلیتز» سه دانشمندی هستند که به طور مشترک برای کشف نظری انتقال فاز توپولوژیک و مراحل توپولوژیک ماده برنده جایزه 930 هزار دلاری نوبل فیزیک 2016 شدند. نیمی از این جایزه به دیوید تولس (David J.Thouless) هشتاد و دو ساله رسید و مابقی جایزه بین دانکن هالدان (Duncan M.Haldane) شصت و پنج ساله و مایکل کاسترلیتز (Micahel Kosterlitz) هفتاد و چهار ساله تقسیم شد. هر سه فیزیکدان در آمریکا زندگی میکنند و تحقیقات خود را انجام میدهند.
این دانشمندان توانستند تحقیقات جالبی را در حوزه فیزیک ماده چگال انجام دهند. مطالعات آنها منجر به کشف رفتارهای غیر منتظره در مواد جامد شد که با محاسبات ریاضی به توضیح ویژگیهای عجیب در رشته جدید توپولوژی میپردازد. به گفته کمیته نوبل این اکتشاف دری را به دنیای ناشناخته گشود و امکان طراحی مواد جدیدی را با انواع خواص فراهم میکند. فیزیک ماده چگال شاخهای از علم فیزیک است که در آن چگالی مواد آنقدر زیاد است که نمیتوان از بر هم کنش ذرات بر یکدیگر چشم پوشی کرد.
برندگان نوبل فیزیک 2016 کار خود را از دهه 70 آغاز کردند
این دانشمندان کار خود را در دهه هفتاد میلادی آغاز کردند و ثابت کردند که در حالتهای کمیاب ماده مانند ابررسانایی، ابر مایع و سطوح بسیار نازک مغناطیسی، ماده خواص عجیبی از خود نشان میدهد. آنها تفکر رایج که ماده از سه بعد طول، عرض و ارتفاع تشکیل میشود را نادیده گرفتند و پدیدههای فیزیکی را در سطوح دوبعدی بررسی کردند.
جایزه نوبل فیزیک در سال گذشته به «تاکاگی کاجیتا» از ژاپن و «آرتور بی مک دونالد» از کانادا برای کشف نوسانات نوترینو رسیده بود. این جایزه بر اساس وصیتنامه آلفرد نوبل، شیمیدان سوئدی به بالاترین دستاورد حوزههای مختلف تعلق میگیرد و در اولین سال «ویلهلم کوتارد رونتگن» آلمانی برای کشف پرتوهای ایکس این جایزه را دریافت کرد. هر ساله مراسم نوبل در سالروز فوت آلفرد نوبل یعنی 10 دسامبر در شهر استکهلم سوئد برگزار میشود. تا کنون بزرگانی چون آلبرت انیشتین، ماری کوری، نیلز بور، جیمز چادویک، رابرت میلیکان، مکس پلانک و ورنر هایزنبرگ موفق به دریافت این جایزه ارزشمند شدهاند.
جوانترین برنده نوبل فیزیک، «لاورنس برگ» 25 ساله بود که در سال 1915 به همراه پدرش این جایزه را کسب کرد. همچنین تا کنون دو زن توانستهاند جایزه نوبل را دریافت کنند؛ ماری کوری در سال 1903 برای کشف خواص رادیو اکتیو و ماریا گوپرت مایر در سال 1963 برای تحقیقات در زمینه ساختار اتم برنده نوبل شدند.
روز گذشته «یوشینوری اوسومی» از ژاپن جایزه نوبل پزشکی 2016 را دریافت کرد و فردا نیز برنده جایزه نوبل شیمی معرفی خواهد شد.