شاید مردم کشور ژاپن بیش از هر بخش دیگری از قارهی آسیا، با خطر تسونامی و امواج سهمگین آن آشنا باشند. چند سال پیش بود که تسونامی باعث وقوع انفجار نیروگاههای هستهای در مناطق ساحلی این کشور شد و حالا بار دیگر، خطر امواج چند متری حاصل از زلزلههای زیر آبی، چشم بادامیها را تهدید میکند.
به گزارش موسسهی زمینشناسی ایالات متحدهی آمریکا، ساعت ۶ صبح امروز (۲۲ نوامبر) به وقت محلی، زلزلهای به بزرگی ۷.۳ ریشتر در فاصلهی ۲۳ مایلی (۳۷ کیلومتری) جنوب شرق منطقهی Namie در آبهای اقیانوسی ثبت شده است. البته کمی بعدتر مشخص شد که بزرگی این زلزله، ۶.۹ ریشتر بوده است و گزارش اصلاح شد.
این زلزله که در فاصلهی نسبتا زیادی از آبهای ساحلی منطقهی Namie در استان فوکوشیمای کشور ژاپن رخ داده است، باعث به صدا درآوردن زنگ هشدار وقوع تسونامی در مناطق ساحلی این کشور شده است. آژانس هواشناسی کشور ژاپن به تمام ساکنان خانههای نزدیک آبهای ساحلی و مردمی که در کنار رودخانهها و اقیانوس سکونت دارند، هشدار داده است که هرچه سریعتر آن مناطق را تخلیه کنند، زیرا پیشبینی شده است که امواجی با ارتفاع ۱۰ فوت (۳ متر) مناطق ساحلی را تهدید خواهند کرد.
این هشدار به معنای آن است که خطر هجوم امواج و آبهای اقیانوسی در این مناطق وجود دارد و مردم باید هرچه سریعتر به مناطق امن و با فاصلهی مناسب از مناطق ساحلی پناه ببرند. همچنین ساکنین این مناطق تا زمانی که هشدار از سوی آژانس هواشناسی کشور ژاپن به طور کامل لغو نشده است، نباید پناهگاههای امن خود را ترک کنند؛ زیرا خطر هجوم امواج در مقاطع زمانی مختلف و تا چندین ساعت و گاها تا چند روز، ادامه خواهد داشت.
البته مردم این منطقه به این دست لرزشهای زیر آبی عادت دارند و این هشدارها چندان برایشان ترسناک نخواهد بود. شاید برایتان جالب باشد که بدانید تسونامی مشهور ژاپن که در روز یازدهم مارس سال ۲۰۱۱ رخ داد نیز به دلیل یک زلزلهی ۹ ریشتری در همین منطقه شروع شده بود. در آن زلزله که با نام Tohoku شناخته میشود، صفحهی اقیانوس آرام به زیر صفحهی اوراسیا (تلاقی قارهی اروپا و آسیا) فرو رفت و باعث به وجود آمدن امواجی به بلندی ۱۲۸ فوت (۳۹ متر) شد که تا فاصلهی ۶ مایلی (۹.۷ کیلومتری) به داخل خشکی نفوذ کردند و خرابیهای جبرانناپذیری پدید آوردند.
آن زلزله و تسونامی در پی آن، باعث غرق شدن نیروگاه هستهای ساحلی فوکوشیما Daiichi شدند و یک بحران درجه ۷ هستهای را با خود به ارمغان آوردند. به گزارش آژانس بازسازی کشور ژاپن، حدود ۲۳۰ هزار نفر از مردم آن منطقه که خانههایشان را از دست داده بودند، حتی تا چهار سال بعد از تسونامی نیز نتوانسته بودند به محلهی سابق خود برگردند و مجبور به سکونت در خانههای موقتی شده بودند؛ شدت آن بحران هستهای به حدی بود که مواد رادیواکتیو و ذرات ایزوتوپ سزیم ۱۳۴ و سزیم ۱۳۷ بر روی آبهای اقیانوس آرام به حرکت درآمدند و در آبهای سواحل غربی ایالات متحده از روی آب برداشته شدند!
تسونامی سهمگین دیگری در راه است؟
مرکز کانونی زلزلهی امروز، حدود ۸۰ مایلی (۱۳۰ کیلومتری) جنوب غرب زلزلهی Tohoku در سال ۲۰۱۱ گزارش شده است. اما تفاوت اصلی در نحوهی رخ دادن این زلزلههاست که باعث میشود بگوییم این زلزله، نمیتواند خطری مشابه سال ۲۰۱۱ را به همراه داشته باشد. دان بلیکمن (Don Blakeman) از متخصصان ژئوفیزیک سازمان زمین شناسی آمریکا در شهر گلدن ایالت کلرادو، به وبسایت Live Science توضیح داده است که در زلزلههایی مشابه اتفاقی که در سال ۲۰۱۱ رخ داد، گسل تا دهها کیلومتر شکاف برمیدارد. این در حالی است که در زلزلهی امروز، دو طرف گسل به صورت جانبی و متناسب با هم حرکت کردهاند و این نمیتواند آن حرکت عمودی لازم برای ایجاد یک تسونامی وحشتناک را تامین کند.
در حال حاضر آژانس هواشناسی کشور ژاپن طی یک هشدار، از مردم ساکن نزدیک مناطق ساحلی و آبهای جاری درخواست کرده است که فورا این مناطق را تخلیه کنند و البته یک توصیهی عمومی نیز برای تمام ساکنان مناطق ساحلی این کشور منتشر شده است؛ هرچند که در حال حاضر به نظر نمیرسد خطر چندانی این مناطق را تهدید کند.