بوسه مورچه‌ها، کارکردی فراتر از یک تعامل محبت آمیز دارد

بوسه مورچه ها از نظر انسانها شاید تنها یک کنش فیزیکی به منظور نشان دادن رابطه دوستانه و یا روشی برای تبادل غذایی باشد، اما نتایج پژوهش های اخیر نشان می دهد که بوسه مورچه ها دارای کارکردی فراتر از یک تعامل محبت آمیز و یا مبادله غذایی است.

در واقع مورچه ها در زمان بوسیدن یکدیگر در حال رد و بدل کردن سیگنال های شیمیایی هستند که دارای کارکردهایی تعاملی است و نقش بسیار مهم و حیاتی برای بقا مورچه ها و لاروهای آنها بازی می کند.

به طور مثال بزاق دهان نوعی مورچه به نام مورچه نجار یا (Camponotus floridanus) حاوی ترکیبات شیمایی است که کلیت رشد فیزکی و رفتاری لاروها را تحت تاثیر قرار می دهد. این در حالیست که قبلا تصور می شد مورچه ها خود را در جریان تبادل بزاقی یا “trophallaxis” قرار می دهند تا صرفا به تقسیم غذا با یکدیگر بپردازند.

اما مطالعات اخیر که نتایج آن در مجله  eLife منتشر شد، نشان داد که به احتمال زیاد این فرایند تنها به خاطر تبادل غذا نیست، بلکه بزاق حاوی مولکولهایی است که به مورچه این امکان را می دهد تا با یکدیگر پیامهای مختلف با سیگانالهای شیمایی متفاوت را مبادله کند.

بوسه مورچه ها و چالش جمع آوری مایع بزاقی

به این منظور و در جهت پاسخ به این احتمال، پژوهشگران درصدد جمع آوری مایع بزاقی مورچه ها برآمدند که در روند کار مشخص شد کار چندان ساده ای نیست، زیرا زمان مشخصی برای ترشح بزاق مورچه ها وجود نداشت و در واقع یک امر تصادفی بود. بر این اساس پژوهشگران می بایست مدتها منتظر می ماندند تا بزاق مورچه ترشح شود.

برای غلبه بر این چالش، در ابتدا تیم تحقیقاتی درصدد برآمد تا با خوراندن شکر به مورچه ها، آنها را ترغیب به ترشح بزاق کنند. همچنین این حشره را ایزوله کردند، زیرا معتقد بودند با ترشح بزاق تمایل خود را برای خروج از حالت انزوا نشان می دهند. پژوهشگران در ادامه به این نتیجه رسیدند که دو شیوه یاد شده ممکن است ترکیبات شیمایی بزاق مورچه را از حالت عادی خارج کنند، در نتیجه بر آن شدند تا شیوه جدید را امتحان کنند.

در این روش آنان با استفاده از دی اکسید کربن، مورچه ها را برای مدتی محدود بی هوش کردند و سپس آنها را به آرامی فشار دادند تا مقداری از بزاق به بیرون منتشر شود.

در نهایت پژوهشگران  این شیوه را بهترین روش برای استخراج بزاق تشخیص دادند. محققین در ادامه وارد مرحله دیگری از آزمایش شدند که مربوط به تشخیص ترکیبات شیمیایی بزاق بود. نتیجه حاصله شگفت انگیز بود؛ ترکیبات شیمیایی بزاق چیزی فراتر از غذای صرف بود.

بزاق مورچه حاوی پروتئین های متعدد و 64 ریز آر ان ای (microRNAs) بود. همچنین در برگیرنده هیدرو کربن های زنجیره بلند بود که بوی مخصوصی را به برخی از مورچه ها الصاق می کرد و به نحوی آنها را نشانه گذاری می کرد. در واقع از این طریق مورچه ها یکدیگر را می شناختند که این شناخت در تعاملات اجتماعی مورچه ها نقش مهمی را بازی می کند.

از سوی دیگر نتیجه تحقیقات نشان داد بخشی از پروتئین های موجود در بزاق مربوط به رشد همه جانبه لارو بودند. یکی از آنها پروتئینی بود که مستقیما در ساختار هورمون جوانی تاثیر گذار بود و این هورمون به نوبه خود در رشد فیزیکی و رفتاری حشره نقشی مهم بازی می کند.

وجود این ترکیب در بزاق مورچه دارای اهمیت است و بر روی رشد لاروها تاثیر مستقیم دارد، زیرا تحقیقات بیشتر نشان داد لاروهایی که دریافت کننده این هورمون هستند در بزرگسالی از استانداردهای رشدی بالاتری برخوردارند.

لذا زمانی که شاهد بوسیدن لاروها توسط مورچه های بزرگتر هستید یقین داشته باشید چیزی فراتر از یک بوسه عادی و یا تنها تبادل غذایی صورت می گیرد. این کار تضمین کننده رشد و توسعه ای نسلی قدرتمند از مورچه های آینده است.