اخیرا اخباری از توسعهی اینترنت نسل پنجم در کشور شنیده میشود. این در حالی است که بسیاری از مناطق ایران نه تنها هنوز به اینترنت نسل 3 و 4 مجهز نشدهاند، بلکه اصلا اینترنت به معنای آنچه که در شهرهای بزرگ وجود دارد، برایشان معنی نشده است.
هماکنون تقریبا بیشتر مردم ایران در شهرها و روستاها به اینترنت دسترسی دارند و روز به روز به تعداد کاربران افزوده میشود. در این میان سرویس و کیفیت بالای اینترنت از اهمیت زیادی برخوردار است و با روی کار آمدن نسلهای جدید ارتباطی و ابزارهای مختلفی مانند لپتاپها، تبلتها و گوشی های موبایل، این موضوع اهمیت دوچندانی پیدا کرده است.
محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در سال گذشته خبر داد که 460 شهر ایران به اینترنت 3G و 160 شهر به اینترنت 4G مجهز شدهاند. وی همچنین ابراز امیدواری کرد که تا پایان سال جاری، تمام شهرهای بزرگ کشور دارای اینترنت نسل چهارم شوند. واعظی در ادامه بیان کرد:
ما به دنبال این هستیم که اینترنت پرسرعت را به روستاها ببریم و زندگی را برای مردم روستا آسانتر کرده و به وضعیت فرهنگ و آسایش آنها کمک کنیم.
با این حال شهرهای بسیاری در کشور وجود دارند که هنوز هم درگیر حرکت از نسل 2 به نسل 3 هستند و نتوانستهاند طعم اینترنت پرسرعت و نسل 4 را بچشند.
تفاوتهای نسلهای اینترنتی مختلف
نسلهای اینترنتی تفاوتهای زیادی از نظر سرعت و خدمات دارند. سرعت دانلود در شبکه نسل دو بین 10 تا 130 کیلوبیت بر ثانیه، در شبکه نسل 3 بین یک تا 5 مگابیت بر ثانیه و در شبکه نسل 4 بین 10 تا40 مگابیت بر ثانیه است. سرعت آپلود نیز در شبکه نسل 2 بین 8 تا 310 کیلوبیت بر ثانیه، در نسل 3 بین 200 تا 500 کیلوبیت بر ثانیه و در نسل 4 بین 1 تا 15 مگابیت بر ثانیه خواهد بود. به این ترتیب، اصلیترین تفاوت نسلهای اینترنتی در سرعت دانلود، آپلود و دسترسی به اینترنت است.
علاوه بر آن، با استفاده از خدمات 4G امکان استفاده از برنامههای کاربردی و محصولات مبتنی بر اینترنت با کیفیت بهتری فراهم خواهد شد. با بهرهمندی از پهنای باند چندین برابر اینترنت نسلهای دیگر، چند کاربر میتوانند به طور همزمان از حساب اینترنت یک خط استفاده کنند. در حال حاضر هر سه اپراتور تلفن همراه کشور در شهرهای مختلف ایران، خدمات نسل 4 ارتباطی را ارائه کردهاند و هر یک از آنها تعدادی از شهرهای کشور را به اینترنت 4G تجهیز کردند.
راهاندازی اینترنت نسل پنجم در راستای برنامه ششم توسعه
محمد خوانساری، رئیس پژوهشکدهی ارتباطات و فناوری اطلاعات در اواخر سال 1393 گفته بود که این پژوهشگاه مسئول رسیدگی به پروژههای مطالعاتی اولیه برای فناوری 5G است. مرتضی براری، معاون حقوقی امور دولت و مجلس وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز از ضروری بودن توسعهی اینترنت نسل 4 به تمام استانها تا پایان دولت یازدهم خبر داد و توسعهی اینترنت نسل پنجم را از برنامههای مدنظر در راستای برنامه ششم دانست.
وزیر ارتباطات کشور هم در خصوص نسل پنجم ارتباطی اظهار کرد:
در حال حاضر، شرکتهای بزرگ جهان در این حوزه فعالیت دارند و سرمایهگذاریهای زیادی را انجام دادهاند. ما نمیخواهیم مانند شرکتهای بزرگ دنیا نسل 5 را بسازیم، بلکه تلاش میکنیم تا زمانی که این تکنولوژی وارد ایران شد با آن بیگانه نباشیم.
همچنین نصرالله جهانگرد، رئیس سازمان فناوری اطلاعات به اثرات راهاندازی اینترنت نسل پنجم اشاره کرد و گفت که ورود این نسل از ارتباطات، تغییرات عمدهای را در فضای تکنولوژی ایجاد میکند و باید از همین حالا به فکر این تحول باشیم. متاسفانه پیش از این نسبت به توسعهی شبکه غافل شده بودیم و به همین دلیل بحث دسترسی به این بخش، نگرانیهایی را به وجود آورده است.
جهانگرد اعلام کرد که در سطح برنامههای توسعهی اول تا پنجم، رشد مستمر با متوسط 19 برای حوزهی ارتباطات وجود داشته که تقریبا 2 تا 3 برابر سایر بخشها بوده است. تمامی گزارشها نشاندهندهی این موضوع است که جامعه و زیرساختهای کشور به شدت نیازمند این ابزار هستند.
توسعهی اینترنت موبایل به ایستگاههای مترو از دیگر موضوعاتی است که در یک سال گذشته و با ورود اپراتورها به عرصهی نسل سوم ارتباطی مورد توجه قرار گرفت. با وجود این که مدیران اپراتورهای مختلف، گلههایی از عدم همکاری مسئولان در زمینهی نصب تجهیزات داشتند، اما بخشی از مذاکرات به نتیجه رسید و به این ترتیب برخی از ایستگاههای مترو به اینترنت پهن باند موبایل دسترسی پیدا کردند.
به هر حال، هنوز هم پوشش اینترنتی حتی در سطح شهر تهران به عنوان پایتخت کشور کامل نیست و اپراتورها نتوانستند خدمات 3G و 4G را به خوبی ارائه کنند. حتی شبکه نسل 2 نیز در برخی از مناطق مشکل دارد و اپراتورها، حل این مشکلات را به آینده موکول میکنند. رئیس سازمان فناوری اطلاعات در اوایل سال جاری اظهار کرده بود که تعداد هزار شهر در ایران به فناوری 3G مجهز شدهاند و تا پایان سال آینده نیز این شهرها به 4G دسترسی پیدا میکنند. به این ترتیب و با وجود نقص اینترنت نسل 3 و 4 معلوم نیست که چگونه میخواهیم به یک باره به اینترنت نسل پنجم ارتقا پیدا کنیم.
همواره کاربران انتظار دارند از اینترنتی با کیفیت و با سرعت بالا استفاده کنند؛ اما باید توجه داشت هنوز هم نقاط کور بسیاری در کشور وجود دارد که نتوانستهاند طعم اینترنت پهن باند را بچشند و توسعهی اینترنت به این مناطق باید در اولویت قرار بگیرد.