خانه حراج بونامز (Bonhams) در انگلستان واقع شده و یکی از بزرگترین مکانهایی است که همه ساله محصولات مختلفی را در زمینههای گوناگون به حراج میگذارد. حراجی با نام “تاریخ علم و فناوری”، یکی از برنامههای ثابت در تقویم کاری بونامز است که همه ساله و در ماه دسامبر، در شهر نیویورک برگزار میشود. سال گذشته این حراجی در تاریخ هفتم دسامبر و در مراکز بونامز واقع در خیابان مدیسون (Madison) شهر نیویورک، همراه با آثار علمی قدیمی قابل توجه و ارزشمند برگزار شد. هر یک از محصولات این حراجی، یک گنجینه بسیار گرانبها در تاریخ علم محسوب میشوند.
اگر به سرمایهگذاری در تاریخ علم بشر علاقهمند شده و به خرید یکی از آثار علمی قدیمی فکر میکنید، پیشنهاد میکنیم تا پیش از آن وقت کافی صرف کرده و نگاهی به تحقیقات گسترده انجامشده در اسناد علمی و همچنین نسخه های خطی و ابزارها بیندازید، چرا که در هر حراجی اصلی، لیستی از قیمتهای معادل پرداخت شده برای لوازم قدیمی ورزشی، خاطرات سرگرمکننده قدیمی و همچنین دیگر موارد مهم تاریخی و فرهنگی به فروش رفته را لیست کردهایم. در انتهای بررسی تمامی لیستهای خود، به طور قاطع به این نتیجه رسیدهایم که به اسناد علمی، نسخههای خطی و دیگر ابزارهای مرتبط با دنیای علم و فناوری، در مقایسه با دیگر انواع حراجها در زمینههای مختلف شدیدا بهای کمی داده شده و ارزش واقعی آنها پایمال شده است.
البته نحوه برخورد افراد با آثار علمی قدیمی همواره به این صورت باقی نمانده و کلکسیون دارها رفته رفته بیشتر به حراجیهای دارای مایه علم و تکنولوژی روی میآورند. علم، بستر همه چیز است و فهم ما از دنیای اطراف و کل کائنات، بر اساس آن بنا شده است. در حراجی تاریخ علم و فناوری آیتمهایی وجود دارند که حقیقتا از دستکش قهرمان درگذشته، محمدعلی کلی (Muhammad Ali)، ارزش بیشتری داشته و میبایست نسبت به یک چوب بیسبال قدیمی و استفادهشده توسط یک قهرمان، توجه بیشتری به آنها شود.
علم، به وجود آمدن و توسعه رادیو، تلویزیون، دنیای سینما و اینترنت را پشتیبانی کرده و به انسان اجازه تا همواره هنر خود را به منظور ایجاد آیتمها و مفاهیم جدید با ترکیب قسمتهای مختلف علم نشان دهد. این دسته از آثار علمی قدیمی ، بالاخره به جای درست خود در حراجی بازگشته و ارزش و مقام واقعی خود را پیدا خواهند کرد، حتی اگر لازم باشد تا دههها برای دست یافتن به این مهم صبر کنیم. در یک حراجی، این میزان درخواست افراد است که قیمت یک آیتم را تعیین میکند و با گذشت زمان و درک صحیح مردم از علم، بالاخره آیتمهای مرتبط با دنیای علم و فناوری وضعیت بد کنونی در خواهند آمد.
با سرمایهگذاری در آثار علمی قدیمی ، در هر صورت پیروز میدان خواهید بود
در هر صورت، 10 مورد از بهترین و مقرون به صرفهترین آثار علمی قدیمی به منظور سرمایهگذاری را به شما معرفی خواهیم کرد. میتوانید این آیتمها را به عزیزان خود هدیه داده و سرمایه ارزشمندی را برای آنها کنار بگذارید، و یا اینکه از هماکنون برای آینده خود برنامه ریزی کرده و نقشههای بزرگی را برای فروش به قیمت بالای آیتم خریداری شده بکشید. حتی اگر بعدها موفق به فروش این آثار علمی قدیمی نشوید، مطمئنا به خاطر ارزش نهادن به میراث علمی بشر، به نحوی برنده ماجرا خواهید شد. گفتنی است با کلیک بر روی نام هر یک از این آثار علمی قدیمی ، به صفحه مرتبط با آن در وب سایت بونامز منتقل خواهید شد.
صفحه مدرج نقرهای مایکل باترفیلد | سالهای 1685 تا 1715
ارزش حدودی : بین دو هزار تا سه هزار دلار
ساعتساز انگلیسی با نام مایکل باترفیلد (Michael Butterfield) که بین سالهای 1635 تا 1724 میلادی زندگی میکرد، نخستین شخص مبدع ساعت نبود، اما حقیقتا یکی از نخستین افراد سازنده ساعت به شمار رفته و بیشتر مردم توسعه ساعت در زمانهای اولیه را به وی نسبت میدهند. وقتی باترفیلد در سال 1663 در شهر پاریس مستقر شد، به عنوان نخستین اقدام یک فروشگاه ابزار آلات علمی و پژوهشی در منطقه سینت جیرمین (Saint-Germain) تاسیس و در ادامه فعالیت برای دربار سلطنتی فرانسه را آغاز کرد. وی در ادامه موفق شد تا به مهندس انتصابی پادشاه تبدیل شود. تزار کبیر روسیه با نام پیتر (Peter the Great) را باید یکی دیگر از برجستهترین مشتریان وی دانست که همواره آثار علمی قدیمی باترفیلد را خریداری میکرد.
صفحه مدرج باترفیلد، نوعی ساعت آفتابی قابل حمل به همراه قطبنما است که میتواند در عرضهای جغرافیایی مختلف مورد استفاد قرار بگیرد. صفحه فلزی با مقیاسهای مختلف ساعت کندهکاری شده تا به این وسیله عرضهای جغرافیایی را نمایش دهد. همچنین شاخص قابل تنظیم صفحه، زاویه عرض جغرافیایی را به نشان میگذارد. وقتی مایکل باترفیلد فوت کرد، بسیاری از پروژه وی تقلید کردند. نیکولاس باین (Nicolas Bion) را باید یکی از سرشناسترین افرادی دانست که راه باترفیلد را ادامه داده و پروژه وی را توسه بخشید.
وسیله به نمایش گذاشته شده در تصویر بالا، توسط باین توسعه یافته و از یک صفحه مدرج حکاکی شده با چهار مقیاس ساعت به اعداد رومی تشکیل شده است. در پایه دستگاه نیز اسامی بیست و نه شهر اروپایی و عرض جغرافیایی آنها حکاکی شده است. نیکولاس باین به خاطر ساخت ابزار ریاضی موفق شد تا یک مقام افتخاری و بلند مرتبه مهندسی را به خود اختصاص دهد.
جهاننمای قابل حمل | اواخر قرن 18
ارزش حدودی : بین هشت هزار تا دوازده هزار دلار
جهاننما در واقع یک مدل مکانیکی و نمادین از منظومه شمسی است و هدف آن به نمایش گذاشتن موقعیت کره زمین، دیگر سیارات و حتی در برخی موارد ماه در این منظومه است. جهاننمای به تصویر کشیده شده در عکس بالا، قابل حمل بوده و 12 اینچ (30 سانتیمتر) قطر دارد و در قرن هجدهم توسط ویلیام جونز (William Jones) ساکن در شهر لندن ساخته شد. جهاننمای ویلیام جونز با چرخاندن یک محور به صورت دستی کار کرده و با استفاده از یک مکانیزم خاص گردانده میشود تا موقعیت نسبی کره زمین، ماه، و دو سیاره کوچک دیگر نزدیک به خورشید را به نمایش بگذارد.
گوی جیبی ریچارد کوشی | سالهای 1729 تا 1731
ارزش حدودی : بین چهار هزار تا شش هزار دلار
این گوی جیبی ریز، یکی از آثار علمی قدیمی بوده و تنها 7 سانتیمتر قطر دارد و از دو جهان سماوی دنیوی و همچنین مقعر تشکیل شده است. درون اثر تماما به صورت دستی رنگ و همچنین حکاکی شده است. گوی جیبی ریچارد کوشی (Richard Cushee) کالیفرنیا را به عنوان یک جزیره، شمال غربی آمریکا را به عنوان بخشهای ناشاخته و استرالیا را به عنوان هلند جدید به تصویر میکشد، علاوه بر اینکه سلطنت پیشین مسکو در کنار دیوار بزرگ چین نیز در آن دیده میشوند.
صفحه برنجی و حلقهای جرج ادمز | حدود سال 1760
ارزش حدودی : بین دو هزار و پانصد تا سه هزار و پانصد دلار
صفحه حلقهای به تصویر کشیده شده در بالا، در واقع نسخه قابل حمل یک ساعت آفتابی حلقهای است که برای اولین بار در حوالی سال 1600 میلادی اختراع شد و در مدت زمانی کوتاه نزد مردم سرتاسر اروپا به محبوبیت رسید. تراز صفحه را به سمت شمال واقعی کره زمین گرفته و آن را از یک طناب به واسطه یک نقطه تعلیق بر روی حلقه نصف النهار عمودی آویزان کنید تا آن را با عرض جغرافیایی محلی تطبیق دهید. اشعه خورشید از طریق شکاف در نوار مرکزی تابیده و بر روی خطوط ساعت حلقه استوایی افقی میافتد.
صفحه حلقهای بالا از فلز برنج و به دست جرج ادمز (George Adams) در شهر لندن و در میانههای قرن هجدهم میلادی طراحی و ساخته شده و با وجود ساده بودن، یکی از آثار علمی قدیمی و گرانبها محسوب میشود. گفتنی است جرج ادمز به عنوان ابزارساز رسمی ولیعهد انگلستان و همچنین پادشاه جرج سوم (George III) در آن زمان منتصب شده بود. ساعت آفتابی حلقهای جرج ادمز شامل دو حلقه با قطرهای متفاوت است که در حالت عادی داخل هم قرار گرفته و با یکدیگر یک حلقه پهن میسازند. در زمان استفاده حلقه وسطی باز شده و عمود بر حلقه بزرگتر قرار میگیرد. گفتنی است حلقه بزرگتر به چندین قسمت کوچکتر تقسیم میشود.
دستگاه استراق سمع رادیویى در جنگ سرد شوروی | حدود سال 1970
ارزش حدودی : بین هزار تا هزار و پانصد دلار
یکی دیگر از آثار علمی قدیمی که در زمان خود تکنولوژیک محسوب میشد، در ارتش شوروی بزرگ در سالهای پیش از فروپاشی به صورت عمده مورد استفاده قرار میگرفت. دستگاه استراق سمع رادیویى ساخته به دست شوروی، فیلین (Filin) نام داشته و عکس به نمایش گذاشته شده در بالا، نوع B آن را به تصویر میکشد. محدوده فرکانسی آن از 60 تا 150 مگاهرتز بوده و در زمان جنگ به منظور استراق سمع و یافتن محل و منبع ارسال صوت در منطقه دشمن در دوره جنگ سرد مورد استفاده قرار میگرفت. همانطور که میبینید دستگاه از طراحی منحنی بهره میبرد، به همین دلیل هر شخص قادر بود تا آن را به راحتی به سینه خود بسته و آن را زیر لباسهای خود پنهان کند. در ادامه فرد از یک هدفون مبدل دارای 3 سانتیمتر قطر، به منظور ارتباط با دستگاه استفاده میکرد. گفتنی است این هدفون به یقه لباس فرد متصل میشد.
کتاب خاستگاه گونهها اثر چارلز داروین – چاپ اول و چاپ دوم | سال 1859
ارزش حدودی –> چاپ اول : بین بیست و پنج هزار تا سی و پنج هزار دلار
ارزش حدودی –> چاپ دوم : بین هزار و پانصد تا دو هزار و پانصد دلار
کتاب چارلز داروین (Charles Darwin) با نام خاستگاه گونهها را حقیقتا باید صرف نظر از درست و یا غلط بودن نظریه تکامل وی، یکی از مهمترین مستندات و آثار علمی قدیمی در کل تاریخ بشر دانست که پایه و اساس زیستشناسی تکاملی را شکل میدهد. داروین بر اساس یک نظریه علمی معتقد بود گونههای حیوانات، نسل به نسل و با گذر زمان رشد و نمو پیدا کرده و از طریق فرآیند انتخاب اصلح در طبیعت، تغییر پیدا میکنند. وی در کتاب خود دستهای از شواهد را ذکر میکند تا به این وسیله به وجود آمدن تنوع در زندگی با نسب مشترک، از طریق یک الگوی انشعاب تکامل را به نمایش بگذارد. بونامز مدتها است که هم نسخه اول و هم نسخه دوم کتاب وی را به عنوان یکی از آثار علمی قدیمی و منحصربهفرد در طول کل تاریخ به فروش گذاشته است. در توضیحات بونامز درباره کتاب خاستگاه گونههای داروین نوشته شده:
داروین نه تنها یک تصویر کاملا جدید از نحوه کار اجزای طبیعت را به نمایش گذاشت، بلکه شیوه تفکر و دیدگاه ما درباره نظام طبیعت را به صورت بنیادی و از ریشه تغییر داد. شناخت این موضوع که نظم جهان بر اساس تغییرات متداوم بنا شده، چیز جدیدی نیست و از مدتها قبل برای همه اثبات شده است.
کتاب تاریخچه سنگهای قیمتی | سال 1652
ارزش حدودی : بین هزار تا هزار و پانصد دلار
در تاریخ زمینشناسی کتابهای برجسته و آثار علمی قدیمی بسیار زیادی یافت میشوند که کتاب “یک گوهرشناس یا تاریخچه سنگهای قیمتی: به همراه اخطار برای تمامی افرادی که با سنگهای قیمتی سر و کار دارند” را باید یکی از ارزشمندترین کتابهای این دستهبندی در طول تاریخ دانست. کتاب مذکور توسط توماس نیکولز (Thomas Nicols) نوشته و برای اولین بار در سال 1652 منتشر شد. نخستین نسخه از نخستین کتاب است به زبان انگلیسی نوشته شد و پیرامون سنگهای قیمتی سخن میگوید. عنوان اخطارآمیز کتاب مستقیما افرادی را نشانه میرود که در حدود 400 سال قبل، به طور مرتب با سنگهای قیمتی سر و کار داشته و احتمالا فریب افراد کلاهبردار را میخوردند. کتاب توماس نیکولز را باید منبعی بسیار قدرتمند برای تمامی فروشندگان زیورآلات دانست که با گذر زمان نه تنها از ارزش آن کاسته نمیشود، بلکه نزد متخصصین در این زمینه ارزش بیشتری نیز پیدا میکند.
تلویزیون جان اوجی بیرد | سال 1936
ارزش حدودی : بین پانزده هزار تا بیست هزار دلار
نقش تلویزیون در انتشار جهانی تمامی فرهنگها بر هیچکس پوشیده نیست، به نحوی که در این کار نه تنها از دیگر وسایل ارتباط جمعی، حتی از اینترنت نیز موفقتر عمل کرده است. شروع کار نخستین تلویزیونها حدود 80 سال قبل اتفاق افتاد. عکس به نمایش گذاشته شده در بالا، متعلق به یک تلویزیون سی آر تی (CRT) گرد قدیمی و 15 اینچی نوع 23، ساخت دست جان اوجی بیرد (John Logie Baird) در حوالی سالهای 1936 است. تا پیش از سال 1940 تلویزیونهای او به همراه درب آینهای عرضه میشدند. با گذشت یک قرن از زمان عرضه این محصول بسیار بسیار ارزشمند، جای تعجب است که میتوان تنها به ازای پرداخت 20 هزار دلار آن را خریداری کرد!!
همانطور که در توضیحات محصول در وب سایت بونامز مشاهده میشود، این تلویزیون یکی از نادرترین و ارزشمندترین گنجینههای تلویزیونهای قدیمی، متعلق به سالهای پیش از 1940 است و بدون شک این ادعای فروشنده بیپایه و بیاساس نیست. تلویزیون جان اوجی بیرد پیش از زمانی ساخته شد که هنوز آزمایشهای زیادی در لندن پیرامون نحوه انتقال موج و ارسال محتوا برای تلویزیونها انجام نشده بود و زمانی که اولین نسخههای آن به حراج گذاشته شد، حدود 100 پوند ارزش داشت. در نظر داشته باشید در آن زمان، هر فرد میتوانست با پرداخت 200 پوند صاحب یک خانه با اندازه متوسط و بسیار راحت شود.
پیش از فرا رسیدن سال 1940 حدود چند صد دستگاه تلویزیون ساخته شد و در سرتاسر انگلستان به فروش رسید و تاکنون تنها تعداد انگشتشماری از آنها جان سالم به در برده و از نظر ظاهری و بدنه زنده ماندهاند. در بین آثار علمی قدیمی و موجود در کل حراجی تاریخ علم و فناوری بونامز ، تلویزیون جان اوجی بیرد یکی از ارزشمندترین آیتمهایی است که میتوان خریداری کرده و برای وراث خود به یادگاری گذاشت. با پیشرفت تکنولوژی و روی کار آمدن فناوریهای جدید ساخت تلویزیون، ارزش تلویزیون جان اوجی بیرد بیشتر و بیشتر خواهد شد.
خاطرات دستنویس از زمان کشف DNA | قرن بیستم
ارزش حدودی –> امضای واتسون : بین هزار تا هزار و پانصد دلار
ارزش حدودی –> مقاله کریک و واتسون : بین پنج هزار تا هفت هزار دلار
در یکی از گستردهترین مقالات منتشر شده پیرامون معرفی 50 سند علمی و دستنویس بسیار ارزشمند در تاریخ، نامه نوشته شده از سوی فرنسیس کریک (Francis Crick) به پسرش درباره کشف ساختار اسید دزوکسی ریبونوکلئیک (DNA)، رده چهارم را به خود اختصاص داد. این سند علمی، در یگ حراجی با قیمت حدود شش میلیون و شصت هزار دلار فروخته شد. گفتنی است در بالا دست نامه علمی فرنسیس کریک، نظریه نسبیت آلبرت اینشتین (Albert Einstein) با قیمت شش میلیون و پانصد هزار دلار، پرندگان آمریکا اثر جان جیمز آدوبان (John James Audubon) به قیمت یازده میلیون و ششصد هزار دلار و مستندات لستر، اثر لئوناردو داوینچی (Leonardo da Vinci) به قیمت سی میلیون و هشتصد هزار دلار به عنوان شاخصترین مستندات و آثار علمی قدیمی قرار دارند.
به طور کاملا مشابه، مدال جایزه نوبلی که به کریک و واتسون (Watson) بابت کشف بزرگشان پیرامون DNA اهدا شد، رتبه اول و دوم گران قیمتترین مدالهای نوبل فروخته شده تاکنون را به خود اختصاص دادهاند. کریک در سال 2004 درگذشت و در ادامه این اتفاق، مدال نوبل دریافتی وی به یک باره رکورد تمامی مدالهای نوبل فروخته شده تا آن زمان را جابهجا کرد. این مدال در سال 2013 به ازای قیمت دو میلیون و دویست و هفتاد هزار دلار فروخته شد. گفتنی است ارزش این مدال در زمان فروخته شدن مدال واتسون در سال 2014 به ازای مبلغ چهار میلیون و هفتصد هزار دلار، به دو برابر افزایش یافت. جای خوشحالی است که میبینیم ارزش یک مدرک علمی بزرگ به درستی تخمین زده شده است. با توجه ارزش بالای کشف کریک و واتسون، مطمئنا کاغذ دست نویس واتسون از طرح DNA به همراه امضای وی، خیلی خیلی بیشتر از هزار دلار ارزش خواهد داشت.
اصول ریاضی فلسفه طبیعی | سال 1729
ارزش حدودی : بین بیست هزار تا سی هزار دلار
عکس به تصویر کشیده شده در بالا، متعلق به نخستین نسخه چاپی اثر برجسته اصول ریاضی فلسفه طبیعی، تالیف دانشمند بزرگ تاریخ، آیزاک نیوتن است (Isaac Newton) که در سال 1729 (دو سال بعد از فوت نیوتن) در کشور انگلستان به چاپ رسید. اثر وی را باید در اوج قلههای انقلاب علمی دانست که در زمان علم و مخصوصا فیزیک مدرن، با توضیحات ریاضی خود برای حرکت و جاذبه، راه فیزیک مدرن را برای آیندگان ترسیم کرد تا به این وسیله بشر به دستاوردهای بزرگتری برسد. نیوتن اصول ریاضی فلسفه طبیعی را بین سالهای 1685 تا 1686 تالیف و برای اولین بار در پنجم جولای سال 1687 به زبان لاتین منتشر کرد. نخستین نسخه کتاب، در یک حراجی در شهر نیویورک، در سال 2013 به ازای مبلغ دو میلیون و پانصد هزار دلار فروخته شد.