وقتی که محل زندگی خود را تغییر میدهید، بسته به محل مورد نظر و پشتیبانی سرویسدهندگان مختلف در آنجا، میبایست دست به انتخاب مهمی بزنید. مطمئنا در این دوره هیچ کاربری دوست ندارد تا با استفاده از دایال آپ با سرعتی نهایتا 56 کیلوبایت بر ثانیه به اینترنت دسترسی داشته باشد، چرا که عملا هیچ کاربردی برای دسترسی به شبکه جهانی اطلاعات نخواهد داشت. دو گزینه موجود پیش رو، فیبر نوری و کابل هم محور هستند که میبایست یکی از آنها را برای دسترسی همیشگی و البته راحت خود به اینترنت انتخاب کنید. اما کدام یک برای شما مناسبتر است؟
اگرچه انتخابهای دیگری همچون دسترسی بدون سیم به اینترنت وایمکس و یا شبکه موبایل 3G و 4G نیز پیش روی کاربران قرار دارند، اما ترجیحا بهتر است تا برای استفاده در منزل یک بستر بدون سیم را انتخاب نکنیم. پایداری بسیار پایینتر در مقایسه با بستر ایجاد شده به وسیله سیم، هزینه بالا و محدودیت در پهنای باند را باید از جمله دلایل ارجحیت دادن فیبر نوری و کابل هم محور به روشهای بیسیم دانست. اما از میان این دو مورد کدام یک گزینه بهتری است؟
اینترنت کابلی چگونه کار میکند؟
در اینترنت کابلی تکنولوژی یکسانی همچون کابل تلویزیون استفاده میشود. در این تکنولوژی، داده از طریق یک کابل هم محور (کوآکسیال کابل – Coaxial Cable) که به طور خلاصه “Coax” خوانده میشود عبور میکند. در دل این ساختار یک هسته مسی مشاهده میشود که توسط یک عایق دى الکتریک (ضدبرق)، یک سپر مسی بافته شده و یک لایه پلاستیکی خارجی احاطه شده است. در زمان استفاده از کابل هم محور به منظور فراهمسازی دسترسی به اینترنت به صورت کابلی، به یک مودم کابلی در منزل و یا محل کار و یک مودم کابلی مخصوص در محل اپراتور و یا سرویسدهنده شما مورد نیاز است. مورد دوم در واقع همان پلی است که مودم منزل یا محل کار شما را به اینترنت متصل میکند.
کابل هم محور این توانایی را دارد تا اتصال به اینترنت و دسترسی به تلویزیون را در آن واحد فراهم کند، علاوه بر این که باز هم میزانی از پهنای باند باقی خواهد ماند. درست به همین دلیل است که این دو سرویس در برخی مواقع با یکدیگر و به صورت یک مجموعه ارائه میشوند.
اینترنت فیبر نوری چگونه کار میکند؟
اما ساختار فیبر نوری و کابل هم محور با یکدیگر متفاوتند. کابل فیبر نوری از الیاف شیشهای یا پلاستیکی تشکیل شده و به جای الکتریسیته، نور را منتقل میکند. دیتا مورد نظر کاربر، صرف نظر از برقراری یک تماس تلفنی عادی یا در زمان اتصال به اینترنت در داخل همین نور گنجانده میشود. این فرآیند جابهجایی تنها به خاطر بازتاب داخلی کلی اتفاق میافتد. در هر زمانی که نور به یک ماده برخورد میکند، احتمال جذب، بازتاب و یا منعکسشدن آن وجود دارد. اگر نور در زمان تلاش برای فرار از کابل جذب شود، مشخصا هیچ خبری از اتصال در آن سوی کابل نخواهد بود. همچنین اگر نور در داخل کابل منعکس (برگردانده) شود، دیتا با وجود جابهجا شدن از مبدا باز هم به مقصد و انتهای دیگر کابل نخواهد رسید. به منظور انجام صحیح فرآیند انتقال، نور میبایست به صورت متناوب و ادامهدار از یک انتها تا انتهای دیگر بازتاب شود.
به همین دلیل فیبر نوری از دو لایه هسته و روکش یا همان غلاف تشکیل شده است. هر دو لایه درونی و خارجی از شیشه همچون دیاکسید سیلیکون ساخته شدهاند، اما قسمت بیرونی غلاف از ترکیب با مواد دیگری ساخته شده است تا به این وسیله ضریب شکست پایینتری از هسته داشته باشد. اگر ضریب شکست پوشش بیرونی بیشتر از هسته بود، نور در زمان انتقال از درون فیبر نوری میگریخت و هرگز بازتاب ادامهدار نور اتفاق نمیافتاد.
فیبر نوری و کابل هم محور چه تفاوتی در سرعت دارند؟
فیبر نوری سریعتر بوده و استفاده از آن سادهتر است. به عنوان نمونه گوگل فیبر (Google Fiber) وعده داده تا سرعتی بالغ بر 1 گیگابایت بر ثانیه را ارائه کند. با مقایسه فیبر نوری و کابل هم محور به سرعت بسیار پایینتر کابل هم محور میرسیم که سرعت انتقال داده در آن در بهترین حالت به 200 مگابایت بر ثانیه (یک پنجم سرعت گوگل فیبر) میرسد. از نظر پتانسیل و توانایی کلی فیبر نوری و کابل هم محور ، بدون شک فیبر نوری برنده میدان است، اما این موضوع به این معنی نیست که در صورت انتخاب اینترنت فیبر نوری در مرکز سرویسدهنده مورد نظر، حتما سرعت بالاتری را دریافت خواهید کرد.
سرعت اتصال به اینترنت به فاکتورهای زیادی وابسته است. اگر تعداد کاربران زیادی در منطقه محل زندگی و یا کار شما به صورت همزمان به اینترنت دسترسی داشته باشند، به احتمال زیاد کندی قابل توجهی را در سرعت نقل و انتقال داده از شبکه جهانی اینترنت مشاهده خواهید کرد. این مورد مخصوصا در زمان استفاده از اینترنت کابلی بسیار بیشتر نمود پیدا میکند، هر چند فیبر نوری نیز در مقابل آن مصونیت ندارد.
البته باید اثر منفی رقابت را نیز در نظر گرفت. ورایزن فی او اس (Verizon FiOS) از لحاظ نظری قادر است تا سرعت بیشتری را در مقایسه با کامکست ایکس فینیتی (Comcast Xfinity) ارائه کند، چرا که برخلاف استفادهی کامکست ایکس فینیتی از کابل هم محور ، از فیبر نوری استفاده میکند. اما در عمل میبینیم که طرحهای ورایزن سرعت یکسانی را به کاربران عرضه کرده و البته قیمت تقریبا یکسانی را نیز از آنها درخواست میکند. پس همواره در نظر داشته باشید به هیچ وجه نمیتوان برای انتخاب یک سرویس با توجه به سرعت آن، میان فیبر نوری و کابل هم محور تفاوت چندانی قائل شد.
در نهایت کدام یک بهتر است؟
با مقایسه فیبر نوری و کابل هم محور ، در حالت کلی به مزیتهای بیشتر فیبر نوری علاوه بر سرعت آن میرسیم. از آنجایی که دیتا در فیبر نوری با سرعت بسیار بیشتری ارسال میشود، گزینه بسیار مناسبتری برای انتقال داده در مسافتهای طولانی به شمار میآید و دقیقا به همین دلیل است که بیشتر شبکه جهانی اطلاعات را دربر گرفته است. همچنین از آنجایی که هیچ الکتریسیتهای در فرآیند انتقال دخیل نیست، احتمال از کار افتادن آن در زمان قطعی برق بسیار کمتر است. مزیت دیگر فیبر نوری استعداد تداخلپذیری پایین آن است که سبب میشود تا نویز بسیار بسیار کمتری را از خطوط برق، لوازم الکتریکی و یا حتی رعد و برق بپذیرد.
در عوض به مزیت اینترنت کابلی از نظر قابلیت استفاده و دسترسیپذیری آن برخورد میکنیم. استفاده از این نحوه اتصال به اینترنت در هر مکانی که کابل تلویزیون وجود دارد پیشنهاد میشود، به این معنی که اکثریت مناطق غیر روستایی به آن دسترسی دارند. از طرفی دیگر، فیبر نوری اغلب به برخی از شهرها محدود میشود و حتی در داخل همان شهرها نیز بعید نیست تا تنها مناطق مشخصی به آن دسترسی داشته باشند.
در رابطه با هزینه فیبر نوری و کابل هم محور میبایست سبک و سنگین کنید. اینترنت کابلی به زیرساختهای موجود یک کمپانی تکیه میکند (چرا که کابل تلویزیون دهههاست در تمامی مناطق قابل دسترس است)، اما استفاده از فیبر نوری به احتمال بسیار زیاد نیازمند کابلکشی مجدد در منطقه مورد نظر خواهد بود. از طرفی دیگر، هزینه نگهداری و مراقبت از فیبر در طول زمان کمتر است و به این ترتیب هزینه بالای قراردادن آن در زیرساخت طی گذر زمان جبران میشود. همچنین بسته به طرحی که کاربر در زمان مراجعه به سرویسدهنده انتخاب میکند، ممکن است قیمت طرحها متفاوت باشند. به عنوان نمونه در پایتخت کشور عزیزمان یعنی تهران، برخی سرویسدهندهها به دلیل وجود بستر فیبر نوری در بعضی مناطق قادر به سرویسدهی در آن مناطق نیستند.
آینده متعلق به کدام یک خواهد بود؟
آینده متعلق به فیبر نوری است. همه ما مدتهاست در مورد پروژه بزرگی همچون گوگل فیبر اطلاعات کافی داریم، اما بد نیست بدانید کمپانیهای دیگری نیز رفته رفته به بازی اضافه میشوند. به عنوان نمونه میتوان از کمپانی AT&T نام برد که بستر فیبر نوری آن به تدریج راه خود را به تمامی شهرها در سرتاسر ایالات متحده آمریکا باز میکند؛ حتی سریعترین طرحهای اینترنت کامکست نیز اکنون در بستر فیبر نوری ارائه میشوند.
در نظر داشته باشید مقایسه فیبر نوری و کابل هم محور به این معنی نیست که دسترسی به اینترنت در مناطق مسکونی، در آینده تماما به فیبر نوری تعلق خواهد داشت. با نگاهکردن به نسل بعدی شبکه موبایل یعنی 5G به قدرت و پایداری بالای آن میرسیم که آن را به گزینهای مناسب به منظور جایگزینی با اینترنت فیبر نوری در برخی شرایط تبدیل میکند. امروز کاربران بیشتر ترجیح میدهند تا به اینترنت از طریق دستگاههای هوشمند همراه دسترسی داشته باشند و این کار نیز تنها با استفاده از اتصالات بدون سیم ممکن است. در آیندهای نه چندان دور رقابت بسیار زیادی بر سر روشهای ایجاد بستر دسترسی به اینترنت ایجاد خواهد شد. به عنوان نمونه گوگل مدتهاست در تلاش است تا دسترسی به اینترنت را از طریق بالونهای معلق خود در آسمان فراهم کند، در حالی که فیس بوک در نظر دارد تا همین کار را به کمک پهپادها و لیزرها انجام دهد.