مدارگرد آژانس فضایی اروپا موسوم به «ونوس اکسپرس» با مانور جسورانه , عبور سریع از جو ناهید تا چند ماه بر عمر خود افزوده است كه این فضاپیمای بدونسرنشین بنا بر دستورات زمینی، یک ماه را در تماس اندک با لبه بیرونی جو ناهید گذراند. این موضوع سرعت ونوس اکسپرس را تغییر داد و این سامانه را به درون مدار جدیدی فرستاد که آن را تا اواخر سال جاری میلادی عملیاتی میکند.
ونوس اکسپرس که هدف اصلی آن بررسی طولانیمدت جو ناهید بوده، پس از رسیدن به جو این سیاره در آوریل سال 2006 در حال تحقق هدف ماموریت خود بود. با این حال، موتور نیروی محرکه این کاوشگر از کار افتاد و مدار بیضوی 24 ساعتهاش که سامانه را از ارتفاع 250 کیلومتری قطب شمال به ارتفاع 66 هزار کیلومتری قطب جنوب میبرد، در خطر افتادن در باتلاق مرگی بود که در نتیجه آتشگرفتن سیستم در جو ناهید رخ میداد.
به منظور نجات این فضاپیما از مرگ آتشین، آژانس فضایی اروپا نوعی روش آزمایشی موسوم به «ترمز هوایی» را اجرا کرد که طی آن ونوس اکسپرس در بازه زمانی یک ماهه برای معدود دقایقی و در ارتفاع 131 تا 135 کیلومتری با بخشهای فوقانیتر جو ناهید تماس اندکی حاصل میکرد. با هر عبور فضاپیما از جو ناهید، از سرعت آن کاسته میشد و مدار آن نیز دورانیتر میشد.
در طول این عبور سریع، آژانس فضایی اروپا متوجه شد جو فوقانیتر ناهید از لحاظ شدت بیش از آنچه ابتدا تصور میشد، متغیر است و در نتیجه، فضاپیما در طول عبورهای 100 ثانیهای از میان این جو بیش از 100 درجه سانتیگراد گرم شده بود؛ با این حال آژانس فضایی اعلام کرده این مدارگرد در وضعیت بهتری نسبت به گذشته قرار دارد.
در پایان مانور عبور سریع از جو ناهید، به ونوس اکسپرس دستور داده شد پرتابگرهای خود را 15 بار شلیک کند و هر پرتابگر بیش از 8000 پالس شلیک میکرد تا پیشرانش 5.2 کیلوگرمی را بسوزاند. نتیجه، مدار جدیدی بین 460 و 63 هزار کیلومتری بود که عمر فضاپیما را به مدت چند ماه افزایش میدهد.
هماکنون ونوس اکسپرس مانور خود را تکمیل کرده و با فعال شدن ابزارهای آن، مشاهدات خود را از سر گرفته است. با این حال نیروی محرکه فضاپیما تقریبا به طور کامل تمام شده و نمیتوان آن را مجددا فعال کرد.
آژانس فضایی اروپا انتظار دارد این سامانه ماه دسامبر در جو ناهید به طور کامل آتش بگیرد. این آژانس امیدوار است از اطلاعات جمعآوریشده توسط مانور ترمز هوایی در ماموریتهای آینده به عنوان شیوهای برای ارسال فضاپیماهای در حال ورود به درون جو سیارهای و با مصرف سوخت کمتر استفاده کند.
منبع:esa