دانشمندان احتمالا سیاره دهم را نیز در سامانهی خورشیدی پیدا کردهاند. این سیارهی همجرم مریخ در دورستهای تاریک سامانهی خورشیدی پنهان شده است.
دانشمندان با بررسی اجرام یخی در کمربند دوردست کویپر متوجه شدهاند که در لبهی منظومه شمسی، جرمی به اندازهی مریخ وجود دارد که احتمالا سیاره دهم است که دور خورشید میچرخد. اجرامی که در کمربند کویپر قرار دارند بهاندازهی کافی از دیگر سیارههای سامانه خورشیدی فاصله دارند و این یعنی گرانش عظیم سیارههای بزرگ نمیتواند روی این اجرام تاثیر بگذارد که با پیشرفتهایی حاصل شده میتوان حرکات این اجرام را پیشبینی کرد.
کمربند کویپر منطقهای دورتر از سیارات در منظومهی شمسی است که از مدار نپتون آغاز میشود و تا فاصله حدود 50 واحد نجومی از خورشید ادامه دارد. یک واحد نجومی نزدیک به 150 میلیون کیلومتر است و با نماد AU یا au نمایش داده میشود. هزاران سیارک یخی، ستارههای دنباله دار و سیارههای کوتوله در این کمربند قرار دارند. در صورتی که خبر کشف این سیاره تایید شود، تقریبا 55 واحد نجومی با ما فاصله دارد در حالیکه فاصلهی سیاره 9 (Planet 9) از زمین 700 واحد نجومی، است.
سال گذشته دانشمندان موسسه فناوری کالیفرنیا (Caltech) خبر از کشف سیارهی نهمی دادند که 10 برابر بزرگتر از زمین بوده و در فاصلهای 20 برابر دورتر از نپتون به دور خورشید میچرخد. تا قبل از سال 2006 عنوان سیاره نهم به پلوتو اختصاص داشت اما در همان سال دانشمندان انجمن بینالمللی اخترشناسی با استفاده از تسلکوپهای قدرتمند و اندازهگیری قطر این سیاره به این نتیجه رسیدند که پلوتو یکی از اجرام موجود در کمربند ورای مدار نپتون است و اندازههای یک سیاره را ندارد. به همین دلیل لقب سیاره کوتوله به پلوتو داده شد.
با اینکه سیاره دهم واقع در کمربند کویپر هنوز مشاهده نشده است، محققان امیدوارند که تلسکوپ تحقیقاتی بزرگ سینوپتیک (LSST) به کشف این سیاره کمک کند. این تلسکوپ هماکنون در شیلی در حال ساخت است. رونو مالتوتا (Renu Malhotra) دانشمندی از آزمایشگاه قمری سیارهای آریزونا میگوید: اجرام بسیار زیادی در کمربند کویپر وجود دارند که قادر به مشاهدهی آنها نبودهایم. بعضی از این اجرام بهدلیل فاصلهی بسیار زیادی که از زمین دارند حتی توسط تلسکوپ سینوپتیک نیز قابل مشاهده نیستند اما این تلسکوپ آسمان را بسیار دقیقتر از سایر ابزارها، پوشش میدهد.
نشانههای سیاره دهم
کاترین ولک و رنو مالتوتا از دانشگاه آریزونا در حین انجام مطالعهی این اجرام، شاهد تغییراتی غیرعادی بودهاند که احتمالا دلیل این تغییرات وجود سیارهی بزرگی هماندازه مریخ، است. اجرامی که در کمربند سیارکی کویپر قرار دارند بهاندازهی کافی از دیگر سیارههای سامانه خورشیدی فاصله دارند و این یعنی گرانش عظیم سیارههای بزرگ نمیتواند روی این اجرام تاثیر بگذارد. این احتمال وجود دارد دانشمندان در پیشبینی حرکتهای آن جرم خاص اشتباه کرده باشند که در این صورت در اطراف آن جرم، جرم بزرگ دیگری نیز وجود دارد که با نیروی گرانشی خود بر آنها دیگر تاثیر میگذارد.
دهمین سیاره منظومه شمسی تقریبا 55 واحد نجومی از زمین فاصله دارد
زمین و بقیه سیارههای شناخته شده همگی تقریبا در یک صفحه به دور خورشید میچرخند. ولی اجرام کوچکتر درون کمربند کویپر بهاندازهی کافی از دسترس گرانش سیارههای بزرگ دور هستند که میتوانستهاند دراثر برهمکنشهای گرانشی در گذشته و تنه زدن به یکدیگر، وارد مدارهایی با زاویه نسبت به صفحهی مداری سیارههای بزرگ شده باشند. کاترین ولک و رنو مالتوتا گزارش دادهاند که در آنسوی فاصله 50 واحد نجومی، کجی مداری اجرام کمربند کویپر بهطور میانگین به اندازهی 8 درجه با پیشبینیها تفاوت دارد. وولک میگوید این یعنی به جز سیاره فرضی نهم، باید یک سیاره دهم هم وجود داشته باشد. سیارهی دهم برای پدید آوردن این انحرافهای مداری باید دارای جرمی به اندازهی مریخ باشد.