ابرناو هواپیمابر آمریکایی یواساس جرالد آر. فورد که اولین ناو هواپیمابر مجهز به پرتابگر مغناطیسی است، برای اولین بار یک جنگنده را با استفاده از پرتابگر مغناطیسی پرتاب کرد.
ابرناو هواپیمابر آمریکایی یواساس جرالد آر. فورد (USS Gerald R. Ford) به شناسه CVN-78 در تاریخ 31 تیر 1396 خورشیدی رسما وارد خدمت در نیروی دریایی آمریکا شد. این کشتی غول پیکر 6 روز بعد در تاریخ 6 مرداد 1396 خورشیدی برای اولین بار با استفاده از پرتابگر مغناطیسی (کاتاپولت مغناطیسی) خود موسوم به EMALS، اقدام به پرتاب یک جنگنده چندمنظوره نسل 4.5 آمریکایی F/A-18F سوپر هورنت (Super Hornet) از عرشه پرواز خود در خارج از سواحل ویرجینیا کرد.
پس از پرتاب و انجام فرایند 87 دقیقهای پرواز نیز هواپیما به کشتی بازگشته و با استفاده از سیستم فرود پیشرفته جدیدی که برای فورد طراحی شده است، بازیابی شد. این جنگنده همچنین اولین هواپیمای به پرواز در آمده از عرشه پرواز این ناو هواپیمابر پیشرفته است.
سوپر هورنت پرتاب شده یک جنگنده متعلق به اسکادران (گردان هوایی) VX-23 است که یک اسکادران مخصوص از نیروی دریایی آمریکا برای انجام آزمایشهای پروازی و ارزیابی است. آزمایش صورت گرفته تعجب بسیاری از دنبالکنندگان و بررسیکنندگان اخبار پیرامون نیروی دریایی را در پی داشت، زیرا آنها انتظار داشتند عملیات فرود با استفاده از سیستم فرود پیشرفته AAG هفته آینده صورت گیرد.
پرتابگرها برای رساندن هواپیماهای سنگین و بزرگ به سرعت لازم برای برخاست در فاصله کم به کار میروند و میتوانند هواپیماهای سنگین و سبک را با بیشینه بارگذاری ممکن به پرواز در آورد. برخی ناوهای هواپیمابر همچون ناوهای بریتانیایی و روسی، برای کاهش هزینههای ساخت و پس از ساخت، از روش پرش اسکی استفاده میکنند که یک شیب رو به بالا در انتهای عرشه پرواز است.
مشکل این روش آن است که هواپیماها نمیتوانند با بیشینه بارگذاری خود به پرواز در آیند، مگر اینکه همچون جنگنده پنهانکار و نسل 5 F-35B لایتنینگ 2 (Lightning II) توان خیز کوتاه داشته باشند. هواپیماهای سنگین همچون هواپیماهای ترابری نیز توان پرواز با این روش را ندارند.
تا پیش از این پرتابگرها بخاری بودند و با نیروی بخار هواپیما را پرتاب میکردند. برای اینکار سامانه مربوطه میبایست با نیرو گرفتن از راکتور کشتی، دیگهای بخار را گرم و پیستونهای مخصوص پرتاب که زیر عرشه پرواز بودند را پر از بخار کند تا بتواند فشار بخار لازم برای پرتاب هواپیمای چند ده تنی را داشته باشد. یکی از معایب این روش، عدم امکان تغییر قدرت پرتابگر است و چه برای هواپیمای بدون سرنشین بسیار سبک و چه هواپیمای ترابری بسیار سنگین، قدرت بخار به یک اندازه بود که موجب وارد شدن فشار بیشتر به ساختار هواپیماهای سبکتر میشد.
اما پرتابگر مغناطیسی EMALS چگونه کار میکند؟ EMALS کوتاه شده عبارت Electromagnetic Aircraft Launch System به معنی سامانه پرتاب الکترومغناطیسی هواپیما است. همانطور که از نامش مشخص است، این پرتابگر همچون یک تفنگ ریلی است و با استفاده از یک موتور القایی خطی، دیگر نیازی به پیستونهای بخار ندارد. در این روش به جای اینکه انرژی فراهم شده از سوی راکتورها برای تبخیر آب بکار رود، مستقیما به سامانه پرتاب وارد شده و ضمن وجود امکان تغییر قدرت پرتابگر، کارکرد سریعتر و کم هزینهتری نسبت به پرتابگر بخاری دارد که در نتیجه میتوان در یک زمان معین، با هزینهای کمتر تعداد هواپیماهای بیشتری در مقایسه با سامانه بخاری به پرواز در آورد.
ناگفته نماند موتور القایی خطی همچون یک موتور الکتریکی ساده است، با این تفاوت که به جای وجود استاتور استوانهای و یک شفت که در جای خود ثابت است و دور محور Y میچرخد، بخش متحرک (همچون شفت) در امتداد یک استاتور خطی حرکت میکند.
این پرتابگر مغناطیسی توسط کمپانی هوافضا و دفاعی آمریکایی جنرال اتمیکس (General Atomics) ساخته شده است که پیشرو در زمینه فناوری جنگ افزارها و تجهیزات نظامی مغناطیسی همچون توپهای ریلی است. از دیگر مزایای پرتابگر مغناطیسی ساخته شده بدست این کمپانی میتوان به قدرت بیشتر در کنار توان سرعتدهی بالاتر و در نتیجه توان پرتاب هواپیماهای بزرگتر و سنگینتر از قبل، خدمه مورد نیاز کمتر، نگه داری آسان تر، وزن کمتر، انرژی مورد نیاز پایینتر، دقت و اعتمادپذیری بالاتر اشاره کرد.