یکی از اصلیترین و البته در چشمترین مهرههای امدادرسان حاضر در ایالت توفان زده تگزاس، خودرو تهاجمی دوزیست AAV است؛ زره پوشی پیل پیکر با توان حرکت در آب!
توفان هاروی (Hurricane Harvey) با درنوردیدن ایالت تگزاس آمریکا چند ده میلیادر دلار خسارت به بار آورد. در پی آن دولت ایالات متحده آمریکا نیروهای امدادی خود را برای کمک به مردم توفان زدهاش اعزام کرد که در بین آنها نیروهای نظامی نیز حضور دارند. یکی از کاربردیترین و بهترین خودورهای نظامی اعزام شده برای امدادرسانی به مردم سیل زده، خودرو تهاجمی دوزیست AAV است.
خودروی تهاجمی دوزیست AAV یک نفربر زره پوش با وزن 30 تن است که در نیروهای مسلح آمریکا با نام رسمی AAV-P7/A1 شناخته میشود. این خودرو از سال 1972 وارد خدمت در سپاه تفنگداران دریایی آمریکا (USMC) شد و وظیفه آن انتقال سربازان از کشتیهای تهاجمی دوزیست (آبی-خاکی) و رساندن آنها به خشکی است. همچنین پس از رسیدن به خشکی، میتواند به حمل و نقل نیروهای پیاده بپردازد.
و اما چرا این خودرو با عناوینی چون تهاجمی و دوزیست خطاب میشود؟ لفظ تهاجمی به این دلیل است که AAV در اصل برای عملیات پیاده کردن نیروها در خشکی و حمله به دشمن طراحی شده است. دوزیست بودن نیز به آن معناست که این خودرو علاوه بر توان حرکت روی خشکی، به لطف بدنه ضدآب و دو موتور جت آبی (واتر جت) که در عقب خود دارد، میتواند با سرعتی بیش از 13 کیلومتر بر ساعت در آب متلاتم دریا حرکت کند.
خودروهای تهاجمی دوزیست با کاربری مشابه AAV اولین بار در جنگ جهانی دوم توسط نیروهای متفقین برای حمله به جزیرههای تحت کنترل متحدین به ویژه علیه ژاپن در اقیانوس آرام بکار رفتند. اولین خودرو تهاچمی دوزیستی که بکار رفت بوفالو نام داشت که توسط آمریکاییها طراحی و ساخته شده بود. این خودرو بعدها در جنگ کره علیه جبهه کمونیسم نیز به میدان نبرد رفت.
پس از آن خودرویی به نام آمتراک (amtrac) ساخته شد که اسم آن برگرفته از عبارت “amphibious tractor” به معنی «تراکتور دوزیست» بود و در جنگ ویتنام بکار رفت. چنین خودروهایی کاملا ضد آب هستند و به جای چرخ از شنی (زنجیر) استفاده میکنند. چنین خودروهایی زره پوشند به جنگ افزارهای سبک مسلح هستند؛. برای نمونه جنگ افزارهای نصب شده روی AAV عبارتاند از یک تیربار سنگین 12.7 میلیمتری M2HB با 1200 گلوله و یک نارنجک انداز 40 میلیمتری خودکار مدل Mk 19 با 864 گلوله.
خودرو تهاجمی دوزیست AAV دارای بدنهای با ارتفاع زیاد و شبیه قایق است. ارتفاع بدنه این خودرو 3.26 متر است و میتواند در آبهایی نسبتا عمیق با کمک شنیهای خود حرکت کند. اما در آبهای عمیق و بسیار عمیق، موتورهای جت آبی به کمک خودرو میآیند و آن را به جلو میرانند.
این خودرو بسته به مقدار بار، تجهیزات نصب شده روی آن و شمار سرنشینانش بین 27 تا 29.1 تن وزن دارد و به اندازه کافی سنگین و زره پوش است تا در برابر بلایای طبیعی اعم از بارانهای شدید، سیل، بادهای شدید و… مقاوم باشد. گرچه این احتمال وجود دارد که در رویارویی مستقیم با توفان و گردباد دچار آسیب شود! این خودور دارای زره 45 میلیمتری است که مقاومت بالایی در برابر پرتابههای بالستیک اعم از گلولههای کالیبرهای سنگین و ترکشها دارد.
این زره پوش میتواند اقدام به انجام عملیات امداد و نجات در مناطق سیل زده کند. اتاقک این خودرو بیش از 12.6 متر مکعب فضا دارد و به راحتی 21 سرباز کاملا مسلح و آماده نبرد را به همراه 3 خدمه خودرو در درون خود جای میدهد. البته در حال حاضر با توجه به وضعیت مناطق سیل زده تگزاس و سخت گذر بودن آنجا، این خودرو برای انتقال لوازم مورد نیاز همچون غذا و دارو بکار میرود، بی آنکه هیچ مانعی بتواند سد راه آن شود. چرا که ضمن توان حرکت در آب، به کمک شنیهای خود توان حرکت روی سطوح گوناگون غیر مسطح همچون زمینهای گلی را نیز دارد.
این خودرو 7.94 متر درازا و 3.27 متر پهنا دارد. این خودرو در طول عمر خدمتی خود دستخوش بروزرسانی و بهسازیهایی نیز شده است که جمله آنان میتوان به تعویض موتور دیزل 400 اسب بخاری آن با یک نمونه 525 اسب بخاری و همچنین تعویض سیستم فنربندی اشاره کرد. برد حرکتی این خودرو با یک بار سوختگیری نزدیک به 500 کیلومتر و بیشینه سرعت آن در خشکی و روی سطح مسطح نیز بیش از 72 کیلومتر بر ساعت است.
هریک از این خودروهای بین 2.2 تا 2.5 میلیون دلار آمریکا قیمت داشته و 45 سال است که در خدمت عملیاتی هستند. ایتالیا، کره جنوبی، تایوان، برزیل و آرژانین دیگر دارندگان این زره پوش دوزیست هستند. فیلیپین 8 دستگاه خودرو تهاجمی دوزیست AAV و ژاپن نیز 30 دستگاه از نمونه بهسازی شده با بروزرسانیهای مدنظر خود را سفارش داده است.
سپاه تفنگداران دریایی آمریکا قصد دارد این خودروها را با نمونه دیگری به نام خودروی رزمی دوزیست ACV (کوتاه شده Amphibious Combat Vehicle) جایگزین کند. خودروی تهاجمی دوزیست AAV، خودروی رزمی دوزیست ACV دارای چرخ است که درنتیجه سرعت و چابکی بسیار بالاتری دارد.