تغییر ساعت که برخی آن را با نام رسمی صرفهجویی در زمان نور روز (DST) میشناسند، هر 6 ماه یک بار در سطح جهانی انجام میشود؛ اما این کار چه ضررهایی دارد؟
با عقب کشیدن ساعت بیشتر ایالتهای آمریکا و کشورهای دیگر در چند روز گذشته، طبق معمول هر سال دلیل اصلی این کار و فواید و ضررهای تغییر ساعت موردتوجه قرار گرفته است؛ اما امسال با وجود تحقیقات مختلفی که دانشمندان در رابطه با تاثیرات به وجود آمدن تداخل در ساعت بدن انجام دادهاند، بحث و گفت و گو در رابطه با تغییر ساعت هم جدیتر و هم علمیتر شده است.
تاثیر تغییر ساعت بر بدن
به طور خلاصه میتوان گفت که انسانها به صورت زیستی از ساعت، تاریخِ روز، ماه و سال آگاهی ندارند و تنها به کمک ساعت بیولوژیکی بدن که با حضور و عدم حضور نور روز کار میکند، از شرایط زمانی محیط اطراف باخبر میشوند؛ با طلوع آفتاب در بدن هورمونی مخصوص بیدار و هوشیار کردن ترشح شده و با تاریک شدن هوا هم غدههای مختلف حاضر در بدن، هورمونهای مربوط به آرام شدن و استراحت را تولید میکنند.
با این تفاسیر دانشمندان پس از انجام مطالعات مختلف به این نتیجه رسیدهاند که ایجاد تداخل در ساعت بیولوژیکی بدن و تغییر عادتهای مربوط زمان خواب و بیداری در طول 24 ساعت شبانهروز برای سلامتی مضر است.
گری کلیفورد (Gari Clifford)، متخصص اختلالات خواب از دانشگاه اِموری آمریکا در این رابطه میگوید که شواهدی مربوط به عملکرد ضعیفتر دانش آموزانی که کلاسهای درسی خود را در ساعت 7:30 صبح آغاز میکنند، نسبت به همسن و سالانی که ساعت 8:30 در کلاس حاضر میشوند، وجود دارد و دلیل این موضوع به تلاش دانش آموزان گروه اول برای مبارزه با ساعت بیولوژیکی بدنشان مربوط میشود؛ با تغییر ساعت در دورههای شش ماهه، این پدیده هرساله به سلامتی و عملکرد این گروه سنی و سایر اعضای جامعه ضرر میزند.
تحقیق دیگری در سال 2015 هم به چاپ رسید که از مضرات گستردهتر تغییر ساعت برای افرادی که در سلامت کامل به سر نمیبرند، نسبت به سایرین، خبر داد.
ایدههایی عجیب برای تغییر ساعت و تقویم جهانی
در سال 1883 از آنجایی که در سراسر جهان صدها مناطق مختلف زمانی وجود داشت و قراردادی برای اعلام و تبدیل ساعتها در هنگام سفر به کشورهای گوناگون وجود نداشت، در یک گردهمایی به نام کنفرانس نصفالنهار (Meridian Conference) ملتهای جهان به توافق رسیدن تا به صورت کلی 24 منطقه زمانی، هرکدام با وسعت 15 درجه، وجود داشته باشد؛ اما اقتصاد دانی به نام استیو اچ هنک (Steve H. Hanke) نظریههایی عجیب و بنیادی را برای کاهش این تعداد منطقهها و استفاده از یک ساعت واحد در کل جهان مطرح کرده است.
او در مصاحبهای گفته است که زندگی روزانه ساکنین زمین با استفاده از یک منطقه زمانی واحد و مشترک دچار تغییر چندانی نمیشود و بزرگترین تفاوت ایجادشده، یکسان بودن زمان بر روی ساعتها در سراسر جهان خواهد بود.
البته این اولین نظریه عجیب هنک نیست؛ مدتی پیش او به همراه یک متخصص فیزیک نجومی به نام ریچارد کن هنری (Richard Conn Henry) نوع تقویم جدید را که روزهای آن در طول سالها و تا ابدیت، تغییری نخواهند کرد، پیشنهاد داد؛ به عنوان مثال با استفاده از این تقویم، روز کریسمس هر سال یکشنبه خواهد بود و اگر تولد شما سه شنبه باشد، تا پایان زندگیتان هر سال در تاریخ مشخصشده، به دنیا آمدن خود را در روز سه شنبه جشن خواهید گرفت.
این دو دانشمند که نام ایدهی خود را تقویم دائمی هنری و هنک گذاشتهاند با استفاده از مدلهای کامپیوتری و فرمولهای ریاضی، طراحی این تقویم را ممکن ساختند؛ آنها در یک مصاحبه اظهار کردهاند که با به کار گیری این ایده، برنامهریزیهای مختلف اشخاص، شرکتها و کشورها در سراسر جهان که بر اساس تقویم انجام میشوند، بسیار سادهتر بوده و تلاشهای اضافی که هر سال برای تطابق تصمیمگیریها با شرایط تقویمی انجام میشوند، حذف خواهند شد.
با وجود داشتن پایه و اساس علمی و درستی پژوهشهای انجامشده توسط این دو محقق و با توجه به فواید متوقف کردن تغییر ساعت در کنار استفاده از تقویمی واحد، ثابت و جهانی، امکان عملی کردن ایدههای هنک در آینده نزدیک کم نیست. در ادامه شما را به دیدن ویدیویی در مورد جلو و عقب کشیدن ساعت و تغییر زمان دعوت میکنیم: