هوش فقط مختص انسانها و حیوانات نیست و دانشمندان جدیداً از مولکولهای هوشمندی سخن میگویند که به طور مستقیم به محرک خارجی واکنش نشان میدهند و به طور برگشتپذیر شکلشان را تغییر میدهند. فیزیکدانان مرکز تحقیقات سیستمهای نانو در مونیخ موسوم به NIM برای نخستین بار این ادعا را با یک مولکول منفرد ثابت کردند.
مولکولهای هوشمند در آینده میتوانند به عنوان نانوسوئیچ عمل کنند به طوری که محرکهایی از قبیل تراکمات داغ-سرد، روشن-تاریک یا غلظتهای نمکی تغییر یافته میتوانند بین ترکیبات مختلف به طور رفت و برگشت سوئیچ شوند و بنابراین به خودی خود به عنوان ژنراتور محرک عمل کنند.
مولکولهای دارای این توانایی در گروههای مختلف عناصر به ویژه پروتئینها و پلیمرهای مصنوعی یافت میشوند.
دکتر مایکل ناش یکی از اعضای NIM موفق به مرئیسازی یک واکنش به مولکول پلیمر منفرد برای نخستین بار شد.وی و همکارانش یک پلیمر خودترکیب شده را با استفاده از میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) بر روی لایهای از طلا قرار دادند. یک انتهای مولکول بر روی سطح و انتهای دیگر به نوک میکروسکوپ چسبید.
هنگامی که دانشمندان غلظت نمکی محیط احاطهکننده را افزایش دادند، قادر به مشاهده چگونگی کاهش تدریجی مولکول بودند.
به گفته دکتر ناش، در یک محلول نمک با غلظت بالا، ترکیب پلیمری آب را از دست میدهد و کاهش مییابد. به هنگام بازگشت به محلول نمک، مولکول دوباره باز میشود.
این محققان در مطالعه خود هر دو فرایند را برای نخستین بار برای یک مولکول پلیمر منفرد مشاهده کردند.
شیوه جدید بیوفیزیکدانان مونیخی عنصر مهمی را برای نانوسوئیچهای آتی ارائه میدهد. کاربرد بالقوه این نانوسوئیچها در بیوحسگرها، داروها، فرایندهای شیمیدرمانی و بسیاری حوزههای دیگر است.
پیش از استفاده واقعی از مولکولهای هوشمند، دانشمندان باید در مورد آنها اطلاعات فراوانی کسب کنند. جزئیات این کشف علمی در مجله ACS Nano انتشار یافت.
منبع : phys