ابهامات موجود در نرخ های جدید اینترنت و لزوم اصلاح شدن اشکالات

نرخ های جدید اینترنت موسوم به اینترنت غیر حجمی با مصرف منصفانه توسط اپراتورهای ارائه دهنده اعلام شده‌اند اما این تعرفه‌های جدید اشکالاتی دارند که در ادامه بررسی می‌کنیم.

چندی پیش، دستورالعمل جدید تعرفه‌گذاری اینترنت ثابت در جلسه 266 کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات تصویب شد و شرکت های ارائه دهنده خدمات اینترنت نیز یکی یکی نرخ های جدید اینترنت غیر حجمی خود را اعلام کردند. در این تعرفه‌ها، سه خواسته افزایش حجم، محدود نبودن سرعت و کاهش تعرفه هر گیگابایت مطالبه می‌شود اما این مدل جدید با نظرات و واکنش‌های متفاوتی مواجه شده و ابهامات و ایرادات زیادی در آن‌ها دیده می‌شود.

از همان ابتدا که وزارت ارتباطات، جدول تعرفه های جدید اینترنت ثابت را منتشر کرد، اعتراضاتی به گران شدن اینترنت به گوش می‌رسید اما وزیر ارتباطات در واکنش به این اعتراضات گفت اگر جداول منتشر شده توسط شرکتی بخواهد هزینه‌های مشترک نهایی را افزایش دهد و باعث گران شدن سرویس های ثابت شود از طرف سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مردود شناخته شده و پیگیری و اصلاح خواهد شد. محمد جواد آذری جهرمی اعلام کرد اپراتورهای ارائه دهنده خدمات اینترنت ثابت تا روز 11 آذر 96 وقت دارند تا نرخ های جدید اینترنت خود را منتشر کنند و سپس این جداول بررسی خواهند شد و در صورت لزوم تغییراتی در آن‌ها ایجاد می‌شود.

بررسی ایرادات نرخ های جدید اینترنت

اولین ایرادی که در مورد تعرفه های جدید اینترنت غیر حجمی مطرح شد، سقف مصرف منصفانه آن‌ها بود. در جداول منتشر شده توسط شرکت‌های مختلف، مفهوم سقف مصرف منصفانه با عبارت میزان تبادل مجاز ترافیک در هر ماه مشخص شده بود و برخی از این شرکت‌ها، توضیح بیشتری در این رابطه ارائه نکردند. مشکل اصلی اینجا بود که از میزان ترافیک مجاز در هر ماه، تنها یک سوم حجم مندرج در جدول به اینترنت بین المللی اختصاص داشت و مابقی آن مربوط به ترافیک داخلی بود. به عنوان مثال اگر مشترک سرویسی با حجم 60 گیگابایت را خریداری می‌کرد، تنها 20 گیگابایت برای اینترنت بین الملل داشت و دو برابر آن یعنی 40 گیگابایت برای اینترنت داخلی مصرف می‌شد.

پس از به وجود آمدن این ابهام در مورد نرخ های جدید اینترنت، جلسه‌ای با حضور وزیر ارتباطات، مسئولان سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات و شرکت های ارائه دهنده خدمات اینترنت برگزار و جداول منتشر شده توسط این اپراتورها بررسی شد. حسین فلاح جوشقانی، رئیس سازمان تنظیم مقررات در مورد آستانه مصرف منصفانه این‌گونه توضیح داد:

به عنوان مثال، اگر آستانه مصرف منصفانه 20 گیگابایت اعلام شده باشد و مشترک صرفا از ترافیک داخلی استفاده کند، ارائه‌دهنده سرویس باید در محاسبات خود، ترافیک داخلی را به گونه‌ای محاسبه کند که مشترک بتواند حداقل 40 گیگابایت استفاده کند و چنان‌چه استفاده مشترک هم از ترافیک داخلی و هم از ترافیک بین المللی باشد، ارائه‌کنندگان خدمات اینترنت باید محاسبه را بر مبنای مجموع میزان مصرف داخلی و بین المللی انجام داده و در این موضوع نیز نصف بودن میزان محاسبه مصرف داخلی را رعایت کنند.

جدول نهایی تعرفه های اینترنت مخابرات

 

به این ترتیب برخی شرکت‌ها تغییراتی را در سقف مصرف منصفانه مندرج در جداول خود به وجود آوردند که از جمله این شرکت‌ها می‌توان به شاتل اشاره کرد. هر چند هنوز هم سوالات زیادی در این رابطه ایجاد شده و باید منتظر اجرای نهایی نرخ های جدید اینترنت باشیم تا ببینیم ترافیک داخلی و بین المللی دقیقا به چه صورتی از هم تفکیک خواهند شد. البته بسیاری از کاربران در کل با مفهوم مصرف منصفانه موافق نیستند و خواستار ارائه اینترنت کاملا نامحدود هستند.

فلاح جوشقانی در این رابطه می‌گوید این مدل تعرفه‌گذاری بر مبنای مطالعات تطبیقی در کشورهای مختلف و بر مبنای سرعت اینترنت روی مصرف مشترکان در نظر گرفته شده و مشترک می‌تواند بر مبنای سرعتی که انتخاب می‌کند و آستانه مصرفی که اپراتور برای حجم اینترنت پیشنهاد می‌دهد از سرویس استفاده کند. در صورت اتمام حجم نیز اینترنت مشترک قطع نمی‌شود و سرعت سرویس خریداری شده به پایین‌ترین حد ممکن یعنی 128 کیلوبیت بر ثانیه می‌رسد. البته مشترکان می‌توانند در صورت اتمام حجم، گیگ اضافه بخرند و قیمت هر گیگ اضافه نیز در این مدل جدید 2 هزار تومان در نظر گرفته شده است.

معاون وزیر ارتباطات در مورد ابهام موجود در یکی از بخش‌های نرخ های جدید اینترنت مبنی بر تعیین حجم استفاده از ترافیک سایت‌های داخلی و سایت‌های خارجی اظهار کرد:

برخی اپراتورهای ارائه دهنده خدمات اینترنت تفسیر اشتباهی از بندهای مصوبه داشته‌اند و ما در جلسه‌ای با شفاف‌سازی صورت گرفته، این موضوع را بار دیگر تاکید کردیم که باید در این مدل از ترکیب حجم مصرف داخلی و خارجی استفاده شود و یا این که میزان مصرف به صورت دو به یک برای محتوای خارجی نسبت به داخلی محاسبه شود. برآوردمان این است که میزان مصرف سایت‌ها و محتوای داخلی نسبت به خارجی در ایران 40 به 60 درصد است. اپراتورها باید میزان مصرف مشترکان را به گونه‌ای محاسبه کنند تا برای مثال در صورتی که مشترک 50 گیگ اینترنت داخلی استفاده کرد، 25 گیگ اینترنت بین الملل استفاده کند.

رئیس سازمان تنظیم مقررات در ادامه افزود برآوردهای سال 1395 نشان می‌دهد که میانگین مصرف کاربران اینترنت چیزی در حدود 8 گیگابایت حجم اینترنت در ماه است، در حالی که در جداول نرخ های جدید اینترنت که توسط اپراتورها منتشر شده، حجم بسیار بیشتری از این میزان در اختیار مشترکان قرار داده شده است.

فلاح جوشقانی در پایان اعلام کرد تا زمانی که مصوبه به صورت کامل اجرایی نشده و بازخوردی از آن نگرفته‌ایم نباید به پیشواز نارضایتی برویم. این مصوبه به نفع مشترکان اینترنت است و در کوتاه‌مدت شاهد کاهش درآمد اپراتورها خواهیم بود.

بازنگری در تبصره کاهش سرعت اینترنت

یکی دیگر از ایراداتی که به نرخ های جدید اینترنت گرفته می‌شود، کاهش سرعت اینترنت پس از اتمام حجم مصرف منصفانه است. طبق تعرفه‌هایی که توسط شرکت‌های مختلف ارائه شد، قرار بود سرعت اینترنت کاربر در صورت رسیدن به سقف مصرف منصفانه به پایین‌ترین حد ممکن یعنی 128 کیلوبیت بر ثانیه کاهش پیدا کند و یا این که کاربر می‌تواند با خرید حجم اضافه به سرعت اصلی خود بازگردد.

اما آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، روز گذشته در صفحه اینستاگرام خود از بازنگری در این تصمیم خبر داد و گفت قرار شد میزان سرعت مشترکان پس از رسیدن به سقف مصرف منصفانه برای همه سرویس‌ها یکسان نباشد و سقف سرعت‌های جدید در هفته جاری مجددا به کمیسیون تنظیم مقررات برای تصویب پیشنهاد شود.

تکلیف کاربران کم‌مصرف چه می‌شود؟

مورد دیگری که شاید در نرخ های جدید اینترنت کمتر به آن توجه شده باشد، کاربران کم مصرف هستند. در بین همه اعتراضاتی که در مورد قیمت یا گذاشتن سقف محدود به نرخ های جدید اینترنت به گوش می‌رسید، باید به کاربران مصرف هم توجه کرد که شاید بخواهند اینترنت با سرعت بالا و حجم کم داشته باشند، اما طرحی برای این افراد ارائه نشده و آن‌ها هم باید همان هزینه مصرف منصفانه را پرداخت کنند.

وزیر ارتباطات پیش از این گفته بود حدود 70 درصد کاربران، بین 7 تا 10 گیگابایت در ماه حجم اینترنت مصرف می‌کنند. به این ترتیب شاید این تعرفه‌های جدید برای کاربری که مصرف اینترنت بالایی دارد منصفانه باشد، اما تکلیف کاربری که خیلی کمتر از این میزان اینترنت مصرف می‌کند چیست؟ آیا نرخ های جدید اینترنت و تعرفه های اعلام شده از سوی اپراتورهای اینترنتی در نهایت می‌توانند رضایت عموم مردم را کسب کنند یا خیر؟

جدول تعرفه های اینترنت پیشگامان

جدول تعرفه های اینترنت صبانت

جدول تعرفه های اینترنت فن آوا

جدول تعرفه های اینترنت های وب