بررسی سیستم عامل اندروید و تفاوت آن در گوشی‌‌های برندهای مختلف (قسمت دوم)

سیستم عامل اندروید در دستگاه های برندهای مختلف ظاهر و امکاناتی متفاوت دارد. سیستم عامل موبایل گوگل به خاطر متن باز بودن زمینه را برای بروز خلاقیت شرکت‌های گوشی‌ساز فراهم کرده است.

در قسمت قبل به باز بودن دست شرکت های گوشی‌ساز برای نمایش خلاقیت و امکان ویرایش اندروید بر اساس اهداف خود اشاره کرده و سپس چرخه توسعه سیستم عامل اندروید را تشریح کردیم. در پروژه متن باز اندروید ابزارها و اپلیکیشن هایی به صورت پیش‌فرض وجود داشته و حذف آن‌ها ممکن نیست، با این حال هر شرکت می‌تواند بر اساس نیاز خود و دستگاهی که می‌خواهد سیستم عامل را بر روی آن پیاده کند، بر روی آن سفارشی‌سازی انجام بدهد.

در قسمت پیشین همچنین روال انتشار AOSP توسط گوگل را بیان کرده و منظور از اندروید خام را تشریح کردیم. در ادامه ابزاری را برای مشاهده اندروید خام معرفی کردیم. از آنجایی که اغلب شرکت‌ها سیستم عامل اندروید را برای خود سفارشی‌سازی می‌کنند، مشاهده اندروید خام درون دستگاه‌های عرضه شده در بازار مشکل است، به همین دلیل ناچار باید از شبیه‌سازهایی همچون اندروید استودیو استفاده کنیم.

بعد از آموزش نحوه استفاده از اندروید استودیو، نحوه وفق دادن AOSP با سخت افزار و سپس روال سفارشی‌سازی ویژگی‌های AOSP توسط شرکت‌ها را بیان کردیم. در این قسمت قصد داریم ویژگی‌های سیستم عامل اندروید در گوشی های برندهای مختلف را بررسی کنیم. پس ابتدا قسمت قبل بررسی اندروید و تفاوت آن در گوشی‌‌های برندهای مختلف را مطالعه کرده و سپس در این قسمت با ما همراه باشید.

• قسمت اول

سفارشی‌سازی‌های متداول گوشی‌سازان

در این قسمت اصلی‌ترین ویژگی‌های سیستم عامل اندروید در هر گوشی را بررسی می‌کنیم. این قابلیت‌ها اغلب به صورت پیش‌فرض بر روی دستگاه‌های برند‌های نام برده نصب بوده و بیشتر آن‌ها در انحصار گوشی‌ساز مذکور قرار دارند.

در اینجا قصد نداریم به بررسی فنی و مخصوصا مرتبط با سخت افزار این قابلیت‌ها بپردازیم. پس اگر دوست دارید بدانید کدام مدل دارای بهترین دوربین بوده و کدام‌ یک به تراشه پرچمدار کوالکام مجهز شده است، باید به شیوه‌ای دیگر دست به جستجو بزنید.

سامسونگ

سامسونگ به عنوان پرچمدار بازار موبایل و همچنین بازار بسیاری از محصولات دیجیتال، همیشه در تلاش بوده با توسعه قابلیت‌های متفاوت و مفید در دستگاه‌های خود، آن‌ها را از بقیه مدل‌ها متمایز کند.

به عنوان نخستین ویژگی اندروید در پرچمداران اخیر سامسونگ می‌توان به بیکسبی اشاره کرد. این یک دستیار صوتی بوده و با دستیارهای مجازی آمازون الکسا و گوگل اسیستنت رقابت می‌کند. هوش مصنوعی بیکسبی قادر است با گذر زمان خود را بر اساس رفتارهای کاربر وفق بدهد و بیشتر و بیشتر یاد بگیرد، به همین دلیل کارایی آن به مرور افزایش می‌یابد. به لطف علم این دستیار مجازی به رفتارهای کاربر، برخی اوقات پیشنهاداتی به وی در قالب کارت‌هایی در صفحه خانه ارائه می‌شود.

بیکسبی دارای چهار قسمت اصلی است:

• شنیداری: با استفاده از این بخش می‌توان دستیار مجازی را با صدور فرمان‌های صوتی کنترل کرد. سامسونگ مدعی است می‌توان به لطف وجود بیکسبی در سیستم عامل اندروید گوشی های پرچمدار خود، نیاز به لمس گوشی برای صدور هر فرمانی را از بین برد. به عنوان نمونه می‌توان با فرمان صوتی، اپلیکیشن دوربین را درست در حالت عکاسی مشخصی باز کرد.
• دیداری: به لطف آن می‌توان متون و یا اشیای مختلف را تشخیص داد. به این ترتیب با اشاره بر روی هر چیزی در دوربین، می‌توان اطلاعاتی پیرامون آن به دست آورد. به عنوان نمونه می‌توان کلمه‌ای بیگانه را ترجمه و یا لینک خرید محصولی را پیدا کرد.
• هوم : در اینجا یعنی صفحه خانه، با همان کارت‌هایی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم سر و کار داریم که بر اساس رفتار کاربر نمایش داده می‌شوند. به عنوان نمونه‌ای فوق‌العاده از این کاربرد بیکسبی می‌توان به ارسال درخواست ماشین در سرویس تاکسی آنلاین اوبر بر اساس یک قرار ملاقات ثبت شده در تقویم گوشی اشاره کرد.
• یادآور: این یادآورها بر اساس شرایطی خاص همچون قرارگیری در زمان و یا مکانی خاص و بر اساس رفتارهای کاربر نمایش داده می‌شوند.

به عنوان یکی دیگر از قابلیت‌های منحصربه‌فرد سیستم عامل اندروید در گوشی های سامسونگ می‌توان به محیط دکس اشاره کرد که به لطف آن می‌توان گوشی خود را تبدیل به کامپیوتری قدرتمند کرد. در واقع به کمک این قابلیت که برای استفاده از آن باید یک داک جداگانه تهیه کرد، رابط کاربری متفاوتی به نمایش در خواهد آمد.

این رابط کاربری مخصوص استفاده بر روی دسکتاپ بوده و ظاهری شبیه به لانچر استارت دارد. همچنین آیکون‌های دسکتاپ این رابط کاربری قابل جابه‌جایی بوده و در آن بخشی به عنوان تسکبار وجود دارد. می‌توان همانند ویندوز، درون آن چندین پنجره (اپلیکیشن‌های مختلف) باز کرد.

این محیط زمانی فعال می‌شود که یکی از دستگاه‌های پشتیبانی‌کننده از دکس همانند گلکسی اس 8 را به ایستگاهی متشکل از کیبورد، ماوس و مانیتور متصل کنیم. این ایستگاه در حال حاضر انحصاری بوده و برای فعال‌سازی حالت نمایش دسکتاپ در پرچمداران سامسونگ، باید از داک دکس استفاده کرد. البته به نظر می‌رسد می‌توان از ایستگاه‌های پایه برندهای دیگری همچون آمازون نیز برای فعال‌سازی دکس بهره برد. قیمت جهانی دکس داک حدود 80 دلار بوده و در ایران حدود 350 هزار تومان قیمت دارد.

بخش اعظمی از تفاوت سیستم عامل اندروید در دستگاه‌های سامسونگ، مربوط به جایی است که برنامه‌های منحصربه‌فرد این مدل‌ها از آن گرفته می‌شود. سامسونگ به عنوان پرفروش‌ترین گوشی‌ساز دنیا دارای یک فروشگاه عرضه اپلیکیشن مخصوص به خود تحت عنوان گلکسی اپس (Galaxy Apps) است.

البته در این فروشگاه هر برنامه‌ای یافت نشده و اغلب موارد پولی هستند. با این حال، یکی از دلایل به‌ روز بودن گوشی های سامسونگ در مقایسه با محصولات سایر برندها وجود همین فروشگاه است. سامسونگ آپدیت‌ها را همیشه بدون وابستگی به گوگل پلی استور در فروشگاه گلکسی اپس قرار می‌دهد.

یکی دیگر از قابلیت‌های سیستم عامل اندروید در دستگاه‌های سامسونگ که منحصر به سری نوت و به طور ویژه گلکسی نوت 8 است، Live Message نام دارد. به لطف آن که در واقع شیوه‌ای نوین برای درست کردن فایل‌های تصویری متحرک (Gif) است، می‌توان برای خود یادآورهایی متحرک ایجاد کرد.

آمازون

در بازار تبلت، محصول شرکت آمازون با نام Fire 10 HD را به عنوان یکی از ارزشمندترین مدل‌ها نام می‌برند. یکی از دلایل محبوبیت این تبلت، سفارشی‌سازی‌هایی است که آمازون درون سیستم عامل اندروید آن انجام داده است.

آمازون دیگر در بازار گوشی هوشمند سهمی ندارد، اما همچنان نقش مهمی را در بازار تبلت‌های اندرویدی ایفا می‌کند. تبلت‌های آمازون به سیستم عامل Fire OS مجهز هستند. این یک پلتفرم مستقل نبوده و در واقع نسخه‌ای سفارشی‌سازی شده از اندروید است، اما رابط کاربری آن به حدی تغییر کرده که تقریبا شباهتی با رابط کاربری سیستم عامل اندروید دستگاه‌های سایر برندها ندارد و همین موضوع برای بسیاری از کاربران جذابیت ایجاد می‌کند.

لانچر تبلت‌ها که در تصویر بالا نمایش داده شده، نمونه‌ای از این تغییرات است. به لطف وجود دسته‌بندی‌های پیش‌فرض می‌توان خیلی سریع به اپلیکیشن‌های مد نظر دست پیدا کرد. می‌توان از همینجا، حتی درون محتواهای اپلیکیشن‌ها نیز جستجو انجام داد.

در گذشته آمازون بر روی این سبک از رابط کاربری تاکید بیشتری داشت، چرا که صفحه خانه مملو از محتواهایی مرتب شده به صورت کروسل مانند بود، اما شرکت در نسخه‌های اخیر سیستم عامل اندروید سفارشی‌سازی شده خود، چند قدم به عقب برگشته و تلاش کرده است تا ظاهر لانچر را سنتی‌تر کند.

آمازون همانند سامسونگ، در دستگاه‌های خود از دستیار مجازی اختصاصی‌اش بهره می‌برد. به عقیده برخی تحلیلگران، آمازون الکسا در حال حاضر توانمندترین دستیار مجازی است و همین قابلیت، یکی از اصلی‌ترین دلایل ترغیب کردن کاربران به خرید تبلت‌های Fire آمازون محسوب می‌شود.

قرار است به زودی قابلیت‌های نوینی به الکسا در تبلت‌های این شرکت اضافه شود که به لطف آن‌ها می‌توان بدون هر گونه لمس دستگاه و فشردن دکمه‌ای خاص، فرمان‌های صوتی مد نظر را صادر کرد. به این ترتیب تبلت‌های آمازون از نظر توانمندی هم سطح سایر دستگا‌ه‌های هوشمند خانگی آن همچون اسپیکر آمازون اکو قرار خواهند گرفت. اکنون باید برای فراخوانی الکسا، بر روی دکمه هوم در نوار ناوبری ضربه زده و آن را نگه دارید.

در تبلت‌های آمازون، شیوه دستیابی به اپلیکیشن‌های مورد نظر متفاوت است، چرا که دسترسی به اپلیکیشن گوگل پلی استور به صورت پیش‌فرض بر روی آن‌ها ممکن نیست. در عوض باید از فروشگاه اپلیکیشن آمازون به این منظور استفاده کرد که مجموعه‌ متفاوتی از ابزارهای موبایلی در آن قرار دارد. با این حال بیشتر اپلیکیشن‌های معروف و محبوب اندروید در گوگل پلی استور را می‌توان در فروشگاه آمازون نیز پیدا کرد.

اما در تبلت‌های آمازون، از سایر برنامه‌های پیش‌فرض سیستم عامل اندروید همچون جیمیل، گوگل مپس و تقویم گوگل خبری نیست. البته نه تنها این اپلیکیشن‌ها، بلکه سایر برنامه‌های اندروید را نیز می‌توان بر روی تبلت‌های سری Fire نصب کرد، اگر بتوان با پشت سر گذاشتن فرآیندی پیچیده، گوگل پلی استور را بر روی آن‌ها ساید لود کرد.

اما نصب فروشگاه آمازون بر روی سایر دستگاه‌های اندرویدی کمی راحت است. فایل نصبی دارای پسوند apk آن برای دانلود در دسترس بوده و شیوه ساید لود کردن آن بر روی دستگاه‌های غیر از برند آمازون نیز در دستورالعملی مشخص توضیح داده شده است.

اچ تی سی

در سال‌های نه چندان دور، اچ تی سی در دنیای اندروید حرف‌های زیادی برای گفتن داشت. حتی نخستین گوشی هوشمند اندرویدی نیز توسط همین شرکت عرضه شد. یکی از دلایل محبوبیت گوشی های این برند، رابط کاربری سنس آن‌ها بود که به لانچر سیستم عامل اندروید خام شباهت زیادی داشت. اما اچ تی سی با گذشت زمان، مقام خود را از دست داد و اکنون سهم کمی از بازار دارد. این شرکت همچنان اصرار دارد به جای اصلاح‌های نرم افزاری منحصربه‌فرد، بر روی توانایی‌های خود در بخش سخت افزار تکیه کند.

به عنوان مهمترین قابلیت منحصربه‌فرد رابط کاربری اندروید در دستگاه‌های اخیر اچ تی سی می‌توان به اج سنس اشاره کرد. به لطف این قابلیت می‌توان به شیوه‌ای کاملا متفاوت و به وسیله فشردن کناره‌های گوشی، فرمان‌هایی را صادر کرد. این ویژگی برای ایجاد میان‌بر به اپلیکیشن‌ها و ابزارهای پرکاربرد همچون دوربین کاربرد فوق‌العاده‌ای دارد.

اج سنس را می‌توان تا حدی سفارش‌سازی کرد. به عبارت دیگر می‌توان مشخص کرد با فشردن کناره‌های گوشی برای چند لحظه و یا فشردن و نگه داشتن این قسمت چه اپلیکیشن‌هایی به طور جداگانه اجرا شوند.

یکی دیگر از قابلیت‌های سیستم عامل اندروید در گوشی های اچ تی سی Blinkfeed نام دارد. به لطف آن می‌توان به یک فید متشکل از آپدیت‌های اپلیکیشن‌های مختلف دسترسی داشت. برای دسترسی به این قسمت باید در صفحه خانه، انگشت خود را بر روی صفحه به سمت چپ کشید. این ویژگی تقریبا شبیه به Flipboard کار می‌کند.

کاربران خواهند توانست از میان چندین اپلیکیشن پشتیبانی‌شونده همچون ابزارهای خبری، یادآورها و آپدیت‌های شبکه‌های اجتماعی، دست به انتخاب بزنند. در این قسمت همچنین پیشنهادهایی از سوی دستیار رابط کاربری اچ تی سی سنس ارائه می‌شود.

همراه Sense Companion برخلاف دستیار مجازی پرچمداران سامسونگ و تبلت‌های آمازون یک هوش مصنوعی نیست و تنها بر اساس قوانین، اقدام به ارائه پیشنهاد در زمینه‌های مختلف به کاربر می‌کند. به عنوان نمونه یادآورها را به وی نمایش داده و دستور‌العمل‌هایی را به طور متناوب به منظور استفاده صحیح از دستگاه به کاربر ارائه می‌کند.

رابط کاربری سنس همچنان به لانچر اندروید خام شباهت زیادی داشته و شرکت سازنده بیش از همه بر روی سادگی و آسودگی در استفاده از آن تاکید کرده است. با این حال می‌توان ظاهر رابط کاربری را به میزان دلخواه سفارش‌سازی و تغییرات دلخواه را در آن اعمال کرد. تصویر زیر مربوط به رابط کاربری اچ تی سی یو 11، نخستین پرچمدار شرکت در سال 2017 است. به لطف وجود پوسته‌های مختلف می‌توان ظاهر لانچر را به میزان زیادی تغییر داد.

اچ تی سی طی سال‌های اخیر تلاش کرده از اپلیکیشن‌های سایر شرکت‌ها نیز در رابط کاربری خود بهره بگیرد. به عنوان نمونه در اچ تی سی 10، پرچمدار سال گذشته خود، اپلیکیشن‌های اچ تی سی گالری و موزیک را با ابزارهای مشابه گوگل جابه‌جا کرد.

یکی دیگر از تصمیم‌های خوب شرکت، استفاده از دستیار مجازی هوشمند آمازون بوده است. به این ترتیب می‌توان در پرچمدار اچ تی سی، از دستیار آمازون الکسا برای صدور فرمان‌های صوتی و دریافت راهنمایی‌های مختلف کمک گرفت.

در قسمت بعد ویژگی‌های مهم رابط کاربری سیستم عامل اندروید در گوشی های شرکت‌های دیگر را بررسی خواهیم کرد.