آیا اینستاگرام (Instagram) علیرغم قابلیتهای متعدد و کاربردی خود، شبکه اجتماعی امن و قابل اعتمادی است؟ شواهد نشان میدهند که متاسفانه جاسوسی اینستاگرام از طرق مختلفی صورت میگیرد.
اینستاگرام یک بستر فوقالعاده برای علاقهمندان به فضای مجازی است و به وسیله آن میتوانید زندگی و حال و احوال خود را به صورت تصویری و ویدیویی با دوستان خود به اشتراک بگذارید. علاوه بر این امکان به رخ کشیدن توانایی و هنر عکاسی در اپلیکیشن Instagram وجود دارد. از افزودن فیلتر متناسب با تصاویر گرفته تا اعمال تغییرات متعددی که در آن فراهم شده است.
اما پس از اینکه فیس بوک در سال 2012 اینستاگرام را به طور کامل خریداری کرد، برخی کاربران نسبت به این برنامه و شبکه اجتماعی مشکوک شدند. با اینکه نمیتوان اینستا را یک شبکه اجتماعی خرابکار معرفی کرد، اما جاسوسی اینستاگرام بر روی اطلاعات کاربران خود تا حد زیادی قابل باور است. در ادامه نیز پیرامون همین موضوع بحث خواهیم کرد.
1- ردیابی لحظهای
یکی از جدیدترین قابلیتهایی که به Instagram اضافه شده، کاربران زیادی را نگران کرده است؛ به خصوص که این ویژگی جدید به صورت پیشفرض فعال است. با این قابلیت جدید سایر کاربران میتوانند از آخرین فعالیت شما در اینستاگرام آگاه شوند و همچنین آنلاین بودن یا نبودن شما مشخص میشود؛ چیزی شبیه به قابلیتی که پیامرسانهای مختلف نظیر تلگرام و واتس اپ ارائه میکنند.
در نگاه اول این قابلیت را نمیتوان نوعی از جاسوسی اینستاگرام در نظر گرفت، به خصوص که تنها کاربرانی که شما را در شبکه دنبال میکنند قادر به مشاهده تاریخ و زمان آنلاین بودن شما هستند.
با این حال جاسوسی اینستاگرام از عادات روزانه شما چیزی غیرقابل انکار است و ممکن است افراد سودجو نیز بتوانند از همین راه اطلاعات خصوصی و وضعیت شما در ساعات مختلف روز را ثبت و ضبط کنند. افراد میتوانند به سادگی بفهمند چه زمانی بیشتر در اینستاگرام فعال هستید و این موضوع را به تصاویر منتشر شده در پروفایل ارتباط دهند.
به عنوان مثال فرض کنید که تصویری از خود در صف اتوبوس گرفته و آن را منتشر کردهاید و همچنین در ساعت مشخصی از روز وارد اکانت اینستاگرام خود شدهاید. این موضوع را نیز در نظر داشته باشید که شاید معمولا به دلیل سر رفتن حوصله به اینستاگرام سر میزنید، چرا که حین انتظار در صف اتوبوس فعال بودهاید. این یک نشانه برای دنبالکنندگان شما است که بفهمند چه ساعتی در روز خانه را ترک میکنید. بدتر از همه زمانی است که تصاویری از خود در تعطیلات و سفر را با دوستان خود در Instagram به اشتراک میگذارید!
خودتان نیز میتوانید از این موضوع اطمینان حاصل کنید. به بخش پیامها در اپلیکیشن بروید؛ در کنار نام کسانی که با آنها چت کردهاید، آخرین زمان فعالیتشان ثبت میشود. اگر آنها همزمان با شما فعال باشند، کلمه Active در کنار نامشان قرار میگیرد.
حالا راهکار مقابله با این روش جاسوسی اینستاگرام از کاربران چیست؟ خوشبختانه حالا که از چنین قابلیتی آگاه شدهاید، میتوانید آنها غیرفعال کنید. کافیست به بخش تنظیمات (Settings) رفته و گزینه Show activity Status را بر روی حالت off قرار دهید. به دنبالکنندگان و دوستان خود نیز اطلاع دهید تا این قابلیت را غیرفعال کنند. از آنجایی که قابلیت مذکور به صورت پیشفرض فعال است، بسیاری از کاربران از آن بیاطلاع هستند و نمیدانند که باید آن را غیرفعال کنند.
2- موقعیت مکانی کاربران
یکی دیگر از راهکارهای جاسوسی اینستاگرام از کاربران موقعیت مکانی آنهاست. اما این شبکه اجتماعی چگونه از این روش اطلاعات کاربران را ثبت و ضبط میکند؟
بنا به دلایل امنیتی، شبکههای اجتماعی اینستاگرام، فیس بوک و توییتر دیتای EXIF تصویر کاربران را در حین انتشار آن حذف میکنند. این دیتا میتواند زمان ثبت تصویر، دستگاهی که از آن استفاده شده و رزولوشن را برای دیگر افراد مشخص کند. خوشبختانه پس از پاک شدن این دیتای EXIF هیچ راهی جهت بازگرداندن آن وجود ندارد.
اما این بدان معنا نیست که اینستاگرام نمیداند شما کجا هستید! اول از همه باید بدانید که امکان قرار دادن موقعیت مکانی بر روی پستهای اینستاگرام وجود دارد. پس از افزودن تصویر مورد نظر، بر روی گزینه Add Location لمس کرده و پس از انتخاب موقعیت مکانی گزینه Share را بزنید. این قابلیت زمانی مناسب است که میخواهید دنبال کنندگان شما بدانند زیر برج ایفل استادهاید یا در سواحل هاوایی آفتاب میگیرید!
در غیر این صورت به اینستاگرام دسترسی موقعیت مکانی خود را در تلفن هوشمند یا تبلت خود خواهید داد. یک مصداق دیگر از جاسوسی اینستاگرام نیز همین مورد است. حتی بخش استوری اینستاگرام نیز کاربران را تشویق میکند تا موقعیت مکانی خود را بر روی تصاویر ثبت کنند.
باز هم با این کار سایر افراد از موقعیت مکانی شما و این موضوع که در خانه نیستید مطلع میشوند. در واقع غیبت خود را برای سایر افراد تبلیغ میکنید!
برای اثبات این موضوع کافیست به وبسایت iknowwhereyourcatlives.com سر بزنید. این سرویس به شما نشان میدهد که دسترسی به دیتای آنلاین تا چه حد ساده و پیش پا افتاده است!
اما در راستای حل این مشکل چه میتوان کرد؟ تنها باید در حین قرار دادن تگ و اطلاعات بر روی پست خود دقت کنید و مواردی که بهتر است غریبهها ندانند را به اشتراک نگذارید.
اگر از اپلیکیشن اینستاگرام استفاده میکنید، مطمئن شوید که به GPS گوشی شما دسترسی نداشته باشید. در آیفونها باید به بخش Settings > Privacy > Location Services رفته و گزینه مربوط به برنامه اینستا را غیرفعال کنید. کاربران اندرویدی نیز با رفتن به مسیر General > Settings > Location چنین تغییری را اعمال کنند. در اینجا دسترسی برنامههای مختلف به موقعیت مکانی خود را کنترل کنید.
3- دسترسی به مخاطبین شما
حین بررسی این موضوع که چه اپلیکیشنهایی به موقعیت مکانی گجت شما دسترسی دارند، بد نیست دسترسی این برنامهها به مخاطبین گوشی خود را نیز بررسی کنید. چرا که بسیاری از برنامهها به راحتی به اطلاعات مخاطبین کاربران دسترسی پیدا میکنند و بدین ترتیب یک راه دیگر برای جاسوسی باز میشود.
هدف بسیاری از برنامهها در این زمینه، ایجاد شبکهای از دوستان است تا کاربران خود را بیشتر کنند و هدف بدی پشت سر این دسترسی خاص وجود ندارد. همچنین کاربران میتوانند پس از ثبت نام در سرویس اینستاگرام متوجه شوند کدام یک از مخاطبین خود در این شبکه اکانت کاربری دارند.
همچنین میتوانید اکانت اینستاگرام خود را به فیس بوک متصل کنید؛ بدین ترتیب دو اپلیکیشن دیتای محدود و خاصی را تبادل خواهند کرد.
اما جاسوسی اینستاگرام در این حوزه به چه طریق صورت میگیرد؟ اولا، مسئولان این شبکه اجتماعی رسما اعلام کردهاند که با کمپانیهای تحت قرارداد و همکار خود دیتای مشخصی را به اشتراک میگذارند. این اطلاعات به آنها کمک میکند تا محتوی شخصیسازی شده و متناسب با نیاز شما نمایش داده شود؛ از تبلیغات آنلاین گرفته تا بازاریابی و موارد دیگر. هدف اصلی در این سیستم خرابکاری و دزدی اطلاعات نیست، اما باز هم ممکن است کاربران نخواهند اطلاعات خصوصی خود را در اختیار سایر شرکتها قرار دهند.
برای حل این مشکل چه میتوان کرد؟ گزینه دسترسی دستگاه به مخاطبین شما میتواند در روند دوستیابی تسریع ایجاد کند، اما به هیچ وجه ضروری نیست. اپلیکیشن اینستاگرام به صورت پیشفرض این کار را انجام میدهد و بدین ترتیب جهت غیرفعال کردن آن باید به بخش پروفایل خود بروید. بر روی گزینه Contacts لمس کرده و Disconnect را بزنید.
علاوه بر این بهتر است اکانت اینستاگرام خود را به فیس بوک خود متصل نکنید. کافیست تنها در بخش Explore نام کاربری دوستان خود را جست و جو کرده و آنها را پیدا کنید.
4- شنود؟
اخیرا یک شیوه جدید تبلیغات اینترنتی، کاربران را شگفتزده کرده است؛ نمایش محصولاتی که قبلا کاربران آنها را جستوجو کردهاند. نحوه شناسایی و نمایش چنین اطلاعاتی آنچنان پیچیده و عجیب نیست، چرا که از کوکیهای ذخیره شده در رایانه استفاده میشود. شاید در تبلیغات شخصیسازی شده شرکتها، محصولاتی را ببینید که اخیرا تنها در مورد آنها صحبت و مکالمه داشتهاید!
این موارد هیچکدام اثبات نشدهاند، اما اخیرا شایعاتی مبنی بر دسترسی شبکههای اجتماعی به میکروفون تلفن های هوشمند و تبلت ها و شنود مکالمه کاربران در فضای وب منتشر شده بود. مردم متوجه شدهاند که برخی تبلیغات آنلاین مربتط به موضوعات بحث آنها در تماسهای صوتی بوده است.
همین موضوع منجر به نگرانی کاربران نسبت به جاسوسی اینستاگرام از مکالماتشان شده است، به خصوص که این اپلیکیشن در حالت طبیعی به میکروفون گوشیها دسترسی دارد. به هر حال بهتر است مواظب باشیم…
شایان ذکر است شبکه اجتماعی فیس بوک که چند سال قبل سرویس Instagram را خریداری کرده بود، رسما اعلام کرده است که این شایعات کاملا دروغ هستند و چنین اتفاقی در پلتفرم آنها رخ نداده است. مسئولان فیس بوک شایعه دسترسی شبکههای تبلیغاتی به میکروفون کاربران را رد میکند.
اما به هر حال بهتر است مواظب باشیم!
در این زمینه چه کاری از دست کاربران بر میآید؟ احتمالا حین نصب برنامه اینستاگرام و موارد دیگری، دسترسی به میکروفون گوشی را به آنها دادهاید. اکثر کاربران این کار را میکنند. کاربران آیفون باید به ترتیب به بخش Settings > Privacy > Microphone بروند. کاربران اندروید با رفتن به بخش Settings > Apps لیست برنامههایی که به میکروفون دسترسی دارند را در اختیار داشته باشند.