دانشمندان ناسا به تازگی اعلام کردهاند که قمر تایتان (Titan)، یکی از ماههای سیاره زحل، به احتمال قوی شرایط لازم برای میزبانی حیات فرازمینی را دارد.
سازمان فضایی آمریکا، ناسا (NASA)، اخیرا خبر مهمی را به دوستداران علم ستاره شناسی و تمامی کسانی که تلاشها برای پیدا کردن حیات خارج از جو سیاره زمین را دنبال میکنند، اعلام کرد؛ بر اساس اطلاعات منتشرشده، محققان کشف کردهاند که در اتمسفر قمر تایتان (Titan)، یکی از ماههای شگفتانگیز سیاره زحل، ترکیبی ارگانیک به نام وینیل سیانید کشف شده است.
این ترکیب توانایی ایجاد غشا سلولی به منظور شکلگیری حیات میکروبی در اقیانوسهای متان این قمر را داشته و به بیان سادهتر، به عنوان یکی از قویترین شانسهای کشف حیات فرازمینی تا این لحظه، در نظر گرفته میشود.
در صورت درست بودن فرضیات پژوهشگران، میتوان نتیجه گرفت که زندگی بدون وجود مولکول H2O یا همان آب هم قابل شکلگیری است. جالب است بدانیم که بر روی سیاره ما، غشا سلولی حاوی مادهای به نام فسفولیپید (Phospholipid) بوده و کاملا وابسته به آب است و عملا سلول که اجزا اولیه تشکیلدهنده ارگانیسمهای زنده هستند، بدون آب به وجود نمیآیند.
شکل دیگری از حیات بر روی قمر تایتان
دانشمندان این شکل از زندگی بر روی قمر تایتان که نیاز به آب ندارد را حیات بر پایه متان نامگذاری کردهاند و آن را به عنوان نقطه مقابل حیات بر اساس فسفولیپید در نظر گرفتهاند؛ به این ترتیب، احتمال شکلگیری زندگی بر روی سیارهها و قمرهای دیگر به میزان بسیار زیادی افزایش مییابد.
برای اولین بار، نشانههایی از وجود وینیل سیانید بر روی قمر تایتان توسط یکی از تجهیزات پیشرفته فضاپیمای معروف کاسینی (Cassini) به نام طیفسنج جرم خنثی و یونی (INMS) تایید شد، اما برای کسب اطمینان از وجود این ترکیب ارگانیک بر روی ماه زحل، دانشمندان از دستگاه فوق پیشرفتهی آرایه میلیمتری بزرگ آتاکاما (Atacama Large Millimeter Array) یا همان آلما که در کشور شیلی قرار گرفته، استفاده کردند.
یکی از دانشمندان برجسته ناسا به نام ماورین پالمر (Maureen Palmer) که نویسنده اصلی مقاله اخیر در مورد قمر تایتان در ژورنال “Science Advances” است، کسی بود که دادههای مربوط به وجود وینیل سیانید در اتمسفر این جرم آسمانی را به وسیله آلما جمعآوری کرد و رسما اعلام کرد که در ارتفاع بالای 200 کیلومتری جو قمر تایتان، ترکیب ارگانیک موردنظر به میزان قابلتوجهی وجود دارد؛ البته بیشتر میزان وینیل سیانید در بالای قطب جنوب تایتان است.
پالمر در این رابطه میگوید که اگر محققان بتوانند با شبیهسازی اقیانوسهای متان قمر تایتان در آزمایشگاه، غشاهای سلولی به وجود بیاورند، میتوان امیدوار بود که چنین حیاتی بر روی ماه سیاره شگفتانگیز زحل وجود دارد.
در مورد شرایط جوی تایتان باید در نظر داشته باشیم که سطح این جرم آسمانی فوقالعاده سرد است و گاهی اوقات دمای آن به 179- سلسیوس میرسد؛ در این سرما قطرههایی از مولکولهای ارگانیک در اتمسفر شکل میگیرند، به صورت باران بر روی دریاچهها متان میبارند و با پر کردن این دریاچهها از ترکیب وینیل سیانید، احتمال به وجود آمدن حیات در سطح میکروسکوپی را به وجود میآورند.
با این تفاسیر، پالمر و همکارانش هنوز ثابت نکردهاند که این ترکیب ارگانیک خاص باعث شکلگیری حیات بر پایه متان میشود، اما محققانی در دانشگاه کورنل (Cornell University) به تازگی مقالهای را منتشر کردهاند که احتمال درست بودن فرضیات این تیم تحقیقاتی را به میزان زیادی بالا میبرد.