یکی از برنامههای تلویزیونی پرطرفدار آمریکا، شو دکتر آز (The Dr Oz Show) نام دارد که تمرکز آن بر روی مسائل پزشکی و سلامتی است؛ با این وجود احتمالا شما هم مثل ما با شنیدن این خبر که نیمی از توصیههای این برنامه محبوب بیپایه و اساس است، تعجب خواهید کرد!
دکتر آز (Dr Oz) یکی از سلبریتیهای معروف آمریکایی است که در کنار حرفه پزشکی، برنامه تلویزیونی پربینندهای به نام خودش دارد و از این طریق، توصیههای سلامتی مرتبط با موضوعات مختلف را در اختیار بینندگان قرار میدهد؛ برنامه دکتر آز در کنار شوهای دیگری مانند “The Doctors” همیشه پربیننده است و اکثر اوقات کسانی که به سلامتی و سبک زندگی خود اهمیت میدهند را جذب میکند.
با این تفاسیر جالب است بدانیم که دانشمندان پس از تحقیقات گسترده اعلام کردهاند که حدودا نصف توصیههای دکتر آز و برنامه دیگری که معرفی کردیم، از پایه غلط هستند و یا اصلا مدارک و شواهد علمی برای اثبات آنها وجود ندارد!
البته جای تعجب ندارد که برخی از اطلاعات منتشرشده در قالب برنامههای تلویزیونی صحت نداشته باشد، اما از آنجایی که ساخت شو دکتر آز اخیرا برای فصل 11 و 12 هم تمدید شده است، چنین آماری تاسفبار و نگرانکننده است!
تحقیق بر روی صحت توصیههای دکتر آز
اطلاعات منتشرشده به بررسیهای دانشمندان دانشگاه آلبرتای کانادا در سال 2014 مربوط میشود که پس از تماشای قسمتهای مختلف برنامه به صورت تصادفی، 479 توصیه از برنامه دکتر آز و 445 توصیه از برنامه The Doctors را مورد مطالعه قرار دادند و نتایج شوکه کننده تحقیق خود را در ژورنال “British Medical Journal” به چاپ رساندند.
بررسیها نشان داد که به طور معمول در هر قسمت شو دکتر آز تعداد 12 توصیه پزشکی مطرح میشود که تنها 6 مورد از آنها پایه و اساس علمی و پژوهشی دارد و مابقی یا به کلی غلط بوده و مخالف دانش پزشکی کنونی بشر هستند و یا مدرکی برای اثبات آنها وجود ندارد.
در چارت زیر میزان توصیههای دو برنامه تلویزیونی مورد نظر ما در مورد موضوعات مختلف، با هم مقایسه شده است:
نویسندههای مقاله گفتهاند که یکی از مشکلات اصلی اطلاعات پزشکی به اشتراک گذاشته شده در این برنامههای گفتگو محور، ارائه نشدن جزئیات کافی در مورد فواید و ضررهای توصیههای مختلف سلامتی است؛ به بیان سادهتر بیننده برنامه بر اساس اعتمادی که به فردی مانند دکتر آز و یا متخصصان مهمان او دارد، اطلاعات پزشکی را قبول میکند و بدون بررسی سود و ضرر، از صحت توصیه مطمئن میشود.
بنابراین میتوان گفت که تماشاچیان باید به صورت کلی به بحثهای مطرحشده در تاک شوهای پزشکی با دید شک و احتیاط نگاه کنند و در کنار توجه به این موضوع که هر توصیهای در کنار منفعتهای ادعاشده، هزینهها و ضررهایی هم دارد، همیشه در نظر داشته باشند که تنها بین یک سوم تا نصف اطلاعات این برنامهها پایه و اساس علمی و قابلقبول دارند.