شرکتهای بسیاری با معرفی موبایل های گیمینگ تلاش کردهاند خود را از سایرین متمایز کنند. در این بخش، نگاهی مختصر به تاریخچه موبایل های گیمینگ خواهیم داشت.
تولید گوشی های مخصوص بازی موضوع تازهای نیست و بسیاری از سازندگان با معرفی و عرضه محصولات متنوع، تلاش کردهاند در این زمینه گام بردارند. طی ماههای گذشته، رقابت در این زمینه بیشتر از هر زمان دیگری بوده و کمپانیهای مطرح تلاش میکنند با معرفی گوشی های قدرتمند، توجه کاربران را به خود جلب کنند.
ایسوس در اقدامی غافلگیرکننده، گوشی جاهطلبانه ROG Phone را معرفی کرد و نشان داد در زمینه ساخت موبایل های گیمینگ اعتماد به نفس بالایی دارد. با فاصلهای کوتاه از ایسوس نیز شرکتهای دیگری مثل شیائومی، ریزر و نوبیا با پردهبرداری از گوشی های مخصوص بازی، در این عرصه خودنمایی کردند.
اما تاریخ نشان داده است استفاده از سخت افزار گیمینگ، ریسک بالایی دارد. حتی شرکت نوکیا زمانی که در اوج قدرت قرار داشت هم نتوانست با عرضه N-Gage معادله گوشی های گیمینگ را بر هم زند. در حالی که ما منتظر عرضه گوشی ایسوس راگ فون هستیم، بهتر است تاریخچه پرفراز و نشیب این حوزه را هم زیر ذرهبین ببریم.
تاریخچه موبایل های گیمینگ
نوکیا ان-گیج (Nokia N-Gage)
N-Gage آغازگر راه گوشی های گیمینگ بود. این موبایل که اواخر سال 2003 شاهد عرضه آن بودیم، به عنوان “Game Boy Advance” در میان گوشی ها در نظر گرفته میشد. در طراحی آن میتوانستیم رد پای Nokia 3300 را ببینیم، اما در آن از نمایشگری بزرگتر و دکمههای بیشتر استفاده شده بود. گوشی مخصوص بازی نوکیا حتی از حالت انجام چندنفره بازیها از طریق بلوتوث یا سرویس آنلاین N-Gage Arena هم پشتیبانی میکرد. بر خلاف دستگاههای مدرن، بازیهای ان-گیج به جای اپلیکیشن های دانلودی، در قالب کارتریجها (کارتهای حافظه MMC) در اختیار علاقهمندان قرار میگرفتند. برای اینکه کار کمی پیچیدهتر شود نیز کاربران مجبور بودند باتری را به خاطر دسترسی به کارت حافظه، از دستگاه خارج کنند. در نهایت، نیاز به چرخاندن گوشی هنگام تماس تلفنی و استفاده از بخش کناری برای صحبت کردن سبب شد کاربران لقب «تاکو فون» را به آن بدهند.
نوکیا ان-گیج QD
بعد از تقریبا شش ماه، نوکیا گوشی N-Gage QD را با هدف رفع بسیاری از نقاط ضعف نسخه اصلی روانه بازار کرد. یکی از اساسیترین موارد، خشاب کارت حافظه MMC بود که حالا کاربران از بخش پایینی دسترسی راحتتری به آن داشتند. به علاوه، کاربران با اضافه کردن یک adapter قادر به استفاده از دو بازی به صورت همزمان بودند. مهمتر از آن، تعبیه اسپیکر earpiece در جای مناسب خود بود؛ در این صورت، شما بدون نگرانی از جلب توجه میتوانستید در وضعیتی عادی با دوستان خود گفتگو کنید. پد جدید دستگاه دیگر قابل کلیک نبود و دکمه “OK” بخشی از مسئولیت آن را بر عهده گرفت تا کار کردن با دستگاه لذتبخشتر باشد. علیرغم بهبود بسیاری از ویژگیها، این گوشی فاقد رادیو FM، اسپیکرهای استریو و پخش MP3 بود که شاید همین موارد را میتوان از علل اصلی قیمت پایینتر آن در مقایسه با نسل اول عنوان کرد.
نوکیا تا پایان سال 2007 میلادی تنها 3 میلیون دستگاه از گوشی های سری N-Gage را روانه بازار کرد که این میزان، نصف پیشبینی فنلاندیها بود.
گیزموندو (Gizmondo)
اگرچه این کنسول دستی را نمیتوان یک گوشی گیمینگ در نظر گرفت، اما گیزموندو با GSM سهبانده برای سرویسهای ایمیل، SMS و MMS تولید شده بود. این دستگاه که کمپانی سوئدی “Tiger Telematics” مسئولیت ساخت آن را بر عهده داشت، نخستین بار مارس سال 2005 به همراه تعداد زیادی دکمه مخصوص بازی عرضه شد. به علاوه، کاربران میتوانستند نمایشگری LCD و 2.8 اینچی با وضوح 240×320، یک خشاب کارت حافظه SD برای بازیها، بلوتوث، جی پی اس و یک دوربین VGA را در آن پیدا کنند. مشخصات فنی گیزموندو برای یک کنسول دستی در آن زمان بسیار پیشرفته بود، اما سازندگان برچسب قیمت بالای 400 دلار را نیز برای آن در نظر گرفته بودند. این مبلغ در مقایسه با سایر دستگاههای مخصوص بازی بسیار بیشتر بود. بعدها، نسخه ارزانتری از این گوشی با قیمت 229 دلار اما با قابلیت نمایش تبلیغات معرفی و عرضه شد.
متاسفانه Tiger Telematics بدترین زمان را برای عرضه Gizmondo انتخاب کرد؛ نینتندو هم در همان ماه، کنسول DS را در بازار اروپا عرضه کرده بود. به علاوه، سونی هم به آرامی مشغول عرضه کنسول دستی PSP در بازار جهانی بود. با 14 بازی رسمی در ابتدای معرفی گیزموندو و ظاهرا فروش 25 هزار دستگاه، شرکت سازنده تنها 11 ماه بعد از راهاندازی، فعالیت خود را متوقف کرد. پس از آن تلاشهایی برای احیای دوباره این برند صورت گرفت که البته هیچکدام نتیجه نداد.
سامسونگ SPH-B5200
مارس 2006، سامسونگ با معرفی یک «موبایل مخصوص بازی پریمیوم» در این زمینه با سایر سازندگان وارد رقابت شد. در ساخت این گوشی از طراحی کشویی با امکان حرکت دادن بخش بالایی در دو جهت عمودی و افقی و یک شتابسنج برای کنترل حرکتی استفاده شده بود. برای کاربردیتر کردن نمایشگر 3 اینچی QVGA این گوشی، سازندگان یک دریافتکننده DMB را هم به این گوشی اضافه کرده بودند؛ قابلیتی که در آن سالها، موبایل های کرهای باید از آن استفاده میکردند. با این همه، سامسونگ SPH-B5200 درست بعد از معرفی، ناپدید شد!
پلتفرم گیمینگ ان-گیج 2.0
نوکیا توجه ویژهای به موبایل های گیمینگ داشت، اما هیچگاه نسل سوم از محصولات سری N-Gage را عرضه نکرد؛ در عوض، مدیران با در پیش گرفتن یک استراتژی جدید، ان-گیج را به یک فروشگاه آنلاین برای چندین دستگاه مختلف تبدیل کردند. این سرویس کار خود را آوریل 2008 آغاز کرد؛ سه ماه پیش از روی آوردن اپل به اپ استور برای آی او اس. نوکیا N81 که آگوست سال قبل آن عرضه شده بود، نخستین دستگاه با دو کلید اختصاصی گیمینگ برای پشتیبانی از این پلتفرم محسوب میشد.
استراتژی تازه نوکیا باز هم با شکست رو به رو شد. در اکتبر 2009 و زمانی که بیش از یک سال از آغاز به کار این سرویس میگذشت، فنلاندیها از توقف تدریجی فعالیتهای این پلتفرم و تمرکز روی Ovi Store خبر دادند.
سونی اریکسون اکسپریا پلی (Sony Ericsson Xperia Play)
اکسپریا پلی که با نام “PlayStation Phone” نیز شناخته میشد، آوریل 2011 پیش روی همگان قرار گرفت. این گوشی در واقع یک پروژه جاهطلبانه برای تقویت کسب و کار سونی با استفاده از دانش آنها در زمینه بازیها محسوب میشد. توسعه این تلفن هوشمند، حرکتی معنیدار از سوی سونی بود چرا که نهتنها در آن از دکمههای پلی استیشن استفاده شده بود، بلکه روی آن میتوانستیم کلیدهای مجازی مخصوص انگشت شست را هم پیدا کنیم. کاربران همچنین از طریق فروشگاه سونی قادر به خرید بازیهای کلاسیک PS1 بودند. این گوشی علیرغم باز کردن پای سونی به دنیای موبایل های گیمینگ ، پایان راه “PlayStation Phone” بود و سازندگان هرگز دستگاه جدیدی را جایگزین آن نکردند.
iReadyGo Much 3G i2
تقریبا شش ماه پیش از آنکه سونی کنسول دستی PS Vita را روانه بازار کند، یکی دیگر از موبایل های گیمینگ بازار توسط شرکت چینی “iReadyGo” معرفی شد. Much 3G i2 را میتوان نخستین گوشی گیمینگ 3G چینیها در نظر گرفت. Much 3G i2 از صفحه نمایش 5 اینچی ال سی دی با وضوح 480×800، اندروید 2.3.4، پردازنده 1 گیگاهرتزی سامسونگ Hummingbird (چیپ یکسان با گوشی Samsung Galaxy S)، باتری 3 هزار میلیآمپر ساعتی، 512 مگابایت رم و 16 گیگابایت حافظه داخلی بهره میبرد. چنین مشخصاتی برای دستگاهی با قیمت 1599 یوان (تقریبا 250 دلار) و داشتن کلیدهای اختصاصی مخصوص بازی چندان بد نبود، اما محصولی درخور نیز محسوب نمیشد.
فوریه سال 2013، چینیها گوشی جدیدتری با نام i4 را تولید و عرضه کردند. این محصول با بدنهای مشابه PS Vita تولید شده بود. اما به لطف تراشه اگزینوس 4412 با پردازنده چهار هستهای 1.4 گیگاهرتزی، 1 گیگابایت رم، 16 گیگابایت حافظه داخلی و اندروید 4.0.4 قدرت پردازشی بالاتری داشت. این گوشی کمی گرانتر بود: 1999 یوان یا 310 دلار. iReadyGo باز هم نتوانست جرفه انقلاب تلفن های همراه مخصوص بازی را بزند.
iReadyGo Much W1 / Snail Mobile 78P01
بعد از عرضه دو کلون مختلف از PS Vita، محصول جدید چینیها با Much i5 و ظاهری که کمی به نسل اول نزدیک شده بود، جولای 2013 از راه رسید. این موبایل مخصوص بازی با پشتیبانی از دو سیم کارت، صفحه نمایشی 5 اینچی با وضوح 720p داشت و چیپست مدیاتک MTK6589 با پردازنده چهار هستهای 1.2 گیگاهرتزی به عنوان مغز پردازشگر در خدمت کاربران بود. تلاش iReadyGo برای عرضه دستگاهی قدرتمندتر با عرضه Much W1 ادامه پیدا کرد و اینبار از چیپست MTK6592 با پردازنده هشت هستهای 1.7 گیگاهرتزی در کنار 2 گیگابایت رم و برچسب قیمت 1999 یوان (310 دلار) استفاده شد. مدیران هرگز تعداد دستگاههای عرضهشده را اعلام نکردند، ولی محصول آخر آنها مورد توجه دیگر شرکتها قرار گرفت و کمپانی چینی MVNO Snail Mobile، گوشی W1 را با نام 78P01 اما قیمت پایینتر 999 یوان (تقریبا 155 دلار) برای به دام انداختن بازیخورها عرضه کرد. مدتی بعد، Snail Mobile شرکت iReadyGo را به تصاحب خود در آورد.
پس از یک تاخیر مرموز 14 ماهه، سپتامبر 2016 بود که گوشی Much W3D رونمایی شد. همانطور که از نام این گوشی 1999 یوانی پیداست، سازندگان از صفحه نمایش 5.5 اینچی 3D با وضوح 1080p استفاده کرده بودند. ولی در نهایت، باتری 4 هزار میلیآمپری و پشتیبانی از شبکه 4G نیز سبب موفقیت این تلفن هوشمند در بازار جهانی نشد.
ایسر پریدیتور 6 (Acer Predator 6)
بسیار قبلتر از راگ فون، یکی از رقبای دیرینه ایسوس یعنی کمپانی ایسر قصد عرضه یک گوشی مخصوص بازی داشت. سپتامبر 2015 بود که ایسر از گوشی پریدیتور 6 با توان پردازشی بسیار بالا رونمایی کرد. این گوشی به تراشه مدیاتک با پردازنده 10 هستهای، 4 گیگابایت رم، نمایشگر 6 اینچی HD و چهار اسپیکر مجهز شده بود. متاسفانه پریدیتور 6 هیچگاه عرضه نشد، اما طراحی مشابه این گوشی را میتوانید در تبلت مخصوص Predator 8 پیدا کنید.
موتو گیم پد
در تاریخچه موبایل های گیمینگ بهتر است به ماژولهای اختصاصی شرکت موتورولا هم اشاره کنیم. از آگوست سال گذشته، Moto Gamepad به عنوان بخشی از موتو مودز توسط این شرکت محبوب معرفی شده است که یک کنترلر کاربردی و بسیار جالب را در اطراف گوشی شما قرار میدهد. اگرچه چنین ایدهای جذاب است، اما موتورولا به چیزی بسیار بیشتر از یک پد کنترلی جداشدنی احتیاج دارد و باید روی قدرت پردازشی گوشی و البته قیمت آن کار کند.
با در نظر گرفتن این تاریخچه پرفراز و نشیب، چه آیندهای را برای موبایل های گیمینگ تصور میکنید؟ آیا ایسوس میتواند کار نیمهتمام سایر سازندگان را به راهی جدید در دنیای تلفن های همراه تبدیل کند؟