دلیل کاهش سرعت گوشی چیست و چگونه باید آن را برطرف کرد؟

کاهش سرعت گوشی موبایل از جمله مرسوم‌ترین مشکلات تلفن های قدیمی است. امروز ضمن بررسی این موضوع، چند پیشنهاد برای افزایش سرعت موبایل های اندرویدی نیز داریم.

چرا سرعت گوشی من بسیار پایین است؟ این یکی از سوال‌های متداول کاربران در مورد گوشی هایی است که چند سال از عمر آنها می‌گذرد. به نظر می‌رسد موبایل های ما بعد از مدتی به دستگاه‌هایی کند تبدیل می‌شوند و هیچ دلیل روشنی برای آن وجود ندارد.

مواردی وجود دارد که با گذشت زمان، باعث افت سرعت تلفن های هوشمند می‌شوند. خوشبختانه برخی از این موارد با داشتن دانش صحیح، قابل پیش‌گیری یا قابل حل هستند. در ادامه، برخی از دلایل کلی برای کاهش سرعت گوشی های هوشمند را بررسی خواهیم کرد.

اپلیکیشن های پس‌زمینه

احتمالا این مورد را پیش‌تر نیز شنیده‌اید، اما اجرای تعداد زیادی اپلیکیشن در پس‌زمینه گوشی، افت سرعت را به همراه خواهد داشت. همه ما با نصب نرم افزارهای متعدد، مجموعه‌ای عظیم را در موبایل خود به وجود می‌آوریم و فراموش می‌کنیم مواردی که هیچ کاربردی ندارند و یا استفاده نمی‌کنیم را حذف کنیم. بسیاری از این اپلیکیشن ها برای عملکرد درست نیازمند منابع پس‌زمینه، تازه کردن اطلاعات، اتصال به اینترنت یا حتی نظارت بر بعضی از بخش‌های سیستم هستند.

منابع تلفن های همراه -مثل رم، پردازنده و مواردی از این دست- محدود بوده و باید میان نرم افزارهای در حال اجرا یا پردازش‌های مورد نیا، تقسیم شوند. در نتیجه، زمانی که شما قصد انجام یک بازی را داشته باشید و نرم افزارهای زیادی در پس‌زمینه گوشی در حال اجرا باشند، سرعت گوشی شما کاهش پیدا خواهد کرد. اندروید در مدیریت اطلاعات عملکرد بسیار خوبی دارد، ولی نمی‌تواند در یک سیستم ضعیف معجزه کند. با انتشار اندروید P و اضافه شدن قابلیت “Background Execution Limits”، بسیاری از موارد تغییر خواهد کرد. با این وجود، برخی کارها می‌توانند به افزایش سرعت موبایل شما کمک کنند.

مهم‌ترین، اولین و البته آسان‌ترین راه برای افزایش سرعت گوشی، حذف اپلیکیشن های اضافی است. خوشبختانه، نسخه‌های جدیدتر اندروید انجام این کار را آسان‌تر از همیشه کرده و ابزارهای متعددی را برای پاک‌سازی خودکار اپلیکیشن هایی ارائه می‌کنند که مدت زمان زیادی‌ست استفاده نمی‌شوند.

برای مشاهده سرویس‌هایی که هم‌اکنون در حال اجرا هستند، باید “Developer Options” را فعال کرد. برای این کار، ابتدا وارد تنظیمات شده و سپس از بخش درباره گوشی، هفت مرتبه روی “bulid number” ضربه بزنید. سپس به منوی اصلی تنظیمات بازگشته و از “Developer Options”، بخش مربوط به سرویس‌های در حال اجرا را انتخاب کنید. راه دیگر برای مشاهده سرویس‌ها، نصب اپلیکیشن است؛ Greenify و Servicely در این زمینه بسیار کارآمد هستند. هرچند، برای نصب این نرم افزارها دستگاه باید روت شده باشد.

از بخش سرویس‌ها می‌توان میزان تخصیص منابع برای هرکدام از برنامه‌ها را مشاهده کرد. این کار به شما اجازه می‌دهد با حذف اپلیکیشن های اضافی، سرعت موبایل خود را بهبود بخشید.

پرشدن حافظه ذخیره‌سازی

سرعت نوشتن اطلاعات فلش درایوهای NAND (حافظه ذخیره‌سازی داخی) با پرشدن آنها کاهش می‌یابد؛ موردی که شاید بتوان آن را دلیل افت سرعت گوشی با پرشدن حافظه در نظر گرفت. وجود تصاویر یا ویدیوهایی که سال‌هاست پاک نشده‌اند، انبار شدن اپلیکیشن های مختلف و حافظه کش بالای نرم افزارها، از جمله موارد تاثیرگذار در این زمینه هستند.

خوشبختانه، زمانی که حافظه گوشی شما پر شده باشد، سیستم عامل اندروید با نمایش یک پیغام گزینه‌های مختلفی را برای خالی کردن حافظه گوشی پیش روی شما قرار خواهد داد. البته، بهتر است پیش از قرار گرفتن در این وضعیت، خودتان برای حذف اپلیکیشن های اضافی اقدام کرده یا از ابزارهای موجود برای پاک‌سازی فضای گوشی استفاده کنید.

حتی اگر شما هیچ‌کدام از اعلان‌های “free up space” را دریافت نکرده‌اید، حافظه اشغال‌شده توسط تصاویر یا اپلیکیشن های قدیمی موجب کاهش سرعت گوشی خواهند شد. چنین چیزی را با عنوان «پارگی یا تکه‌تکه شدن» یا “fragmentation” می‌شناسیم. این حالت ممکن است به خاطر بخشی از فضای ناکارآمد حافظه که در نتیحه پیری به وجود آمده، رخ دهد. به علاوه، نزدیک شدن به محدودیت چرخه خواندن و نوشتن درایو، جایی که دیگر دسترسی به برخی از سکتورها وجود نخواهد داشت، از دیگر دلایل چنین اتفاقی می‌تواند باشد.

حافظه‌های فلش و هاردهای جامد، بر خلاف هاردهای قدیمی فاقد اجزای متحرک بوده و تاخیر زمانی آنها برای بازیابی اطلاعات از چندین بلوک سازمان‌دهی‌نشده، موجب افزایش تاخیر زمانی می‌شود. توجه به فایل‌های تکه‌تکه شده در یک درایو بسیار بزرگ، زمان اسکن را افزایش داده و به خاطر وجود مشکل در پیدا کردن فضاهای خالی، تاثیر منفی قابل توجهی بر نوشتن اطلاعات روی حافظه‌های فلش تکه‌تکه شده خواهد داشت.

اندروید و کنترلرهای درایو با استفاده از عملیاتی تحت عنوان رایانش یا «تریم»، نقش بسزایی در جلوگیری از پارگی حافظه دارند. هرچند به دنبال پرتر شدن حافظه گوشی و عدم وجود فضای کافی، انتقال و ذخیره‌سازی فایل‌ها و اپلیکیشن ها نیز دشوارتر خواهد شد. زمانی که حافظه گوشی شما بیش از حد پر شده باشد، بازگرداندن آن به تنظیمات کارخانه روش مناسبی خواهد بود، مگر اینکه حافظه گوشی بسیار قدیمی باشد. همچنین بهتر است تصاویر، ویدیوها و موزیک‌هایی که دائما در حال تغییر هستند را روی کارت حافظه جانبی ذخیره کنید چرا که تعویض کارت حافظه، حتی با قدیمی شدن نیز امکان‌پذیر است. حافظه‌های ابری هم برای ذخیره فایل‌های حجیم مثل آهنگ‌ها و ویدیوها گزینه مناسبی هستند.

عمر باتری

عمر باتری‌ها هم افزایش پیدا می‌کند؛ در واقع این موضوع یکی از بزرگترین مشکلات قطعات قابل حمل الکترونیک هستند. بعد از دو یا سه سال سرویس‌دهی، ظرفیت باتری کاهش پیدا کرده و موبایل ما دیگر با یک بار شارژ نمی‌تواند یک روز کامل در خدمت شما باشد. یکی دیگر از بخش‌های مهم در پروسه سال‌خورده شدن، افزایش مقاومت داخل باتری است.

مقاومت داخلی دو اثر بر عملکرد دستگاه دارد. مقاومت بالاتر سبب کاهش ولتاژ خروجی در خلال یک جریان بالا می‌شود (اگر درس‌های فیزیک را به یاد داشته باشید، V = I2R است). این موضوع با عنوان “Voltage droop” شناخته می‌شود (آن را با Voltage drop اشتباه نگیرید). سپس این انرژی تلف‌شده به عنوان گرما پخش شده و باعث می‌شود باتری و دیگر اجزای داخلی گوشی گرم شوند؛ چیزی که تاثیر منفی بر عملکرد دستگاه دارد.

پردازنده‌ها به گرما حساس هستند؛ در این حالت، کنترلر مدیریت برق گوشی ممکن است سرعت پردازنده را به خاطر داغ شدن بیش از حد گوشی -به خاطر باتری قدیمی- کاهش دهد. حافظه و پردازنده‌ای که با کلاک بالا در حال فعالیت هستند نیز به جریان بالاتری نیاز داشته و در نتیجه، افت ولتاژ بالاتری را القا می‌کنند. یک باتری قدیمی احتمالا توانایی فراهم کردن این جریان و ولتاژ پایدار را نخواهد داشت؛ در این حالت، ممکن است ما با کاهش حداکثر سرعت پردازنده یا خطاهای اجرایی مواجه شویم.

موضوع مربوط به کاهش سرعت گوشی های آیفون که سال گذشته سر و صدای زیادی به پا کرد، یک مثال بسیار خوب برای درک بهتر این موضوع است؛ اپل با ارائه یک آپدیت نرم افزاری، سرعت پردازنده را متناسب با قدیمی‌تر شدن باتری کاهش می‌داد. به دنبال انتشار این گزارش، تعدادی از سازندگان محصولات اندرویدی اعلام کردند که برنامه‌ای برای انجام این کار ندارند یا حداقل آن را به صورت نرم افزاری انجام نخواهند داد. به هر صورت، منبع تامین انرژی ناپایدار مانع عملکرد صحیح پردازنده و ادامه فعالیت در کلاک‌های بالاتر می‌شود؛ موضوعی که روی سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات در رم و رام نیز تاثیرگذار خواهد بود.

در بدترین حالت، یک باتری قدیمی با ایجاد مشکلات متعدد در برق‌رسانی سیستم، موجب خاموش شدن دستگاه می‌شود. در این حالت، تنها با تعویض باتری می‌توانید مشکل را حل کنید. هرچند، اغلب گوشی های گران‌قیمت امروزی فاقد باتری‌های قابل تعویض بوده و برای انجام این کار، باید از ابزارهای حرفه‌ای استفاده کرده و یا به مراکز رسمی مراجعه کرد.

کاهش سرعت حافظه

همانند باتری‌ها، حافظه‌ها نیز از مشکلات گذشت زمان در امان نیستند. فلش مموری با حداکثر تعداد دوره نوشتن درجه‌بندی می‌شود. علت این موضوع را می‌توان زوال لایه اکسید در نظر گرفت که الکترون‌ها را در سلول فلش NAND به دام می‌اندازند. مثل باتری‌ها، ظرفیت حافظه نیز در طول زمان کاهش پیدا می‌کند. در نتیجه این اتفاقات، با گذشت زمان شاهد افزایش خطا در نوشتن اطلاعات و سپس کاهش سرعت حافظه خواهیم بود.

به این مورد باید سکتورهای موجود در چیپ‌های مموری و نقش آنها را نیز اضافه کنیم. اگر به دنبال دلیلی مختصر برای این اتفاق هستید، باید گفت عمر مفید حافظه به این موضوع بستگی دارد که چه مقدار اطلاعات جدید را روی آن ذخیره می‌کنید. در حالت کلی، شما برای دو تا سه سال به راحتی می‌توانید از آنها استفاده کنید. بسیاری از چیپ‌ها نیز بین 5 تا 10 سال دوام می‌آورند.

آپدیت سیستم عامل و نرم افزارها؟

یکی دیگر از مشکلاتی که موجب کاهش سرعت گوشی های موبایل می‌شود، آپدیت سیستم عامل و حتی اپلیکیشن های نصب‌شده روی گوشی است. در واقع، قابلیت‌های بهتر و بیشتر باعث سنگینی نرم افزار و نیاز بیشتر به منابع سخت افزاری می‌شود. کافی‌ست این مورد را کنار قدیمی شدن حافظه و باتری قرار دهیم تا دستگاهی کند و کم‌سرعت پیش روی ما قرار گیرد. هرچند، باید گفت معمولا گوشی های اندرویدی، یک‌بار نسخه جدیدتر اندروید را دریافت می‌کنند و منابع سخت افزاری سیستم عامل ها نیز با ارائه نسخه جدید، تفاوت چندانی با گذشته ندارد. یک موبایل قدیمی با 1 گیگابایت رم، ناگهان در اجرای اندروید اوریو یا اندروید پی ناتوان نخواهد بود.

به هر صورت، شاید این فاکتور اهمیت کمتری در مقایسه با سایرین داشته باشد.

هم‌چنان با کاهش سرعت گوشی مواجه هستید؟

اگر هیچ‌کدام از موارد بالا موجب کاهش سرعت گوشی شما نمی‌شوند، این احتمال وجود دارد که انتظارات شما از موبایل بالا باشد. همواره سازندگان با نمایش گوشی های جدیدتر، از قدرت پردازشی بسیار بالا سخن می‌گویند، به گونه‌ای که تصور می‌شود در مقایسه، محصولات قدیمی‌تر کند هستند. در واقعیت، تفاوت میان گوشی های جدید و قدیمی در انجام کارهای روزمره ناچیز بوده و موبایلی قدیمی که به خوبی از آن مراقبت شده باشد هم می‌تواند به دستورات کاربران در زمانی کوتاه پاسخ دهد.

کاهش سرعت گوشی های موبایل به خاطر طول عمر قطعات داخلی آنها بوده و یک حقیقت ناراحت‌کننده است. اما کاربران می‌توانند با مراقبت از گوشی، عمر مفید آنها را افزایش دهند.