چند سال پیش سخن از یک جنگ افزار اتمی جدید که توسط روسیه در دست توسعه است به میان آمد که در اصل یک اژدر سونامی ساز بود. حال این اژدر قیامتی که پوسایدن نام گرفته است، وارد فاز آزمایشهای دریایی خود شده است. در ادامه بیشتر با اژدر سونامی ساز پوسایدن آشنا میشویم.
نهادهای اطلاعاتی و جاسوسی آمریکایی چندسال پیش اعلام کردند که روسیه مشغول توسعه یک جنگ افزار اتمی جدید است، تا اینکه کم کم اطلاعاتی از این پروژه منتشر شد و دانستیم که با یک اژدر سونامی ساز روبرو هستیم که به معنی واقعی کلمه یک جنگ افزار آخرالزمانی است. گفته میشود طراحی و توسعه این اژدر از سال 2008، یعنی از زمانی که نیروی دریایی روسیه زیردریایی آزمایشی جدید خود موسوم به ساروف را تحویل گرفت شروع شده است. به نظر این زیردریایی قرار است یک اژدر بسیار بزرگ با خود حمل کند.
این اژدر اتمی که پیشتر با نامهای استیتوس-6 و کنیون شناخته میشد، وظیفه دارد به شهرهای ساحلی نزدیک شده و با ایجاد انفجار اتمی زیر آب، یک سونامی پدید آورده و شهر را نابود کند. این اژدر که هماکنون مشخص شد نام آن پوسایدن (خدای آبها در یونان باستان) است، به تازگی در آزمایشهای دریایی دیده شده است. ناگفته نماند نام این اژدر از راه یک نظرسنجی که وزارت دفاع روسیه در این کشور انجام داد انتخاب شده است، کاری که جدیدا در روسیه مرسوم شده و از مردم برای انتخاب نام جنگ افزارها کمک میگیرند.
اژدر سونامی ساز پوسایدن بزرگترین اژدری است که تاکنون در تاریخ ساخته شده است. پیش از این اژدرها تنها وظیفه حمله به اهداف شناور سطحی و زیرسطحی را داشتند، اما پوسایدن تعریف جدیدی برای وظایف اژدرها مشخص کرد. البته بهتر است پوسایدن را یک ربات زیرآبی انتحاری یا یک زیردریایی بدون سرنشین انتحاری دانست تا یک اژدر.
پوسایدن تقریبا 20 متر طول دارد و پهنای آن نیز به 2 متر میرسد. انرژی مورد نیاز این اژدر توسط یک راکتور اتمی کوچک که درون آن قرار دارد فراهم میشود و از این رو پوسایدن را میتوان کوچکترین شناور دارای پیشران اتمی در تاریخ نیز دانست. به لطف این منبع تامین انرژی، پوسایدن میتواند سراسر اقیانوسها را بپیماید تا به منطقه مورد نظر برسد، سپس سرجنگی گرماهستهای (هیدروژنی) خود را منفجر کرده و اهداف ساحلی دشمن، همچون شهرها و پایگاههای دریایی را با ایجاد یک سونامی نابود کند.
پوسایدن توسط زیردریایی حمل میشود و ایدههایی برای کف نشینی اژدرها در کف اقیانوس و فعال شدن به محض دریافت دستور نیز در نظر سازندگان است. در گزارشهای اولیه اعلام شده بود اژدر سونامی ساز پوسایدن یک سرجنگی با توان انفجار هم ارز 100 میلیون تن ماده انفجاری TNT دارد؛ این سرجنگی دو برابر قویتر از قویترین بمب اتمی آزمایش شده در تاریخ، یعنی بمب تزار است که در تاریخ 30 اکتبر 1961 توسط اتحاد جماهیر شوروی آزمایش شد. تزار پس از انفجار یک توپ آتشین به قطر 8 کیلومتر تشکیل داد که میشد از فاصله هزار کیلومتری نیز آن را دید و خیال کرد خورشید دیگری در آسمان است!
البته ایجاد سونامی و نابود کردن یک شهر و کشتن هزاران نفر تنها کار پوسایدن نیست. براساس برخی گزارشها این سلاح پس از انفجار آلودگی رادیواکتیو با ایزوتوپهای کبالت نیز در منطقه پخش میکند که البته این کار با توجه به اینکه آب به آسانی آلودگی را در سراسر جهان پخش میکند چندان منطقی به نظر نمیرسد، با این حال چنین کاری اصلا از روسها بعید نیست!
البته برخی دیگر از کارشناسان نیز توان انفجار سرجنگی اژدر اتمی پوسایدن را 2 میلیون تن تخمین میزنند که بازهم برای ایجاد سونامی کافی است. روسیه همچنین مدعی است که این اژدر توان حمله به گروهی از شناورهای دشمن، همچون یک ناوگروه، را نیز دارد. البته درست است که سرجنگی پوسیادن حتی اگر ضعیفتر از 2 مگاتن باشد نیز باز توان کافی برای غرق کردن یک ناوگروه را دارد، اما مسئله اینجاست که این اژدر چگونه میخواهد محل حضور این اهداف متحرک را شناسایی و آنها را تعقیب کند. صرف نظر از این که خود اژدر پیش از نزدیک شدن به ناوگروه میتواند مورد حمله نیز قرار گیرد.
براساس تخمین برخی وبسایتها، اژدر سونامی ساز پوسایدن میتواند با بیشینه سرعت 130 کیلومتر بر ساعت در آب حرکت کند که از سرعت زیردریاییها و اژدرهای آمریکایی بیشتر است که همین امر از عوامل محدود شدن توان مدافع برای مقابله با پوسایدن است. از سوی دیگر گفته میشود این اژدر تا ژرفای 1 کیلومتر در آب فرو میرود که این عمق بیش از توان هر زیردریایی سرنشین دار نظامی دیگر است. با این حال میتوان در صحت این ادعاها تردید کرد.
اژدر اتمی پوسایدن یک جنگ افزار اتمی پاسخی است، به این معنی که اگر کشوری اقدام به حمله اتمی به روسیه کند، روسیه نیز با پوسایدن پاسخ اتمی خواهد داد. در حال حاضر ایالات متحده آمریکا دارای یک سپر موشکی بسیار قدرتمند برای مقابله با موشکهای بالستیک است، اما پوسایدن از زیر آب حمله میکند و این سپر موشکی قدر به مقابله با آن نیست. مگر اینکه آمریکاییها در واکنش به این جنگ افزار جدید دست به کار شده و سپر زیر آبی خود را نیز طراحی کنند.
البته بیان این نکته نیز خالی از لطف نیست که برخی فیزیکدانان جنگ افزارهای اتمی معتقد هستند که حتی قویترین جنگ افزارها اتمی نیز نمیتوانند پس از انفجار در زیر آب باعث ایجاد یک سونامی بسیار بزرگ شوند و بر این باروند که انرژی حاصل از یک انفجار اتمی در زیر آب در مقایسه با انرژی حاصل از زلزلههای طبیعی مانند افتادن یک قطره در سطل آب است.
ضمن اینکه هنگام انفجار انرژی در همه جهات پخش میشود و تنها بخشی از آن به طرف اهداف ساحلی هدایت میشود و بخش اعظم آن در جهت مخالف حرکت کرده و هدر میرود. از سوی دیگر اژدر میتواند پیش از نزدیک شدن به هدف و رسیدن به برد لازم، توسط سیستمهای پایش زیرآبی و سونارها کشف و شکار شود. انفجار در فاصله دور و خارج از برد مناسب نیز سبب هدر رفت انرژی و ضعیف بودن موج سونامیای که به ساحل میرسد خواهد بود. با این تفاسر اژدر سونامی ساز پوسایدن را بیشتر میتوان یک جنگ افزار برای جنگ روانی و پروپاگاندا (تبلیغات سیاسی) دانست تا یک جنگ افزار کاربردی.